برای تشکیل جنین یک گامت مونث باید با گامت مذکر لقاح کنند . بنابراین تخمدان و تخمک گذاری های منظم باعث ایجاد گامت مونث می شود . اسپرم هم باید شرایط لازم را داشته باشد تا گامت مذکر ایجاد کند . گامت ها در شرایط مناسب آزاد شده و باعث تشکیل جنین می شود . این جنین باید از مجاری رحمی عبور کند تا در داخل حفره شکم قرار بگیرد . این جنین مجدد باید مسیر لوله های رحمی را باید طی کند تا به رحم برسد . در محیط رحم باید آندومتر مناسب و سالمی وجود داشته باشد تا جنین رشد بکند . اگر در تمام این فرآیند که شامل ایجاد گامت مونث در تخمدان و گامت مذکر در اسپرم و ادغام آن ( باید در زمان خاصی انجام شود ) ، رحم یا لوله های رحمی دچار اختلال شود ناباروری وجود دارد .
چه زمانی باید برای درمان ناباروری اقدام کرد ؟
به طور کلی هر زوجی که تا یک سال بدون استفاده از روش های پیشگیری از بارداری ، باروری صورت نگیرد نابارور تلقی می شود . ولی افرادی که دارای شرایط ذیل می باشند باید زودتر از یک سال برای تشخیص و درمان اقدام کنند :
- زن بالای 35 سال داشته باشد .
- سابقه ناباروری در خانواده وجود داشته باشد .
- سابقه جراحی تخمدان ، رحم و ارگان های باروری داشته باشد.
- مرد نوعی بیماری مربوط به مجاری ادراری داشته باشد .
- سابقه سقط های مکرر در خانواده
تشخیص ناباروری
برای درمان ناباروری باید علت آن را دانست . به همین دلیل آزمایش هایی برای تشخیص وجود دارد . بهتر است در ابتدا مرد تست آنالیز اسپرم را انجام دهد زیرا هم کم هزینه تر است ( در برخی مراکز به صورت رایگان انجام می شود ) و هم نتایج سریعتر مشخص می شود اما در زنان این تست ها هزینه بیشتری داشته و نتایج دیرتر مشخص می شود . البته توصیه می شود زوجین باهم برای تشخیص و درمان مراجعه کنند .
نقش سن در ناباروری
سن یکی از فاکتورهای مهم در ایجاد ناباروری در خانم ها و مردان است . در خانم ها فولیکول ها در سن ۳۸-۴۲ سالگی رشد آن کاهش پیدا می کند و ذخیره تخمدان کم می شود . در این سن حتما باید بررسی این موضوع انجام شود . در آقایان نیز کیفیت و تعداد اسپرم بعد از سن ۴۵ سالگی کاهش می یابد . همچنین مردانی که دارای شغل هایی هستند که در معرض مواد شیمیایی ، مواد اعتیاد آور ، سموم گیاهی هستند ، زودتر از سایرین نابارور می شوند . زیرا این مواد بر اسپرم تاثیر منفی دارند . این افراد حتما باید زودتر از سایرین برای بررسی اسپرم به مراکز درمان ناباروری یا پزشک متخصص مراجعه کنند . زیرا بافت بیضه به دلیل تکثیر فراوان سلول ها زودتر تحت تاثیر مواد شیمیایی و آلودگی ها قرار می گیرد .
پیشگیری از ناباروری
عادات فردی و سبک زندگی می تواند شانس باروری زوجین را کاهش دهد . البته خوشبختانه بسیاری از این عادات را تغییر داد .
رژیم غذایی و ورزش
باروری مستلزم رژیم غذایی مناسب و فعالیت بدنی است . زنانی که کمبود یا اضافه وزن زیاد دارند در باروری دچار مشکل می شوند.
مصرف سیگار
مطالعات نشان می دهد مصرف سیگار شانس باروری را کاهش داده و زایمان زودتر از موعد و تولد نوزادان با وزن پایین را افزایش می دهد .
مصرف الکل و مواد مخدر
مصرف مواد مخدر در دوران بارداری نیز می تواند باعث کندذهنی جنین و مشکلات کلیوی جنین شود .