کاهش استروژن در زنان، نازایی می آورد؟

استروژن، هورمون زنانه‌ای است که نقش اصلی را در تولیدمثل دارد و به عنوان مهمترین هورمون تخمدان تلقی می‌شود. پس از آنکه بدن وارد فاز بلوغ شد، تخمدان‌های یک زن شروع به آزادسازی هورمون استروژن و پروژسترون می‌کند. هورمون استروژن مطابق با سیکل هر ماه، افزایش و سپس کاهش پیدا می‌کند به طوری که در اواسط یک سیکل قاعدگی، سطح استروژن خیلی سریع افزایش می‌یابد و موجب آزادشدن سلول تخمک از تخمدان می‌گردد که این فرایند را تخمک‌گذاری گویند. از اینجا می‌توان فهمید استروژن نقش مهمی در بدن زنان دارد و به خصوص در رابطه با تخمک‌گذاری ارزشمند است. پس از آن تا انتهای سیکل، میزان این هورمون در بدن افت پیدا می‌کند.

کاهش احتمال باروری

استروژن غالب‌ترین هورمون طی نیمه نخست هر سیکل قاعدگی است و در نیمه دوم نیز نقش چشمگیری دارد. چنانچه سطح هورمون استروژن در زنان سنین باروری کاهش پیدا کند نظم سیکل قاعدگی طبیعی ممکن است به هم بخورد و پوشش لایه‌های داخلی رحم برای لانه گزینی سلول تخم و رسیدن به حاملگی، رشد کافی را نداشته باشد. به این ترتیب، فقدان استروژن با تاثیر بر لایه‌های داخلی رحم مانع از باروری می‌شود. اغلب اوقات، در چنین شرایطی، تخمک‌گذاری حتی ممکن است رخ ندهد.

از سوی دیگر، اگر یک زن سالم باشد ولی تخمک‌گذاری در بدن او اتفاق نیفتد معمولا این شرایط به دلیل کاهش میزان هورمون استروژن تلقی می‌شود که تحت تاثیر دو فاکتور به وجود می‌آید: تخمدان‌ها به خوبی دستور نمی‌گیرند و یا آنکه نمی‌توانند تخمک را آزاد کنند. بنابراین می‌توان گفت ترشح ناکافی هورمون استروژن بر تخمدان‌ها نیز اثرگذار بوده و مانع تخمک‌گذاری می‌شود. به طور کلی تخمدان‌ها از غده هیپوفیز و هیپوتالاموس برای ترشح هورمون استروژن دستور می‌گیرند و عواملی که مانع عملکرد درست این غدد شود نیز بر استروژن اثرگذار است. فاکتورهای زیادی وجود دارد که بر غده هیپوفیز اثر می‌گذارد مانند ورزش شدید، وزن کم و حتی اختلالات خوردن. این فاکتورها از فرستادن سیگنال توسط غده هیپوفیز به تخمدان‌ها جلوگیری می‌کند در نتیجه تخمدان‌ها مقادیر کمی هورمون استروژن تولید می‌کنند و درنهایت میزان کافی هورمون برای تخمک‌گذاری به وجود نمی‌آید. یکی از هورمون‌های هیپوفیز FSH نام دارد. این هورمون از غده هیپوفیز به تخمدان‌ها فرستاده می‌شود تا تخمدان‌ها استروژن تولید کنند و تخمک را رها کنند اما اگر این اتفاق نیفتد غده هیپوفیز ترشح آن را افزایش می‌دهد تا تخمدان‌ها را وادار به تخمک‌گذاری کند. زنانی که میزان بالایی از FSH در بدن خود دارند ممکن است تخمک‌گذاری نیز نداشته باشند.

کاهش میزان هورمون استروژن همواره با علائمی همراه است. عفونت‌های واژینال، خشکی واژن، خستگی، سردرد، افسردگی، کاهش اعتماد به نفس، حملات ترس، اختلال در تمرکز، تعریق شبانه، گرگرفتگی، درد مفاصل، آرتریت، خشکی پوست، کاهش میل جنسی و تصلب شرایین از مهمترین علائم کاهش هورمون استروژن در بدن است.

درمان های طبیعی در اولویت

رویکردهای زیادی در حال حاضر برای درمان طبیعی اختلال استروژن وجود دارد. اگرچه سه رویکرد تغییر سبک زندگی، داروهای جایگزین و هورمون‌درمانی وجود دارد اما توصیه می‌شود ابتدا از بی‌خطرترین روش درمان استفاده گردد. گاهی‌اوقات تغییرات کوچک در سبک زندگی منافع بزرگی را به دنبال دارد. این مسئله به خصوص در رابطه با هورمون‌ها نیز صادق است و سطح بالایی از سلامت را به دنبال دارد. تکنیک‌های کاهش استرس از قبیل یوگا یا آرام‌سازی در ترکیب با بهبود رژیم غذایی به زنان کمک زیادی می‌کند. در مطالعات گسترده، محققان به این نتیجه رسیده‌اند رژیم غنی از موادغذایی که سطح استروژن را در بدن افزایش می‌دهد مانند سویا، سیب، یونجه، سیب‌زمینی، برنج، گندم، آجیل، عسل، گیلاس، دانه کتان و سیب‌زمینی شیرین کمک زیادی به بهبود استروژن در بدن می‌کند. البته داروهای طبیعی مانند سویا و گیاه دونگ‌کوئی سطح استروژن را در بدن زنان بهبود می‌بخشد.