حل مشکل ناباروری، نیازمند چیست؟

ناباروری بیماری نیست. بلکه وضعیتی است که چندین جنبه متفاوت از زندگی یک زوج را در بر میگیرد. زوج در گیر ناباروری حداقل به اندازه مشکل جسمی احتمالی دچار مشکلات روانی، اجتماعی و اقتصادی هستند. برخورد حرفه ای با چنین بیمارانی مهارتی فوق العاده میطلبد و نیازمند پزشکی ست که با علم و حوصله به سخنان بیمار گوش فرا دهد, از وی حمایت کند، سوابقش را در نظر بگیرد. روشهای تشخیصی و درمانی قبلی را از بیمارش بپرسد و و با درایت کافی برای انجام روش های تشخیصی بیشتر و درمان ناباروری برنامه ریزی کند.
سوی دیگر، خود دانش نازایی و روشهای کمک باروری یک دانش نسبتا جدید است که هنوز در حال رشد و توسعه است و روز به روز وسعت بیشتری می یابد و درمانهای جدید جدای اینکه از تکنولوژی روز بهره مند میشوند جنبه های متفاوت زندگی شخص را نیز در بر میگیرند. از جنبه های سلامت جسمی گرفته تا سلامت روح و روان زوج تا سبک زندگی و نحوه برخوردشان با این مشکل و درمانهای ممکن. راهی که گاهی بسیار طولانی است و ممکن است تا درمان نهایی که استفاده از یک روش درمانی خاص است روزها و ماهها طول بکشد.
از آنجایی که هرگز همه زوجها حتی آنهایی که به ظاهر در آزمایشات مشکلی ندارند موفق به فرزندآوری نمیشوند نحوه مواجهه درست با این مسئله بخصوص زمانی که کاری از دست پزشک ساخته نیست یا زمانی که مجبور به ارائه روشهای موازی مثل تخمک اهدایی یا جنین اهدایی یا رحم اجاره ای است بسیار مهم است. نحوه بیان مطلب و پشتیبانی کافی وحمایت درست از آنها در جهت تصمیم گیری درست و عدم فروپاشی وضعیت روحی وروانی فردی یا بنیان خانواده در این موارد بسیار مهم وحیاتی است.
پزشک درمانگر زوج نابارور باید علاوه بر مسلط بودن به علم روز و مطالعه مداوم و به روز رسانی مرتب خویش، از روحیه قوی و حمایتگری هم برخوردار باشد چرا که گاهی دقیقا وقتی که کاری برای حل مشکل اصلی از دستش ساخته نیست حضور به جا و درست در کنار بیمار وحمایت کافی و درست از زوج وظیفه حرفه ای و انسانی اوست.
کارهای تشخیصی و درمانی ناباروری باید ترجیحا در یک مرکز ناباروری انجام شود. جایی که یک تیم درمانی قوی برای حل مشکلات همه جانبه زوج حضور دارند. جایی که یک تیم حمایتی خوب و پزشکان باسواد و صبور و به روز دارد که میتواند به موقع درمانی را برای بیمار شروع کند و به موقع تغییر روش درمانی ویا حتی خاتمه درمان را اعلام کند.
مسلم است که همه بیماران دسترسی به این مراکز ندارند و شاید حتی در کشورهای پیشرفته نیز وجود کلینیکهای مجهز ناباروری در همه شهر ها رویایی بیش نباشد. اما همیشه لازم نیست بیماربرای قدم اول تشخیصی و درمانی به کلینیک های ناباروری ونزد فلوشیپ های ناباروری برود. خط اول مراجعه بیماران در شهرهای کوچک متخصصین زنان و گاهی حتی در شهرهای خیلی کوچک پزشکان عمومی یا ماماها هستند. واضح است که ارجاع بهینه این بیماران به مراکز نازایی خواهد بود اما همکاران پزشک عمومی یا ماما باید بدون اینکه دخالت درمانی یا حتی تشخیصی برای بیماران داشته باشند آنها را حداقل به یک متخصص زنان در نزدیکترین مرکز ارجاع دهند. ارجاع درست و به موقع این زوجها هم باعث کمک تشخیصی و درمانی به آنها میشود وهم از اتلاف وقت که بخصوص باعث کاهش ذخایر تخمدانی خانم و کاهش قابلیت باروری وی میشود جلوگیری به عمل می آید.
هم روند تشخیصی زوج نابارور نیازمند روش سیستماتیک مبتنی بر دلایل علمی است که بجز متخصصین زنان و فلوشیپهای ناباروری در سایر رشته های پزشکی و پیراپزشکی آموزشی داده نشده و هم روشهای درمانی در عین سادگی میتوانند منجر به عوارض بسیار خطرناک برای خانم شوند که درمان آنها هم فقط در حیطه دانش فلوشیپهای ناباروری و در وهله بعدی متخصصین زنان است. در یک نظام تشخیصی درمانی درست با یک نظام ارجاع درست و کارآمد وقتی زوج نابارور به همکار ماما یا پزشک عمومی مراجعه میکند بدون فوت وقت و بدون انجام روشهای تشخیصی یا درمانی به متخصص زنان معرفی میشود. همانطور که گفته شد از بین تمام افراد آموزش دیده در همه رشته های پزشکی و پیراپزشکی از جمله مامایی، فقط متخصص زنان برای انجام آزمایشات و درمانهای اولیه ناباروری آموزش کافی دیده است و میتواند خط اول درمان را به خوبی انجام دهد. اما او هم باید هشیار باشد که به موقع بیمار را به مراکز ناباروری ارجاع دهد. چون هم قضیه زمان برای زوجین خیلی مهم است. هم درمان چندجانبه بیماری که به درمان های اولیه پاسخ نداده فقط در حیطه کار فلوشیپهای ناباروری و مراکز نازایی است.