علت ناباروری زوج های جوان، دیدگاه طب اسلامی

طب سنتی اسلامی، عواملی را در ایجاد ناباروری مؤثر می‎داند که اکثر آن‎ها قابل درمان هستند. این عوامل عبارتند از: ناامیدی، اضطراب و اندوه در زن، ضعف اسپرم و تخمک، کم بودن تعداد اسپرم و تخمک، انسداد زهدان زن، انسداد لوله‌های رساننده‌ اسپرم و تخمک، غلبه گرمی شدید که موجب سوخته شدن اسپرم و تخمک می‌شود، سردی شدید که موجب ناتوان شدن تخمک و اسپرم می‌شود و ... .

زن و مرد، در یک صورت، برای همیشه عقیم بوده و باید از بچه‌دار شدن ناامید باشند و آن در صورتی است که زن روی زهار خود (زیر شکم) و مرد روی آلت خود (روی عانه) موی نداشته باشند. در غیر این صورت (در صورت وجود موی) زن و مرد، استعداد باروری را دارند و عقیم نیستند و تنها موانعی موجب عدم باروری شده است. این موانع ممکن است موارد باشد:

- ضعف اسپرم و تخمک

- کمی تعداد اسپرم و تخمک

- انسداد زهدان زن

- انسداد لوله‌های رساننده‌ اسپرم و تخمک

- غلبه گرمی شدید که موجب سوخته شدن اسپرم و تخمک می‌شود

- سردی شدید که موجب ناتوان شدن تخمک و اسپرم می‌شود

- سردی شدید رحم زن که نطفه را بارور نمی‌سازد

- وجود عارضه‌هایی چون عفونت و کیست در رحم و تخمدان زن

- کوچکی آلت مرد که اسپرم را به رحم نمی‌رساند

- سوء‎مزاج زهدان و ... .

گاهی هیچ یک از عارضه‌های ذکرشده وجود ندارد و تنها علت عدم باروری، وجود ناامیدی، استرس، اضطراب و غم و اندوه زن است که همین حالت روانی پریشانی که در زن، می‌تواند مانع باروری او شود. البته اگر چه هیچ اشکالی در دستگاه‌های تناسلی زن و مرد وجود نداشته باشد. یکی از عوامل دیگر نازایی و ناباروری در مرد و زن، اعمال پزشکی طب کلاسیک است. داروهای قوی و بسیار مضر و انواع آمپول‌ها، مخصوصاً اعمال جراحی مانند بیماری واریکوسل، جراحی رحم، جراحی کیست و امثال این‌ها، خطر ناباروری همیشگی را به دنبال خواهد داشت چرا که در اعمال جراحی، در نقاط حساس و پُرعصب و مویرگ، خطر قطع مویرگ و عصب‌هایی را که مشاهده نمی‎شود و در طب کلاسیک اهمیت ندارد، وجود دارد اما آن‎ها در حقیقت، در زمینه باروری، نقش دارند. این‌ گونه عارضه‌ها که بر اثر دست‎کاری شدن و از حالت طبیعی بیرون آوردن یک عضو روی می‌دهد، معمولاً قابل جبران نخواهد بود.

علت شایع ناباروری و درمان آن

امروزه علت عمده ناباروری در زن و مرد، غلبه سردی است. در مردان، غلبه سردی، ناتوانی و ضعف اسپرم را در پی دارد. در زن‌ها، غلبه‌ سردی، علاوه بر مورد مذکور، رحم را سرد کرده و رحم سرد نمی‌تواند نطفه را گرم و بارور کند، مانند پرنده‌ای که با بدن سرد، روی تخم‌ها می‌خوابد که این کار موجب جوجه شدن تخم‌ها نخواهد شد. علت سردی زیاد بدن، استفاده ازغذاهایی است که در زیر ذکر می‎شود:

- سردی

- همه غذاهای آماده و کارخانه‌ای

همه مواد غذایی که در تکوین و تهیه‌ آن، از مواد شیمیایی و نگه‌دارنده‌ها استفاده شده است

گوشت گاو و گوساله (به‎جز گوساله بسیار جوان)

- غذاهای فریز شده و شب‎مانده

- لبنیات مخصوصاً ماست و دوغ ترش

- انواع ترش‌مزه‌ها مخصوصاً آبغوره و سرکه‌های شیمیایی کارخانه‌ای

- ماکارونی

- روغن نباتی جامد و مایع

- سرخ‎کردنی با روغن نباتی

- استفاده از بوهای شیمیایی مانند: ادکلن و عطر مصنوعی، انواع اسانس‌ها و خوشبو کننده‌های مصنوعی (نکته مهم این است که استشمام بوها در زنان، سریعاً به رحم آن‎ها منتقل می‌شود)

- موسیقی‌های تند مانند: انواع جاز و موسیقی پاپ، رپ و…

اندوه و غم فراوان

- بی‌تقوایی و ملزم نبودن به انجام واجبات و ترک محرمات

- غذاهای حرام

- برنج و عدس، بدون مصلحاتی چون کشمش و خرما

- سبزی گشنیز که برای زنان مخصوصاً دختران جوان، عقیم‎کننده است

- رُب نارنج

- میوه‌های کال

- پرخوری و بدخوری که به‎شدت سردی بدن را در پی دارد

- گرسنگی مفرط

- روزه گرفتن بدون خوردن سحری

- تماس زیاد بدن و رحم با آب سرد مثل استفاده زیاد از استخر شنا

- خیار، گوجه، کاهو و هندوانه

- مواد مخدر

- کافور

- آب یخ (مخصوصاً اگر از قالب یخ برای سرد کردن آب استفاده شود) و بستنی‌ها

موارد ذکر شده در نازایی خانم‌ها، نقش زیادی دارد و در آقایان نیز مؤثر است اما نه به اندازه‌ خانم‌ها. مخصوصاً اگر مزاج طبیعی زن و مرد سرد باشد (سودآوری یا بلغمی)، این موارد تأثیر مضاعفی در ناباروری خواهند داشت. غذاهای گرم‎مزاج برای تقویت اندام تناسلی در مرد و زن در صورت غلبه سردی، عبارتند از:

عسل، کشمش، خرما، زیره، نخودآب برای مردان، رازیانه و عرق رازیانه برای زنان، کرفس، روغن حیوانی گاو، گوشت گوسفند و مرغ، زنجبیل و فلفل برای افراد بلغمی مزاج، مالیدن روغن‌های گرم به بدن، استفاده از عطرهای طبیعی گرم، تخم‎مرغ عسلی، پیاز، زیتون و روغن آن، ورزش، تعادل در خوراک و خواب، عدم خواب روزانه، انجام دستورات شرعی، عبادت، ذکر و تلاوت قرآن، بادکش گرم و خشک کل بدن مخصوصاً زیر شکم و پشت، بادام، انجیر، گردو، نخودچی و پسته، نعناع، پونه، سبزی تره، شربت عسل با گلاب و زعفران و مقدار کمی سرکه طبیعی انگور و آب.

علت ناباروری، از مرد است یا زن؟

چندین راهکار برای تشخیص نابارور بودن زن یا مرد پیشنهاد داده‎اند که بهترین و ساده‌ترین آنها عبارت است از:

زن و مرد نطفه‌ خود را داخل آب بیندازند، هر نطفه که به زیر آب رفت، سالم و آن‎که روی آب ماند، ناسالم است. زن، قیفی به زهدان خود بردارد (قسمت لوله‌ قیف را داخل رحم کند) و عطری خوشبو را زیر قیف بخور دهد (بخور عطر به داخل زهدان برود). اگر عطر و طعم بخور به دهان زن برسد، زن سالم است یا این‎که زن سیر را به صورت شیاف، در بدن خود قرار دهد، اگر طعم و بوی سیر به دهان او برسد، زهدان زن سالم است و انسداد و گرفتگی ندارد، در غیر این صورت، مجرای زهدان بسته شده است. اگر زن هیچ یک از این دو مورد اشکال را نداشته باشد، باید مداوا روی مرد انجام شود. هر یک از این دو مورد، اگر در زن باشد، باید مداوا شود. مورد اولی معمولاً از غلبه‌ سردی و رطوبت و یا ضعف شدید بدنی است و مورد دوم، انسداد مجاری زهدان و به‎راحتی قابل درمان است.

چند نکته مهم

اگر زن بعد از پاک شدن از خون حیض، دهانه‌ زهدانش رطوبی باشد (از دهانه‌ زهدان رطوبت بیرون بیاید)، این زن باردار نمی‌شود، چرا که رطوبت زیاد در زهدان، نطفه و جنین را می‌لغزاند و اگر باردار هم بشود، قبل متولد شدن فرزند، جنین سقط می‌شود. همان‎طور که گفته شد سردی زیاد، گرمی زیاد، رطوبت زیاد، چاقی زیاد، ضعف جسمانی زیاد، لاغری زیاد، کوچکی آلت، همگی عامل نازایی و ناباروری هستند که باید عامل اصلی را طبیب سنتی اسلامی مجرب، شناسایی کرده و درمان نماید.