بیماری یرقان در نوزادان، چگونه درمان می‌شود؟

در طی هفتۀ اول، نوزاد را هر روز در مقابل نور برای تشخیص یرقان، رنگ زرد در پوست و سفیدی چشم، مورد معاینه قرار دهید. هر نوع زردی را که تیره تر از حد معمول باشد به پزشک یا ماما اطلاع دهید.

رنگ زرد تیره مانند لیمو یا زرده تخم مرغ و هر نوع یرقانی که در ۲۴ ساعت اول تولد ظاهر شود باید به دقت مورد توجه قرار گیرد.

یرقان حاصل تولید پی در پی ماده شیمیایی به نام بیلی روبین می باشد. به طور طبیعی در تمام انسان ها، در هر سنی بیلی روبین وجود دارد و حاصل متلاشی شدن هموگلوبین گلبول های قرمز مرده خون است.

بیلی روبین از طریق خون به کبد منتقل می شود و در آنجا با صفرا مخلوط می گردد و برای دفع به روده می رود. کبد نوزاد تازه متولد شده به طور طبیعی چند روز وقت لازم دارد تا بتواند بیلی روبین را تجربه کند.

به علاوه، تعداد گلبول های قرمز خون او برای زندگی خارج از رحم کم است بنابراین هموگلوبین بیشتری را آزاد می کند و درنتیجه میزان بیلی روبین نیز افزایش می یابد.

براساس این دو دلیل نوزاد تازه متولد شده در معرض یرقان قرار می گیرد. اگر هرگونه اختلال دیگری که باعث افزایش تخریب گلبول های قرمز وجود داشته باشد، از جمله پادتن های مادر در مقابل سلول های مخرب مانند Rh یا گروه های خونی ناسازگار ABO، احتمال یرقان باز هم بیشتر می شود.

بیلی روبین در خون اگر از میزان مشخصی بالاتر رود باعث آسیب مغزی می شود خصوصاً در نوزادان ضعیف یا نارس.

بنابراین لازم است که میزان یرقان یا زردی به دقت بررسی گردد گرچه بسیاری از نوزادان تازه به دنیا آمده مبتلا به یرقان می گردند اما تنها تعداد کمی از آنها به معالجه نیاز دارند.

پزشک یا مامای با تجربه با نگاه به نوزاد می تواند میزان یرقان را تشخیص دهد. اگر در نظر اول این میزان به نظر بالا آمد، آزمایش های دقیق تری به روش خون گرفتن با خراش پاشنه انجام می شود.

در حالت طبیعی یرقان نوزادان در روز دوم یا احتمالاً روز سوم ظاهر می شود. روز چهارم یا پنجم به بالاترین حد خود رسیده و تا روز هفتم کاملاً محو می گردد.

مدرکی در دست نداریم که نشان دهد آب اضافی میزان یرقان را کاهش می دهد به خصوص که ترکیبات حاوی آب با شیر مادر در تناقض است. اگر یرقان در ۲۴ ساعت اول ظاهر شد فوراً با پزشک متخصص تماس بگیرید چرا که احتمال دارد میزان آن به سرعت به حد خطرناک برسد.

معالجه اصلی یرقان از طریق نور انجام می شود. نور یک نوع مادۀ شیمیایی را در پوست نوزاد فعال می کند که بیلی روبین را منهدم می کند.

نحوۀ معالجه بدین صورت است که نوزاد را لخت کرده و در حالی که چشم هایش را می پوشانند در معرض یک یا دو لامپ مخصوص فلورسانت به مدتی که برای پایین آوردن بیلی روبین کافی باشد قرار می دهند.

در این حالت مادر می تواند به نوزاد شیر دهد. نور درمانی را می توان به کمک پزشک یا ماما در خانه نیز انجام داد.

میزان بیشتری از یزقان را می توان با قرار دادن نوزاد در معرض نور طبیعی خورشید در کنار پنجره و در منزل معالجه کرد.

اگر یرقان با نور درمانی قابل کنترل نبود بیلی روبین را از طریق خارج ساختن تدریجی خون و جایگزینی آن با خون سالم و طبیعی انجام می دهند. این روش را تعویض خون می نامند.