تغذیه نوزاد با شیرمادر، مشکلات شایع(۱)

اغلب گفته می‌شود که خوردن شیر مادر عملی کاملا عادی برای مادر و بچه است. اما بر‌خلاف باور عموم٬ بسیاری معتقدند که این عمل برای بسیاری از مادرهایی که تازه زایمان کرده‌اند٬ عملی دشوار است. نه تنها این کار بر روی نوزاد تأثیر می‌گذارد٬ بلکه می‌تواند تأثیر مضری بر مادر هم داشته باشد. در اینجا به برخی از شایع‌ترین علل دشواری شیردهی برای نخستین فرزند با وجود شیردهی مناسب همراه با راهکارهای مربوط به آن می‌پردازیم.

سینه برآماسیده

آماس سینه در بین مادرانی که تازه زایمان کرده‌اند در زمانی بین روز دوم تا هفتم بعد از زایمان بسیار شایع است. از شایع‌ترین علل آن عدم توانایی برای شیر دادن مرتب از سینه به نوزاد و یا خالی کردن مفید شیر اضافه‌ی تولیدشده در سینه است. بعد از زایمان٬ سینه مادر در قالب یک فرآیند طبیعی برای تغذیه نوزاد در حد نیاز شیر می‌سازد. با این حال٬ این احتمال هم وجود دارد که بعد از شیر دادن کافی به نوزاد٬ مادر نتواند شیر اضافه را به طور کامل خارج کند. این شیر مازاد که در سینه باقی می‌ماند منجر به آماس آن می‌شود. وقتی سینه دچار آماس می‌شود٬ شکل ظاهری آن متورم٬ پُر و سفت خواهد شد. از طرفی در صورت لمس کردن٬ درد خواهد داشت. آماس سینه مشکلی جدی بوده و هرگز نباید آن را نادیده گرفت؛ چرا که نه تنها ممکن است منجر به بروز مشکلاتی برای مادر شود٬ بلکه احتمال دارد با وجود سرشار بودن سینه از شیر٬ بچه نتواند به صورت درستی از شیر مادر تغذیه کند.

کاری که باید کرد:

-اگر احساس می‌کنید که بعد از شیر دادن به نوزاد سینه‌هایتان حالت فشرده٬ سفت یا پُر دارد٬ سعی کنید با دستتان شیر اضافی آن را خالی کنید. برای این کار می‌توانید از پمپ‌های الکتریکی یا دستی هم استفاده کنید. گفته می‌شود که این کار یکی از ساده‌ترین و راحت‌ترین روش‌ها برای درمان آماس سینه است.

-مرتب به بچه شیر داده و او را ملزم کنید آن را بخورد٬ مهم نیست که فواصل بین دفعات شیردهی چقدر کوتاه است. این کار به شما کمک می‌کند تا به طور مؤثر و طبیعی٬ شیر خود را تخلیه کنید.
-از آب داغ جوشیده استفاده کنید. به طور متناوب می‌توانید کمپرس آب داغ را روی سینه‌های خود قرار دهید چرا که در تخلیه شیر از آن مؤثر بوده و می‌تواند به آغاز فرآیند تخلیه دستی آن هم کمک کند.

-آماس را سریعا درمان کنید٬ فرقی نمی‌کند در خانه یا در مطب دکتر. اگر آن را نادیده بگیرید٬ می‌تواند به عفونت یا آبسه بیانجامد٬ که درمان آن مستلزم یک هفته استفاده از آنتی بیوتیک و یا جراحی در موارد حاد خواهد بود.

مجاری مسدود سینه

شیر سینه از طریق برخی از غده‌ها یا بافت‌های شیرساز تولید می‌شود که به آنها حبابچه می‌گویند و داخل سینه قرار دارند. شیرِ تولیدشده توسط این حبابچه‌ها در زیر هاله‌ی دور سینه جمع می‌شود. طی شیردهی٬ نوزاد دهان خود را بر روی این هاله قرار داده و شیر را از سینه می‌خورد و به شما کمک می‌کند تا آن را تخلیه کنید. با این حال٬ زمان‌هایی هم وجود دارد که مجاری یا حبابچه‌های تولید شیر از درون مسدود می‌شود. این مسئله اغلب زمانی رخ می‌دهد که تولید شیر از سینه و مکش آن توسط نوزاد به لحاظ زمانی و تعداد دفعات فشار و مکش با هم مطابقت نداشته باشد. بنابراین وقتی شیر اضافه خارج نشود٬ می‌تواند منجر به مسدود شدن یکی از مجاری داخلی سینه شود. در برخی مواقع شیر غلیظ شده هم می‌تواند در جریان شیر از سمت یکی از حبابچه‌ها به یکی از مجاری بسته باعث ایجاد انسداد شود.

کاری که باید بکنید:
-به طور مرتب به بچه شیر دهید تا مانع از تجمع شیر در سینه‌ها شوید.
-اگر احساس تورم یا تجمع مایعات در هر یک از سینه‌هایتان دارید٬ سعی کنید از آن سینه بیشتر به نوزادتان شیر دهید. اگر فکر می‌کنید که یک مجرای شیر مسدودشده ممکن است منجر به آسیب به نوزادتان شود٬ باور داشته باشید که این طبیعی‌ترین راه ممکن برای درمان این مشکل است.
-سینه‌هایتان را به گونه‌ای ماساژ دهید که بیشتر به سمت برآمدگی نوک آن باشد. این مسئله به مجاری مربوط کمک می‌کند تا با مکش و روش‌های تغذیه‌ی مناسب خالی شود.

قسمت دوم را از اینجا بخوانید.