کلومیفن در ناباروری مردان، چه تاثیراتی دارد؟

کلوماید نام تجاری سابق داروی کلومیفن سیترات است که پزشکان از آن برای درمان ناباروری در زنان استفاده می‌کنند، اما گاهی اوقات ممکن است برای مردانی که دارای مشکل ناباروری هستند نیز تجویز شود. ناباروری می‌تواند هم بر مردان و هم بر زنان تاثیر بگذارد. ما در این مقاله در مورد چگونگی مصرف کلومیفن سیترات و عوارض جانبی آن بحث خواهیم کرد.

داروی کلومیفن سیترات چیست؟
کلومیفن سیترات نوعی محرک تخمدان بوده و پزشکان معمولا آن را برای درمان ناباروری در زنان تجویز می‌کنند. کلومیفن سیترات مشابه هورمون استروژن که یک هورمون جنسی زنانه است، عمل خواهد کرد. به گزارش مجله پزشکی آسان طب مصرف این دارو موجب تخمک گذاری یا انتشار تخمک از تخمدان‌ها شده و به افزایش باروری در زنانی که به دلیل مسائل مربوط به تخمک گذاری دچار مشکل هستند، کمک خواهد کرد. اداره غذا و داروی آمریکا (FDA)، کلومیفن سیترات را برای درمان ناباروری در زنان تایید کرده است. با این حال، پزشکان گاهی اوقات علائم بالینی کلومیفن سیترات را برای درمان ناباروری مردان نیز تجویز می‌کنند. در سایت ویکی پدیا نیز مفصلا در مورد داروی کلوماید بحث شده است. کلوماید را در ویکی پدیا بخوانید.

تاثیر این دارو بر باروری مردان
کلومیفن سیترات سطح هورمون لوتئینیزه (LH) و هورمون تحریک کننده فولیکول (FSH) را در مردان افزایش می‌دهد. این هورمون‌ها برای باروری بسیار مهم هستند و هم در مردان و هم در زنان وجود دارند. LH آزادسازی هورمون تستوسترون را در مردان تقویت کرده و FSH در اولین مرحله تولید اسپرم یا اسپرماتوژنز مهم است. افزایش سطح این هورمون‌ها در بدن می‌تواند منجر به افزایش تستوسترون و ایجاد اسپرم بیشتر شود. با این حال، تعاملات هورمونی پیچیده است و تحقیقات کافی در این زمینه وجود ندارد که مشخص شود آیا افزایش LH و FSH تأثیر مستقیم بر باروری مردان دارد یا خیر.
مصرف کلومیفن سیترات ممکن است بر باروری برخی مردان موثر باشد. بر اساس مطالعات انجام شده در سال 2015، مصرف قرص کلومیفن سیترات برای ناباروری مردان، متفاوت بوده است. این دارو ممکن است موجب تحرک اسپرم در برخی از مردان شود. تحرکات نشان می‌دهند که اسپرم‌ها از طریق سیستم تولید مثل زنانه به تخمک منتقل می‌شوند. با این حال، استفاده از کلومیفن سیترات ممکن است تعداد کل اسپرم را در برخی از مردان کاهش دهد و این کاهش ممکن است مربوط به دوز مصرفی دارو باشد. از آنجا که FDA، کلومیفن سیترات را برای درمان ناباروری در مردان تجویز نکرده است، هیچگونه توافقی در رابطه با بهترین دوز مصرفی آن نیز وجود ندارد، به همین دلیل پزشکان دوز مصرفی این دارو را بر اساس اطلاعات خود تجویز می‌نمایند. با این حال، مطالعات نشان می‌دهند دوز آن بین 12.5 تا 400 میلی‌گرم در روز است. تحقیقات انجام شده بر روی 3 مطالعه کوچک نشان داده‌اند که دوز روزانه 50 میلی‌گرم ممکن است باروری را در فرد بهبود بخشد. بهتر است بدانید که مدت زمان مشخصی برای مصرف این دارو توسط مردان وجود ندارد و برای تعیین دقیق اینکه کلومیفن سیترات برای درمان ناباروری در مردان موثر است یا خیر، هنوز به تحقیقات بیشتری نیاز است.

اثرات جانبی مصرف کلومیفن سیترات
مصرف این دارو در برخی افراد ممکن است موجب بروز عوارض جانبی شود. این عوارض می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
-سر درد
-تهوع و استفراغ
-مشکلات بینایی
-سرگیجه
-درد یا ناراحتی معده
-زخم‌های دهانی
-آب مروارید
-رشد سینه
در صورتی که فرد از مصرف کلومیفن سیترات دچار عوارض جانبی شود، باید به پزشک مراجعه نماید. پزشک ممکن است در این موارد مصرف دارو را قطع یا دوز آن را کاهش دهد. از آنجا که کلومیفن سیترات میزان تستوسترون را افزایش می‌دهد، ممکن است در برخی افراد علائم هیپوگونادیسم را نیز بهبود بخشد.

سایر درمان‌های ناباروری در مردان
درمان ناباروری مردان بستگی به علت اصلی آن دارد، اما می‌تواند شامل دارو و جراحی باشد. برخی از علل ناباروری مردان و داروهایی که پزشک به آن‌ها توصیه می‌کند، در زیر آورده شده است که به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:
هیپرپرولاکتینمی؛ یک بیماری است که طی آن بدن بیش از حد هورمون پرولاکتین تولید می‌کند و داروهای آن شامل آگونیست‌های دوپامین مانند بروموکریپتین هستند.
هیپوگنادیسم هیپوگنادوتروپیک؛ این وضعیت زمانی که بیضه‌ها تستوسترون تولید نمی‌کنند، رخ می‌دهد. جایگزین‌های تستوسترون و داروهای حاوی هورمون آزاد کننده گنادوتروپین برای درمان این شرایط به کار می‌روند.
سطح بالایی از مولکول‌های اکسیژن واکنش پذیر در اسپرم؛ داروهای آن شامل ویتامین E و مکمل سلنیوم می‌شوند.
انزال Retrograde؛ زمانی رخ می‌دهد که اسپرم به سمت مثانه منتقل شود. درمان اولیه با داروهای ضد انعقاد بدون نسخه مانند پسیوودهیدرین انجام می‌شود.
در برخی از موارد نیز پزشک ممکن است جراحی را به بیمار توصیه کند. این رویه می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
متورم شدن رگ‌ها در بیضه‌ها؛ در این شرایط پزشک می‌تواند با انجام یک عمل جراحی جزئی، جریان خون را به ورید متوقف سازد.
آزواسپرمی؛ زمانی رخ می‌دهد که اسپرم موجود در مایع منی فرد کم باشد. در این حالت، پزشک ممکن است عمل جراحی را جهت بازیابی اسپرم به بیمار توصیه کند. این روش از یک سوزن کوچک برای جمع آوری اسپرم از بیضه برای استفاده جهت درمان‌های باروری در شرایط آزمایشگاهی استفاده می‌کند.
انسداد مجاری انزالی؛ با بروز این وضعیت، جراح می‌تواند یک شکاف کوچک در مجاری برای رفع انسداد آن ایجاد نماید.
علت ناباروری مردان همیشه مشخص نیست و در برخی موارد، مصرف داروها و یا انجام عمل جراحی، ممکن است موثر نباشد. در چنین مواردی، پزشک ممکن است تکنولوژی تولید مثل (کمک باروری) را به بیمار توصیه کند. این روش می‌تواند تخمک و اسپرم را با هم ترکیب کرده تا جنین بدون رابطه جنسی به وجود آید. برخی از نمونه‌های معمول این روش عبارتند از:
کلومیفن سیترات
تلقیح داخل رحمی (مصنوعی): این روش شامل گرفتن اسپرم مردان و قرار دادن آن به طور مستقیم در داخل رحم زن جهت بارور کردن یک تخمک است.
لقاح آزمایشگاهی: در این تکنیک، اسپرم و تخمک در یک آزمایشگاه برای ایجاد یک جنین با هم ترکیب شده و سپس لقاح درون رحم قرار خواهد گرفت.
تزریق اسپرم Intracytoplasmic: این روش شامل تزریق تخمک به اسپرم برای ایجاد جنین و سپس قرار دادن آن در رحم زن است.