علل ناباروری زوجین، عفونت هایی که مقصرند

ابتلا به عفونت ( از طریق تماس جنسی و غیر جنسی) از جمله مهمترین علل ناباروری در زنان و مردان است. در این میان زنان بیش از مردان در معرض ابتلا به این عفونت ها قرار دارند.
دکتر زهرا سادات ثقه الاسلامی، عضو کلینیک سلامت جنسی مرکز درمان باروری و ناباروری ابن سینا در این خصوص گفت: درصد قابل توجهی از علت ناباروری در میان زنان و مردان به دلیل ایجاد اختلال در سیستم بدنی و تناسلی آنها به وجود می آید. مثلا در زنان ممکن است ناحیه رحم یا لوله های فالوپ چسبندگی یا انسداد پیدا کنند. در مردان نیز ممکن است بیضه ها و مجاری تناسلی دچار انسداد شوند. حتی گاهی میزان حرکت و فعالیت اسپرم ها نیز تحت تاثیر قرار می گیرد.
این متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری، به علت چرایی این مساله پرداخت و اظهارداشت: میزان زیادی از عفونت ها باعث ایجاد این اختلال ها می شوند. در واقع ابتلا به این عفونت ها است که می تواند روی بدن این افراد تاثیر بگذارد و منجر به ناباروری آنها شود. یک سری از این عفونت ها از طریق راه های جنسی( به ویژه رفتارهای جنسی پر خطر) منتقل می شوند؛ در راس این عفونت ها می توان به کلامیدیا (chlamydia) اشاره کرد.
وی ادامه داد: برخی از عفونت ها نیز تنها راه انتقال شان، راه جنسی نیست. گاهی برخی از میکروب های خاص می توانند از طریق خون، وارد لگن شده و باعث ایجاد عفونت شوند. مثلاعفونت، پس از ترکیدن آپاندیس می تواند در سراسر بدن گسترش پیدا کند. برخی از ارگانیسم های خاص نیز می توانند از قسمت های دیگر بدن منتقل شوند و چسبندگی، انسداد و ناباروری ایجاد کنند.
به گفته وی، میکروب سل نیز باعث انسداد، چسبندگی و ناباروری می شود. ما اکنون در منطقه بومی سل قرار داریم (یعنی در تماس با این میکروب هستیم ) بنابراین رعایت بهداشت فردی برای پیشگیری از ابتلا به این عفونت بسیار اهمیت دارد.
وی خاطرنشان کرد: یک سری از عفونت ها نیز ممکن است به خودی خود، باعث ناباروری نشوند و روی سیستم باروری تاثیر نگذارند اما مسلما ابتلا به این عفونت ها می تواند در روابط زن و مرد تاثیرگذار باشد. HIV، هپاتیتB، ویروس پاپیلوم انسانی ((HPV، هرپس (HSV) از جمله این عفونت هاست. مثلا اگر مقادیر ویروس« اچ آی وی» و همچنین هپاتیت در بدن زنان مبتلا زیاد باشد و آنها درمان نشوند، علاوه بر اینکه شریک جنسی شان را مبتلا به این ویروس می کنند، حتی می توانند این ویروس را به جنین خود نیز انتقال دهند. البته ریسک انتقال ویروس «هرپس» و «اچ پی وی» از مبتلایان به جنین زیاد نیست.
ثقه الاسلامی به اهمیت درمان و راه های پیشگیری از انتقال این ویروس ها پرداخت و بیان کرد: هرچند برای ویروس HIV راه درمانی قطعی وجود ندارد، اما روش های درمانی کنونی می تواند تعداد ویروس ها را کمتر بکند یعنی قابلیت انتقال را از بین ببرد.
وی درباره شانس ابتلای جنین به این ویروس از طریق مادر گفت: هم اکنون آمار دقیقی درباره شانس ابتلای کودکان به ویروس «اچ آی وی» نداریم زیرا فقط بحث مادر مطرح نیست. حتی اگر پدر هم آلوده به ویروس HIV باشد، تعداد ویروس ها نیز بالا باشد، این ویروس می تواند به جنین منتقل شود اما اگر او تحت درمان باشد، دارو استفاده کند، تعداد ویروس هایش نیز خیلی پایین باشد، می توانیم تعداد ویروس ها را سرکوب کنیم. در این زمان شانس انتقال ویروس به جنین خیلی کم است.
این عضو کلینیک سلامت جنسی مرکز درمان باروری و ناباروری ابن سینا تصریح کرد: خوشبختانه هم اکنون برای ویروس HSV و هپاتیت درمان قطعی داریم که این مساله بسیار اهمیت پیدا می کند زیرا می توانیم مانع پیشروی بیماری شویم. در هپاتیت« بی» و «سی»، ما می توانیم تعداد این ویروس ها را به صفر برسانیم زیرا هم اکنون درمان های قطعی برای این مساله وجود دارد. زمانی که تعداد ویروس های بدن فرد مبتلا به صفر برسد، دیگر قابلیت انتقال به فرد دیگری را ندارند.
وی یادآور شد: در حال حاضر نوعی از ویروس HSV می تواند از طریق رابطه جنسی منتقل شود. هرچند هم اکنون درمان قطعی برای مبتلایان به این ویروس وجود ندارد اما برمبنای زمان ابتلا به ویروس و بارداری مادر، تاثیر آن بر جنین و نوع و نحوه زایمان مادر بسیار اهمیت پیدا می کند؛ بهترین روش، زایمان طبیعی است اما اگر فرد مبتلا دارای ضایعه ای حاد باشد، مجبور به استفاده از روش سزارین هستیم.
وی به سن شیوع ابتلا به این بیماری اشاره کرد و گفت: مسلما ویروس هایی که از طریق روابط جنسی انتقال می یابند، در جوانان و کسانی که دارای روابط جنسی پر خطر هستند، شیوع بیشتری دارد اما گاهی تنها سن ملاک نیست. یکی از راه های انتقال ویروس هایی مانند « اچ آی وی» و «اچ پی وی»، « اچ اس وی»، رابطه جنسی است. این ویروس ها می توانند از طریق معتادان تزریقی(استفاده از سرنگ مشترک و آلوده)، ابزارهای دندانپزشکی( به علت استریل نبودن وسایل دندانپزشکی) و آرایشگری( استفاده از وسایل غیر بهداشتی مانند تیغ آلوده به خون افراد مبتلا) نیز به بدن فرد سالم منتقل شوند بنابراین در هر سنی فرد می تواند به این نوع ویروس ها مبتلا شود.
این متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری به راه های پیشگیری از ابتلای این ویروس های پر خطر اشاره کرد و گفت: اولین توصیه ما این است که افراد از انجام رفتارهای پر خطر جنسی( روابط جنسی پر خطر خارج از حریم خانواده ) پرهیز کنند. هرچند ابتلای برخی از ارگانسیم ها به عفونت شایع و اجتناب ناپذیر است اما باید کوچکترین علایم را جدی گرفت. مثلا زنان باید درد شکم، ترشح غیر طبیعی، درد پهلو و ... را جدی بگیرند و برای درمان به نزد پزشک مراجعه کنند زیرا اگر درمان نشوند، آن ضایعات و اثرات، زمینه ساز ناباوری آنها می شود. از اینرو انجام معاینات دوره ای و آزمایش پاپ اسمیر اهمیت ویژه ای دارد. مردان نیز باید به علایمی مانند تورم بیضه ها، سوزش ادار که نشان دهنده عفونت مجاری ادراری است، توجه زیادی کنند.