علت تب کردن نوزاد، خیلی میترسم!

دیدن ناراحتی کودک برای والدین بسیار دلخراش است؛ به عنوان مثال، درجه حرارت بالا یا تب اکثر والدین را به وحشت می‌اندازد که متخصصان از آن به عنوان «فوبیای تب» یاد می‌کنند. آیا شما هم دچار این فوبیا هستید؟ اگر بله، با ما همراه باشید تا بتوانید بر ترس‌تان غلبه کنید.

تب از دمای 100.4 فارنهایت شروع می‌شود

کودک تب‌دار گونه‌های سرخ و پوست قرمزرنگ دارد. ممکن است اگر دماسنج را در دهانش بگذارید، دمای 99.9 درجه فارنهایت را مشاهده کنید. در این شرایط، باید ببینید چه کار می‌توانید بکنید. آیا باید سریعا به او دارو بدهید؟ جواب منفی است. کودک با دمای 99.99 درجه فارنهایت، اصلا تب ندارد. دمای بدن نوزادان به دلایل مختلف بالا می‌رود. اما این به این معنا نیست که کودک مدام تب می‌کند. فعالیت بدنی یا حمام کردن در آب داغ از جمله عواملی هستند که باعث افزایش درجه حرارت بدن می‌شوند.

حتی زمان هم بر دمای بدن اثر دارد؛ مثلا، درجه حرارت بدن در اواخر بعدازظهر افزایش و اوایل صبح کاهش می‌یابد. بنابراین، تنها در صورتی که دماسنج عدد 100.4 یا بالاتر را نشان داد، به پزشک مراجعه کنید.

تب باکتریایی با تب ویروسی تفاوت دارد
یکی از دلایل اصلی نگرانی والدین این است که قادر به تشخیص تب ویروسی از تب باکتریایی نیستند. تب ویروسی زمانی رخ می‌دهد که بدن در حال مبارزه با یک بیماری ویروسی مانند آنفولانزا یا سرماخوردگی باشد. این تب معمولا ظرف مدت سه روز فروکش می‌کند و آنتی بیوتیک هیچ تاثیری بر آن ندارد.

از سوی دیگر تب میکروبی زمانی رخ می‌دهد که بدن به یک عفونت باکتریایی مانند عفونت گوش، عفونت دستگاه ادراری یا ذات‌الریه مبتلا شده باشد. عفونت‌های باکتریایی نسبت به نوع ویروسی شیوع کمتری دارند، اما نگران‌کننده‌تر هستند. چون عدم درمان این عفونت‌ها خطرات زیادی به دنبال خواهد داشت. اگر تب کودک بیش از سه روز طول بکشد، باید به دکتر مراجعه کنید.

تب در کودکان زیر 3 ماه یک فوریت پزشکی است
اگر کودک شما کمتر از ۳ ماه سن دارد و دچار تب شده، حتما باید به فوریت‌های پزشکی مراجعه کنید تا از علت تب مطمئن شوید. اگر پزشک بخش در دسترس نیست، به اورژانس بروید، حتی اگر نیمه شب باشد. بدون تجویز پزشک، هیچ دارویی به کودک ندهید تا علائم از بین نروند.

اینکه تب در کودکان زیر 3 ماه یک فوریت پزشکی است، دو دلیل عمده دارد. نخست اینکه لایه محافظ بین جریان خون و سیستم عصبی مرکزی در نوزادان بسیار ظریف و کوچک است؛ این بدان معنی است که در صورت شیوع عفونت‌های باکتریایی، باکتری‌ها به سرعت به سیستم عصبی مرکزی حمله می‌برند.

دوم اینکه علائم تب در نوزادان نوپا مثل بچه‌های بزرگ‌تر مشخص نمی‌شود. حتی فکر کردن به این مسئله هم ترسناک است. یک نوزاد نوپا می‌تواند دچار عفونت کامل خون (سپسیس) شود، بدون اینکه هیچ علائمی از خود نشان دهد.

اگر تب ویروسی است، نیاز نیست نگران سپسیس باشید. اما مشکل اینجا است که تشخیص تب باکتریایی از تب ویروسی با چشم غیرمسلح تقریبا غیرممکن است. به همین دلیل، برای تشخیص درست، از نوزادان نوپا تست خون و ادرار گرفته می‌شود تا باکتریایی یا ویروسی بودن تب مشخص شود. همچنین، تست مایع نخاع گرفته می‌شود تا احتمال بروز مننژیت بررسی شود.

دمای رکتال (مقعد) دقیق‌ترین دما برای تعیین درجه حرارت بدن است

ممکن است تمایلی به گرفتن درجه حرارت بدن کودک از این طرق نداشته باشید، اما این کار بهترین روش برای تعیین درجه حرارت دقیق بدن نوزاد است. برای این کار باید از یک دماسنج رکتال استفاد کنید. تنها یک دماسنج رکتال قادر است دمای مرکزی بدن را به شما بدهد. نتیجه گذاشتن دماسنج در زیر بغل، روی پیشانی و پشت گوش‌ها به اندازه دماسنج رکتال دقیق نخواهد بود. از آنجایی که برخی از دماسنج‌های غیررکتال دمای بدن را بالاتر نشان می‌دهند، استفاده از آنها توصیه نمی‌شود. چون صرفا باعث افزایش استرس و نگرانی والدین نسبت به تب کودک می‌شوند.

به علائم رسیدگی کنید، نه اعداد
بسیاری از والدین بر این باورند که هر چقدر تب شدیدتر باشد، کودک مریض‌تر است. اما این باور درست نیست. یک کودک با درجه حرارت ۱۰۳ ممکن است کاملا سالم و هوشیار باشد. در عین حال، یک کودک با درجه حرارت ۱۰۱ ممکن است مدام داد و بیداد کند، خسته شود و یا گریه کند.
آیا اگر کودک شما در عین تب‌دار بودن راحت باشد، دیگر نباید از داروهای کاهنده تب استفاده کنید؟ درست است. به گفته جانیس سالیوان، متخصص اطفال، «این علائم هستند که باید درمان شوند، نه اعدادی که به شدت تب اشاره دارند.» همچنین، باید توجه داشته باشید که تب در واقع به بدن کمک می‌کند که با انواع بیماری‌ها مبارزه کند.
دکتر سالیوان توصیه می‌کند به جای تمرکز بر نوسانات دماسنج، به نشانه‌های تب در کودک توجه کنیم. «علائم از بیشترین اهمیت برخوردارند. به عنوان مثال، بی‌حالی و خستگی شاخص بهتری برای تعیین شدت بیماری کودک هستند.»