علت ناباروری زنان، عوامل موثر بر آن

ناباروری عبارتست از ناموفق بودن تلاش برای بارداری به مدت حداقل یکسال؛ ناباروری زنان، ناباروری مردان یا ترکیبی از آنها دلیل ناباروری میلیون‌ها زوج در ایالات متحده آمریکا هستند. تخمین زده شده که حدود ۱۰ تا ۱۸ درصد زوج‌ها مشکل باروری دارند. حدود یک سوم ناباروری‌ها به دلیل ناباروری زنان است. زنانی که باردار می‌شوند اما قادر به حفظ آن نیستند هم نابارور تلقی می‌شوند. حدود ۱۰% زنان ۱۵ تا ۴۴ ساله در ایالات متحده آمریکا مشکل ناباروری دارند. بارداری نتیجه فرآیندی است که مراحل مختلفی دارد:
- بدن زن باید یک تخمک از یکی از تخمدان‌های او آزاد کند (تخمک‌گذاری)،
- تخمک باید از لوله‌های فالوپ به سمت رحم حرکت کند،
- اسپرم مرد باید در این مسیر (لوله‌های فالوپ تا رحم) تخمک را بارور کند،
- تخمک بارور شده باید درون رحم لانه‌گزینی کند.
- چنانچه هر یک از این مراحل دچار مشکل شوند، ناباروری اتفاق می‌افتد.

چه عواملی موجب ناباروری در زنان می‌شوند؟
بیشتر مشکلات ناباروری زنان به تخمک‌ گذاری آنها مربوط می‌شود. بدون عمل تخمک‌ گذاری، تخمکی وجود ندارد تا بارور شود. برخی از نشانه‌هایی که عدم تخمک‌گذاری طبیعی را در زن نشان می‌دهد: پریودهای نامنظم یا عدم وقوع آنها است. سایر عوامل موثر در ناباروری زنان عبارتند از:
سن
مهم‌ترین فاکتور در باروری است. زنان با تمام تخمک‌هایی که تا آخر عمر خواهند داشت به دنیا می‌آیند، با افزایش سن کمیت و کیفیت تخمک‌ها کاهش می‌یابد. امکان دارد یائسگی تا اوایل دهه ۵۰ در فرد اتفاق نیفتد، اما در اکثر زنان، تخمک‌گذاری از سن ۳۵ سالگی به بعد، به طور چشمگیری کاهش می‌یابد. در ۴۰ سالگی، شانس یک زن برای باردار شدن در هر سیکل قاعدگی کمتر از ۵% است.
ژنتیک
همانند بسیاری از عوامل موثر در سلامتی، ژنها در باروری هم نقش مهمی ایفا می‌کنند از جمله سن یائسگی. چنانچه مادر، خواهر یا مادربزرگ فرد تجربه یائسگی زودرس (قبل از ۴۰ سالگی) داشته باشد، فرد ۶ برابر بیشتر از سایرین در معرض آن قرار دارد.
هورمون‌ها
هورمون‌ها نقش بسیار مهمی در فرآیند باردار شدن و حفظ آن ایفا می‌کنند. هورمون‌ها پیام رسان‌های شیمیایی بدن هستند که بین غدد و اندام‌های بدن رفت و آمد می‌کنند. هر تغییر در هورمون‌ها فعالیت‌های مختلف بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در فرآیند تخمک‌گذاری و لقاح هورمون‌های زیادی نقش دارند؛ هر یک از هورمون‌ها باید در زمان مناسب و به مقدار مناسب وجود داشته باشند تا این پروسه به درستی اتفاق بیفتد. به عنوان مثال، برای تخمک‌گذاری، لانه گزینی و در ابتدای بارداری باید سطح مناسبی از هورمون پروژسترون حضور داشته باشد. در صورت ناکافی بودن این هورمون فرد دچار ناباروری یا سقط جنین می‌شود.
مشکلات آناتومی
ناباروری زنان می‌تواند در اثر آسیب به اندام‌های تولیدمثل در اثر بیماری یا ضربه باشد. به عنوان مثال، بیماری التهاب لگن، بافت اسکار و آندومتریوز. به علاوه برخی زنان دچار ناهنجاری‌های مادرزادی هستند ازجمله: رحم با شکل متفاوت یا نقص لوله‌های فالوپ.
سابقه درمانی
متاسفانه برخی از روشهای درمانی معین می‌توانند باروری زنان را به خطر بیندازند. جراحی تخمدان‌ها (خارج کردن کیست یا درمان آندومتریوز)، می‌تواند به تخمدان‌ها آسیب برساند یا ذخایر آنها را کاهش دهد. شیمی‌درمانی و رادیوتراپی می‌توانند به تخمک‌ها آسیب رسانند یا موجب یائسگی زودرس شوند.
سبک زندگی
با توجه به تحقیقات انجام شده، ۱۳% ناباروریها ناشی از سیگار کشیدن است. سیگار ذخایر تخمدان‌ها را کاهش می‌دهد و موجب آسیب کوروموزومی تخمک‌های زنان می‌شود. تخمین زده شده که زنان سیگاری ۱ تا ۴ سال زودتر از سایر زنان دچار یائسگی می‌شوند. علاوه براین، سنگین وزن بودن یا سبک وزن بودن بیش از حد، یا داشتن چرخه خواب نامنظم، از طریق ایجاد عدم تعادل در هورمون‌ها، می‌توانند در باروری تاثیر گذارند.

درمان ناباروری زنان
درمان ناباروری به عامل وقوع آن، سن، مدت زمان ناباروری و اولویت‌های شخص بستگی دارد. از آنجا که ناباروری یک اختلال پیچیده است، درمان آن شامل تعهدات روحی، فیزیکی، روانشناسی و زمانی می‌شود. با وجودی که برخی از زنان فقط به یک یا دو درمان برای بازگرداندن باروری‌شان نیازدارند، ممکن است سایر آن‌ها چند نوع مختلف درمان لازم داشته باشند. این درمان می‌تواند شامل تلاش برای بازگرداندن باروری از طریق دارو یا جراحی یا کمک به باردار شدن به وسیله تکنیک‌های پیشرفته باشد.