برای درمان نازایی چه کنیم؟
به طور کلی به کسانی که به مدت یک سال بدون جلوگیری سعی در باردار شدن کنند اما نتیجه نگیرند، نابارور گفته می‌شود.
به طور کلی به کسانی که به مدت یک سال بدون جلوگیری سعی در باردار شدن کنند اما نتیجه نگیرند، نابارور گفته می‌شود. آنهایی که در مراکز استان ها زندگی می‌کنند حتما تا به حال تابلوی (مرکز فوق تخصصی نابارروی) را دیده اند. آیا می‌دانید در این مراکز چه خدماتی ارائه می‌کنند؟ در این مراکز یک متخصص به تنهایی کار نمیکند بلکه مجموعه ای از متخصصان با هم و در کنار یکدیگر تلاش و از فناوری های پیشرفته موجود استفاده می‌کنند تا به خانواده هایی که می‌خواهند حس پدر و مادر شدن را تجربه کنند، یاری برسانند.
این تیم از متخصص زنان، متخصص ارولوژی و جنین شناس تشکیل می‌شود. اگر بیماران نابارور با این مراکز آشنا شوند، به جای اینکه به مدت طولانی نزد این پزشک و آن پزشک بروند تا نتیجه بگیرند، به راحتی می‌توانند در زمان کوتاهی نتیجه مطلوبی بگیرند.
دکتر پوپک افتخاری یزدی عضو گروه جنین شناسی پژوهشکده رویان درباره آخرین فناوری های مورد استفاده برای زوج های نابارور توضیح می‌دهد.
از تعریف ناباروری شروع کنیم؟
به طور کلی به کسانی که به مدت یک سال بدون جلوگیری سعی در باردار شدن کنند اما نتیجه نگیرند، نابارور گفته می‌شود. البته محققان در مواردی که فرد جوان باشد (زیر ۳۰ سالگی) فرصت بیشتری (یعنی یک و نیم سال تا دو سال را هم در نظر می‌گیرند اما افراد مسن تر باید هر چه سریع تر تحت بررسی قرار بگیرند.
زمانی که یک زوج نابارور به شما مراجعه می‌کنند، چه اقدامی انجام می‌دهید؟
معمولا کسانی به ما مراجعه می‌کنند که مدت هاست به متخصص زنان و یا بقیه همکاران مراجعه کرده و نتیجه نگرفته اند. خیلی از آنهایی که باردار نمیشوند با مراجعه مستقیم به متخصص زنان و درمان های دارویی ساده، باردار می‌شوند. مثلا بیماری که سیکل ماهیانه نامرتب دارد یا در تخمک گذاری مشکل دارد، با درمان دارویی به راحتی بچه دار می‌شود.
ما در هنگام مراجعه زوجین، از آنها شرح حال می‌گیریم و درباره درمان هایی که تا به حال انجام شده سوالاتی می‌کنیم و تشخیص می‌دهیم که علت بیماری خانم است یا آقا (۴۰ درصد از موارد ممکن است زن مشکل داشته باشد و ۴۰ درصد مرد. ۱۰ درصد موارد هر دو مشکل دارند و ۱۰ درصد موارد هم دلایل ناشناخته ای وجود دارد که باروری اتفاق نمیافتد.) سپس بر اساس آن یک طرح درمانی مشخص می‌شود.
چند درصد بیماران جواب می‌گیرند؟
در مرکز رویان می‌توانیم با افتخار بگوییم که هیچ روشی نیست که در دنیا انجام بشود و ما انجام ندهیم. پا به پای مراکز دنیا پیش می‌رویم. نتایج و موفقیت این امر در دنیا و مرکز رویان با هم برابر است.
۲۵ تا ۳۵ درصد در پایان هر سیکل درمانی انتظار بارداری سالم را داریم البته افراد جوان که شوهرشان سالم است و سابقه ناباروری فامیلی ندارند، پاسخ بهتری می‌گیرند؛ ۶۰ درصد و شاید بیشتر. در کشور ما علاوه بر مراجعان ایرانی، از کشورهای گوناگون (حتی کشورهای اروپایی و آمریکایی) هم مراجعه کننده داریم.
چرا؟
به لحاظ رعایت مسائل اخلاقی خاص و همین طور به دلیل هزینه های فوق العاده پایین تر (یک دهم هزینه های دیگر کشورها) بیماران می‌توانند همان روش درمانی را دریافت کنند و همان جواب را هم بگیرند اما با هزینه ای بسیار پایین. یکی از مسائل مهمی که رعایت می‌کنیم این است که در کشورمان اهدای جنین و تخمک داریم اما اهدای اسپرم در کشورمان صورت نمیگیرد.
درباره انواع درمان‌ها؟
روش هایی داریم که پله پله طی می‌شوند و در افراد با مشکلات خاص متفاوت است. اگر خانمیفقط در تخمک گذاری مشکل داشته باشد، با دارویی که داده می‌شود مشکل حل می‌شود.
اما اگر شوهر در اسپرم مشکل داشته باشد، ما علاوه بر تحریک تخمک گذاری در خانم ها به وسیله دادن دارو، نمونه اسپرم را از شوهر می‌گیریم، سلول های اسپرم مرده را جدا می‌کنیم و سلول های زنده که قابلیت لقاح بهتری دارند، به داخل بدن خانم وارد می‌کنیم و منتظر می‌مانیم تا حاملگی اتفاق بیفتد. نام این روش، تلقیح داخل رحمی‌اسپرم یا I.U.I است. اگر با این روش به جواب نرسیدیم، از لقاح خارج رحمی روش I.V.F استفاده می‌کنیم.
در این روش علاوه بر اسپرم، تخمک را هم از بدن خانم خارج می‌کنیم و در محیط آزمایشگاه آن دو را در کنار هم قرار می‌دهیم و منتظریم تا لقاح انجام شود و جنین تشکیل شده را به داخل بدن مادر می‌فرستیم.
گاهی اتفاق می‌افتد بیماران در اسپرم مشکل دارند و اسپرم قادر نیست حرکت کند و با تخمک ترکیب شود چه در محیط آزمایشگاه و چه در داخل بدن خانم بنابراین این افراد به IVF هم جواب نمیدهند.
ما خودمان کار اسپرم را انجام می‌دهیم، یعنی با یک سوزن خاص، اسپرم را در محیط آزمایشگاه وارد تخمک می‌کنیم. به این روش میکرواینجکشن می‌گوییم. وقتی اسپرم را وارد تخمک کردیم، منتظر می‌مانیم جنین تشکیل شود و سپس جنین سالم را داخل رحم می‌کنیم.
چگونه تشخیص می‌دهید جنین تشکیل شده سالم است؟
جنین هایی که در محیط آزمایشگاه تشکیل می‌شوند را با مجموعه آزمایش هایی از لحاظ سلامت ژنتیک و کروموزومی‌بررسی می‌کنیم (به خصوص اگر در خانواده بیماری خاص وجود داشته باشد یا اگر مواردی باشد که خانمیبه صورت مکرر سقط جنین دارد.)
تحقیقات نشان داده است، جنینی که مشکل کروموزومی دارد به صورت خدادادی و طبیعی تشکیل نمیشود و تمایل به سقط دارد. بنابراین می‌توانیم با بررسی جنین تشکیل شده در خارج از رحم، بارداری سالمی را انتظار داشته باشیم و جنین سالم را به داخل رحم بفرستیم.
روش دیگری هم دارید؟
بله، گاهی جنین تشکیل شده در محیط آزمایشگاه نمیتواند پوسته اطراف خود را جدا کند و به رحم بچسبد. در برخی بیماران که این مشکل شناخته شده باشد، چند ساعت قبل از اینکه جنین را به داخل رحم بفرستیم، پوسته را دستکاری می‌کنیم تا به راحتی پاره شود.
درگذشته با سوزن، آنزیم و روش های خاص این کار انجام می‌شد اما امروزه با لیزر این کار را می‌کنیم که امن تر و بی خطر است. تحقیقات دیگری انجام شده و امروزه در دنیا این روش های جدید اجرا می‌شود.
در مرکز رویان هم ما بلوغ آزمایشگاهی تخمک را انجام می‌دهیم، یعنی به جای اینکه بیمار دارو مصرف کند تا تخمک در بدنش بالغ شود، تخمک های نابالغ را می‌گیرند و در محیط آزمایشگاه بالغش می‌کنند.
این کار درباره خانم هایی که به داروها حساسیت دارند، صورت می‌گیرد. این خانم ها اگر با قرص درمان شوند به جای اینکه ۱۰ تا ۱۲ تخمک در هر سیکل درمانی آزاد کنند، ۴۰ تا ۴۵ تخمک آزاد می‌کنند و به دنبال آن سطح هورمونی بالایی در بدنشان ایجاد می‌شود که عوارض خیلی بد و مرگباری دارد. اگر ما این مشکل را در بررسی سونوگرافی ببینیم، مجبوریم آن دوره درمانی را قطع کنیم. پس بهتر است از همان ابتدا از روش جدید بلوغ آزمایشگاهی استفاده کنیم که جان بیمار به خطر نیفتد.
در مورد اهدای تخمک چیزی نگفتید
اگر خانمی نتواند تخمک سازی کند، می‌توانیم توصیه کنیم از خانم دیگری بخواهد برای اهدای تخمک بیاید. اما اگر آقایان نتوانند اسپرم سازی کنند، مجبورند از زوجی بخواهند که جنینی به آنها اهدا کنند چون اهدای اسپرم نداریم. به تازگی در تلاش هستند با استفاده از سلول های بنیادی، اسپرم سازی کنند که هنوز در مرحله تحقیق روی موش ها هستند. امیدواریم نتیجه بخش باشد.
این تیم از متخصص زنان، متخصص ارولوژی و جنین شناس تشکیل می‌شود. اگر بیماران نابارور با این مراکز آشنا شوند، به جای اینکه به مدت طولانی نزد این پزشک و آن پزشک بروند تا نتیجه بگیرند، به راحتی می‌توانند در زمان کوتاهی نتیجه مطلوبی بگیرند.
دکتر پوپک افتخاری یزدی عضو گروه جنین شناسی پژوهشکده رویان درباره آخرین فناوری های مورد استفاده برای زوج های نابارور توضیح می‌دهد.
از تعریف ناباروری شروع کنیم؟
به طور کلی به کسانی که به مدت یک سال بدون جلوگیری سعی در باردار شدن کنند اما نتیجه نگیرند، نابارور گفته می‌شود. البته محققان در مواردی که فرد جوان باشد (زیر ۳۰ سالگی) فرصت بیشتری (یعنی یک و نیم سال تا دو سال را هم در نظر می‌گیرند اما افراد مسن تر باید هر چه سریع تر تحت بررسی قرار بگیرند.
زمانی که یک زوج نابارور به شما مراجعه می‌کنند، چه اقدامی انجام می‌دهید؟
معمولا کسانی به ما مراجعه می‌کنند که مدت هاست به متخصص زنان و یا بقیه همکاران مراجعه کرده و نتیجه نگرفته اند. خیلی از آنهایی که باردار نمیشوند با مراجعه مستقیم به متخصص زنان و درمان های دارویی ساده، باردار می‌شوند. مثلا بیماری که سیکل ماهیانه نامرتب دارد یا در تخمک گذاری مشکل دارد، با درمان دارویی به راحتی بچه دار می‌شود.
ما در هنگام مراجعه زوجین، از آنها شرح حال می‌گیریم و درباره درمان هایی که تا به حال انجام شده سوالاتی می‌کنیم و تشخیص می‌دهیم که علت بیماری خانم است یا آقا (۴۰ درصد از موارد ممکن است زن مشکل داشته باشد و ۴۰ درصد مرد. ۱۰ درصد موارد هر دو مشکل دارند و ۱۰ درصد موارد هم دلایل ناشناخته ای وجود دارد که باروری اتفاق نمیافتد.) سپس بر اساس آن یک طرح درمانی مشخص می‌شود.
چند درصد بیماران جواب می‌گیرند؟
در مرکز رویان می‌توانیم با افتخار بگوییم که هیچ روشی نیست که در دنیا انجام بشود و ما انجام ندهیم. پا به پای مراکز دنیا پیش می‌رویم. نتایج و موفقیت این امر در دنیا و مرکز رویان با هم برابر است.
۲۵ تا ۳۵ درصد در پایان هر سیکل درمانی انتظار بارداری سالم را داریم البته افراد جوان که شوهرشان سالم است و سابقه ناباروری فامیلی ندارند، پاسخ بهتری می‌گیرند؛ ۶۰ درصد و شاید بیشتر. در کشور ما علاوه بر مراجعان ایرانی، از کشورهای گوناگون (حتی کشورهای اروپایی و آمریکایی) هم مراجعه کننده داریم.
چرا؟
به لحاظ رعایت مسائل اخلاقی خاص و همین طور به دلیل هزینه های فوق العاده پایین تر (یک دهم هزینه های دیگر کشورها) بیماران می‌توانند همان روش درمانی را دریافت کنند و همان جواب را هم بگیرند اما با هزینه ای بسیار پایین. یکی از مسائل مهمی که رعایت می‌کنیم این است که در کشورمان اهدای جنین و تخمک داریم اما اهدای اسپرم در کشورمان صورت نمیگیرد.
درباره انواع درمان‌ها؟
روش هایی داریم که پله پله طی می‌شوند و در افراد با مشکلات خاص متفاوت است. اگر خانمیفقط در تخمک گذاری مشکل داشته باشد، با دارویی که داده می‌شود مشکل حل می‌شود.
اما اگر شوهر در اسپرم مشکل داشته باشد، ما علاوه بر تحریک تخمک گذاری در خانم ها به وسیله دادن دارو، نمونه اسپرم را از شوهر می‌گیریم، سلول های اسپرم مرده را جدا می‌کنیم و سلول های زنده که قابلیت لقاح بهتری دارند، به داخل بدن خانم وارد می‌کنیم و منتظر می‌مانیم تا حاملگی اتفاق بیفتد. نام این روش، تلقیح داخل رحمی‌اسپرم یا I.U.I است. اگر با این روش به جواب نرسیدیم، از لقاح خارج رحمی روش I.V.F استفاده می‌کنیم.
در این روش علاوه بر اسپرم، تخمک را هم از بدن خانم خارج می‌کنیم و در محیط آزمایشگاه آن دو را در کنار هم قرار می‌دهیم و منتظریم تا لقاح انجام شود و جنین تشکیل شده را به داخل بدن مادر می‌فرستیم.
گاهی اتفاق می‌افتد بیماران در اسپرم مشکل دارند و اسپرم قادر نیست حرکت کند و با تخمک ترکیب شود چه در محیط آزمایشگاه و چه در داخل بدن خانم بنابراین این افراد به IVF هم جواب نمیدهند.
ما خودمان کار اسپرم را انجام می‌دهیم، یعنی با یک سوزن خاص، اسپرم را در محیط آزمایشگاه وارد تخمک می‌کنیم. به این روش میکرواینجکشن می‌گوییم. وقتی اسپرم را وارد تخمک کردیم، منتظر می‌مانیم جنین تشکیل شود و سپس جنین سالم را داخل رحم می‌کنیم.
چگونه تشخیص می‌دهید جنین تشکیل شده سالم است؟
جنین هایی که در محیط آزمایشگاه تشکیل می‌شوند را با مجموعه آزمایش هایی از لحاظ سلامت ژنتیک و کروموزومی‌بررسی می‌کنیم (به خصوص اگر در خانواده بیماری خاص وجود داشته باشد یا اگر مواردی باشد که خانمیبه صورت مکرر سقط جنین دارد.)
تحقیقات نشان داده است، جنینی که مشکل کروموزومی دارد به صورت خدادادی و طبیعی تشکیل نمیشود و تمایل به سقط دارد. بنابراین می‌توانیم با بررسی جنین تشکیل شده در خارج از رحم، بارداری سالمی را انتظار داشته باشیم و جنین سالم را به داخل رحم بفرستیم.
روش دیگری هم دارید؟
بله، گاهی جنین تشکیل شده در محیط آزمایشگاه نمیتواند پوسته اطراف خود را جدا کند و به رحم بچسبد. در برخی بیماران که این مشکل شناخته شده باشد، چند ساعت قبل از اینکه جنین را به داخل رحم بفرستیم، پوسته را دستکاری می‌کنیم تا به راحتی پاره شود.
درگذشته با سوزن، آنزیم و روش های خاص این کار انجام می‌شد اما امروزه با لیزر این کار را می‌کنیم که امن تر و بی خطر است. تحقیقات دیگری انجام شده و امروزه در دنیا این روش های جدید اجرا می‌شود.
در مرکز رویان هم ما بلوغ آزمایشگاهی تخمک را انجام می‌دهیم، یعنی به جای اینکه بیمار دارو مصرف کند تا تخمک در بدنش بالغ شود، تخمک های نابالغ را می‌گیرند و در محیط آزمایشگاه بالغش می‌کنند.
این کار درباره خانم هایی که به داروها حساسیت دارند، صورت می‌گیرد. این خانم ها اگر با قرص درمان شوند به جای اینکه ۱۰ تا ۱۲ تخمک در هر سیکل درمانی آزاد کنند، ۴۰ تا ۴۵ تخمک آزاد می‌کنند و به دنبال آن سطح هورمونی بالایی در بدنشان ایجاد می‌شود که عوارض خیلی بد و مرگباری دارد. اگر ما این مشکل را در بررسی سونوگرافی ببینیم، مجبوریم آن دوره درمانی را قطع کنیم. پس بهتر است از همان ابتدا از روش جدید بلوغ آزمایشگاهی استفاده کنیم که جان بیمار به خطر نیفتد.
در مورد اهدای تخمک چیزی نگفتید
اگر خانمی نتواند تخمک سازی کند، می‌توانیم توصیه کنیم از خانم دیگری بخواهد برای اهدای تخمک بیاید. اما اگر آقایان نتوانند اسپرم سازی کنند، مجبورند از زوجی بخواهند که جنینی به آنها اهدا کنند چون اهدای اسپرم نداریم. به تازگی در تلاش هستند با استفاده از سلول های بنیادی، اسپرم سازی کنند که هنوز در مرحله تحقیق روی موش ها هستند. امیدواریم نتیجه بخش باشد.
منبع:
هفته نامه سلامت
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼