علل ناباروری مردان، لازم است بدانید

نتایج نشان می دهد که حدود ۱۵ درصد از زوج های جوان از مشکلی به نام ناباروری رنج می برند. بر اساس نتایج تحقیقاتی که در ایران انجام شده شیوع ناباروری در ایران را بین ۱۳ تا ۱۸.۵ درصد اعلام کرده اند که متوسط آن با آمارهای جهانی تطبیق دارد.
زمانی به یک زوج نابارور اطلاق می شود که یک زوج نهایتاً پس از ۱۸ ماه اقدام برای بارداری، باردار نشوند. اختلالات باروری به طور مساوی بین زنان و مردان توزیع شده است؛ یعنی فاکتورهای ناباروری زنانه و مردانه به یک اندازه در ناباروری دخیل هستند؛ به همین علت امروزه برای درمان ناباروری توصیه می شود زن و مرد با هم برای درمان مراجعه کنند.

چه عواملی باعث ناباروری در مردان می شود؟
بسیاری از بیماری ها در مردان می تواند سبب بروز ناباروری شود. از جمله عواملی که باعث ناباروری در مردان می شود عبارتند از:
بیماری های دوران کودکی
برخی از بیماری ها در دوران کودکی و برخی از جراحی هایی که در اطراف بیضه انجام می شود سبب بروز ناباروری در مردان می شود. به همین علت یکی از چکاپ های مهم برای نوزادان پسر چکاپ بیضه ها می باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد چکاپ بیضه نوزادان اینجا کلیک کنید.
مشکلات موجود در بیضه ها
برخی از مشکلات در بیضه ها نظیر رشد نامناسب بیضه ها، عدم نزول بیضه ها و یا از بین رفتن بافت بیضه ها سبب بروز اختلال در فرآیند اسپرم سازی می شود.
آزو اسپرمی
به افرادی که آزمایش اسپرم آن ها نشان دهنده اسپرم صفر می باشد، آزواسپرمی اطلاق می شود. آزو اسپرمی یا بی نطفگی به صورت انسدادی یا غیر انسدادی بروز پیدا می کند. آزواسپرمی انسدادی به علت بروز یک انسداد در مسیر لوله های منی بر ایجاد می شود. انسداد در این لوله ها سبب می شود اسپرمی در آزمایش اسپرموگرام مشاهده نشود و در آزواسپرمی غیر انسدادی فرد به دلایل مختلف قادر به تولید اسپرم نخواهد بود.
بیماری واریکوسل
شایع ترین بیماری قابل درمان در ناباروری آقایان واریکوسل است. این بیماری سبب بروز واریس در عروق بیضه می شود. واریکوسل سبب می شود بیضه ها نتوانند خون را به خوبی تخلیه کنند و این ماندن طولانی مدت خون در بیضه ها باعث می شود درجه حرارت بالا رفته و اختلالات هورمونی ایجاد شود. در نتیجه این بیماری سبب بروز اختلال در اسپرم سازی می شود و این اختلال در اسپرم سازی، فرد را مستعد ناباروری می کند.
اختلالات هورمونی
هرگونه اختلال در هورمون های ترشح شده توسط غده هیپوفیز و هورمون های جنسی می تواند سبب بروز ناباروری در مردان شود. یکی از هورمون هایی که در باروری مردان تأثیر بسزایی دارد، هورمون FSH می باشد؛ اختلال در ترشح این هورمون به دلایلی نظیر کم کاری غده هیپوفیز، افزایش هورمون پرولاکتین خون و تزریق هورمون تستوسترون بروز پیدا می کند.
اختلالات ژنتیک
برخی از اختلالات ژنتیکی نظیر کوچک بودن بیضه ها بخصوص برخی از بیماری های ژنتیک که با اختلالات هورمونی همراه هستند، سبب بروز ناباروری در مردان می شوند.
عفونت های مزمن
بعضی از عفونت های مزمن ، بویژه برخی عفونت های دستگاه تناسلی مانند سوزاک، سبب بروز اختلال در عملکرد بیضه ها و در نتیجه به مرور سبب بروز ناباروری در مردان خواهد شد.
برخی داروها
مصرف برخی از داروها سبب بروز اختلال در عملکرد بیضه ها و تولید اسپرم می شود. به همین سبب باید از مصرف خودسرانه دارو پرهیز شود.
بیماری هایی با تب های طولانی مدت
برخی از بیماری ها که سبب تب طولانی مدت می شوند، به شدت بر نطفه سازی تأثیر می گذارند.

چه افرادی در معرض خطر ناباروری هستند؟
افرادی که به صورت مداوم در معرض مواد آسیب رسان به بیضه ها نظیر انواع حشره کش ها و مواد رنگی قرار دارند، کسانی که در کارخانه های تولید این مواد هستند، افرادی که مستقیماً در کنار تنورهای داغ قرار دارند و یا افرادی که در معرض دود سیگار هستند به شدت در معرض خطر ناباروری قرار دارند.

روش های تشخیص ناباروری در مردان
یک زوج نابارور به پزشک مراجعه می کنند، پزشک در ابتدا بررسی علل ناباروری را از مرد شروع می کند. در مرحله اول پزشک وضعیت ظاهری مرد نظیر علایم تکامل، بلوغ و رشد ناحیه تناسلی را مورد بررسی قرار می دهد. فاکتوری که در باروری مردان دخالت بسیاری دارد، بیضه ها هستند. اندازه و سلامت بیضه ها و عدم ابتلا به واریکوسل برای بررسی باروری بسیار مهم هستند. سپس پزشک بعد از انجام بررسی های اولیه، با انجام آزمایش اسپرم به بررسی کیفیت و کمیت اسپرم می پردازد. البته لازم به ذکر است که در کنار آزمایش اسپرم، انجام آزمایشات هورمونی نیز انجام می شود.

آیا ناباروری در مردان قابل درمان است؟
اگر آزمایش اسپرم یک فرد نشان دهنده اسپرم صفر باشد، پزشک با انجام چکاپ های هورمونی و نمونه برداری از بیضه، وجود یا عدم وجود سلول های اسپرم ساز را مورد بررسی قرار می دهد. اگر یک مرد اصلاً سلول های اسپرم ساز نداشته باشد عقیم می باشد؛ در این مورد فرد نیازمند جنین اهدایی است. اما اگر یک مرد اسپرم داشته باشد، زوجین می توانند با استفاده از روش های کمک باروری به نتیجه برسند ولی گاهی اسپرم تولید می شود اما کیفیت اسپرم پایین است؛ یعنی یا شکل اسپرم غیرطبیعی است و یا حرکت آن نامناسب است که باید یادآور شد این مورد یکی از شایع ترین عوامل ناباروری می باشد.