وضعیت خوابیدن نوزاد، بهترین حالت چیست؟

اگر زایمان به روش سزارین باشد، معمولا این تغییر شکل اتفاق نمی‌افتد. از آنجا که استخوان جمجمه سر از ۸ تکه تشکیل شده، برای عبور سر نوزاد از مجرای کانال زایمانی لبه‌های این استخوان‌ها روی هم قرار می‌گیرد تا سر نوزاد کوچک‌تر شود و از کانال زایمانی عبور کند و پس از عبور از کانال نیز مجددا این استخوان‌ها روی هم قرار می‌گیرند.
اما گاهی تا قرار گرفتن استخوان‌ها روی همدیگر، چند روزی طول می‌کشد و این، امری نیست که ماه‌ها و هفته‌ها طول بکشد. این تغییر شکل استخوانی ظرف چند روز طبیعی می‌شود....

گاهی در اثر انقباضات رحمی در موقع زایمان یا در شرایطی که سر جنین داخل رحم روی استخوان لگن مادر فشار بیاورد، ممکن است این حالت به خون‌ریزی زیر لایه استخوان سر نوزاد منجر شود. این خون‌ریزی بعد از چند هفته و به ندرت بعد از چند ماه جذب می‌شود و اگر در مواردی جذب نشود، کلسیم در آن رسوب می‌کند و حالت استخوانی به خود می‌گیرد و از حالت نرمی خارج می‌شود. حتی این حالت استخوانی هم ظرف چند ماه طبیعی می‌شود.

بروز تورم در سر نوزاد
گاهی در اثر فشارهای داخل رحمی ممکن است قسمتی از سر بچه ورم کند که اگرچه خون‌ریزی رخ نمی‌دهد ولی ورم در قسمتی از سر موجب برجستگی می‌شود.
این حالت در محدوده جغرافیایی یکی از استخوان‌ها ایجاد می‌شود. خون‌ریزی در یک تکه از استخوان‌ها ایجاد می‌شود اما این ورم هم بعد از تولد، معمولا ظرف 2 هفته جذب می‌شود و سر، شکل طبیعی پیدا می‌کند. تغییر دیگر، مربوط به شکل سر است.
شکل سر به عوامل مختلفی از جمله توارث ارتباط دارد. سر پدر و مادر هر شکلی داشته باشد، ممکن است سر نوزاد هم مانند آنها شکل پیدا کند و این جنبه ارثی مساله است و ناهنجاری محسوب نمی‌شود. اما مواردی هم وجود دارد که ممکن است مشکل و ناهنجاری باشد. برای مثال، اگر در بچه‌ها استخوان‌ها با هم جوش خورده باشد، در این صورت، مانع رشد مغز کودک می‌شود. هرچه مغز بچه بزرگ‌تر می‌شود، استخوان‌های جمجمه هم باید بازتر شوند.

در صورتی که استخوان‌ها به‌طور غیرطبیعی و در زمان نامناسب به هم بپیوندند، رشد مغز میسر نخواهد بود و شکل سر غیرعادی می‌شود و باید تحت درمان و جراحی قرار گیرد. استخوان‌ها با جراحی از هم جدا می‌شود تا مغز بتواند رشد کند و در اثر رشد سر کودک تغییرات نامناسبی پیدا نکند.

هیدروسفالی یا تجمع آب در سر نوزاد
نوع دیگر ناهنجاری‌ تجمع آب در سر نوزاد است که به آن هیدروسفالی گفته می‌شود. در واقع، مایعی که دور مغز است به‌طور طبیعی تولید و سپس از مجرای دیگر جذب می‌شود. اگر قسمتی از مسیر تولید و یا محل جذب بسته شود، مایع در آن تجمع پیدا می‌کند و سر بچه روز به روز بزرگ‌تر می‌شود.

اگر زود متوجه این حالت شویم، با قرار دادن لوله، این مشکل برطرف شده و انسداد رفع می‌شود. بنابراین سر کودک هم حالت طبیعی پیدا خواهد کرد اما اگر متوجه نشویم، آب اضافی اجازه رشد به مغز نداده و کودک دچار مشکلات دیگری می‌شود. گاهی به ندرت سر دچار کیست می‌شود و این موجب تغییر ظاهری جمجمه می‌شود.

بهترین وضعیت برای خواب نوزاد
بهتر است کودک را عادت دهید به جهات مختلف خوابانده شود چون استخوان‌های جمجمه نرم است، به خصوص اگر نوزاد نارس باشد. اگر همیشه یک طرف بخوابد، بعد از مدتی عضلات او به همان حالت عادت کرده و حالت شل یا سفت پیدا می‌کنند. فشار روی یک نقطه سر کمی استخوان را صاف‌تر می‌کند. خواباندن نوزاد به جهات مختلف خوب است اما اگر والدین فکر کنند خواباندن به یک جهت سبب برطرف شدن شکل نامناسب سر می‌شود و می‌توانند به سر بچه شکل دهند، این‌طور نیست و باید بدانند که این یک عقیده غلط است.