راههای جلوگیری از خفگی نوزاد، مرحله به مرحله!

همانطور که می دانیم در سالهای اولیه تولد فرزندمان تنها راه شناخت دنیا و اشیا از طریق دستها و دهانش است .بنابراین هر جسمی که میبیند را داخل دهانش میگذارد که ممکن است باعث خفگی در کودک شود. در اولین برخورد با چنین مشکلی، یعنی گیر کردن اجسام در گلوی بچه ها، شناخت سریع نوع انسداد و اقدامات فوری در نجات کودک، بسیار موثر است.بچه ها در سال اول تولد به خاطر شکل نگرفتن کامل حس لامسه، به غیر از دستها از دهانشان به عنوان راهی برای شناخت دنیا و اشیا دور و برشان استفاده میکنند و به همین دلیل، اصلاً عجیب نیست که این اجسام وارد دهان و مجاری تنفسی آنها شود که در اغلب مواقع این مشکل آن قدر ترسناک است که والدین دستپاچه میشوند و به اصطلاح دست و پایشان را گم میکنند و بیشتر از آنکه به بچه کمک کنند، باعث مشکلات دیگری هم میشوند که شاید اگر دست به کاری نمیزدند بهتر بود!

بهترین کاری که در خانه میتوانیم انجام دهیم چیست؟
از تنقلات تا اسباب بازی
بچه های کوچک که به تازگی خزیدن را شروع کردهاند یا بچههای نوپایی که به تازگی چند قدمی برمیدارند، بیشترین بچه هایی هستند که در معرض چنین خطری هستند، چون آنها کنجکاوتر و درعین حال ناآگاه ترند و ممکن است به خودشان صدمه بیشتری بزنند. آجیل و به خصوص بادامزمینی، دانه های برشته غلات، تکه های میوه و هسته آنها، آبنبات، ذرت، تخمه آفتابگردان و هندوانه، اسباب بازیهای کوچک، اجسام گرد و براق از مهمترین و خطرناکترین اجسام هستند که باید مراقب بود که همیشه دور از دسترس بچه ها باشد.

علائم و نشانه ها
علائم ورود جسم خارجی به مجاری تنفسی، در 3 مرحله دیده میشود. مرحله اول سرفههای شدید، گریه و ضعف کودک، کبودشدن و حالت تهوع است، اما شاید بعد از چند دقیقه بهبود موقتی ناشی از توقف سرفهها به علت خستگی بیمار دیده شود که بسیار گول زننده و خطرناک است و ممکن است اطرافیان تصور کنند خطر رفع شده است و در آخر به وجود آمدن عوارض تنگی نفس، عفونت و سایر عوارض.

اولین قدم
در اولین برخورد با چنین مشکلی، شناخت سریع نوع انسداد و اقدامات فوری در نجات کودک بسیار موثر است. انسداد ناشی از جسم خارجی در اکثر موارد، ناقص است و مقداری راه برای گذر هوا وجود دارد و خیلی کم پیش میآید که انسداد کامل در مجاری تنفس اتفاق بیفتد، ولی باید بدانید که هر کدام از این دو نوع، علائم و نشانههای خود را دارند و نوع برخورد با هر کدام از آنها متفاوت است، پس قبل از هر نوع اقدامی باید خوب بررسی کنید که با چه انسدادی طرف هستید.

اگر بچه بالای یک سال بود:
اگر بچه هوشیار بود، به او بگویید که بایستد. 5 فشار محکم به ناحیه پایین جناغ سینه وارد کنید. ممکن است این کار تا 10 بار تکرار شود. اگر هوشیار نبود و روی زمین دراز کشیده بود، باید با قرار دادن 2 دست روی ناحیه زیر جناغ، 5 فشار محکم به سمت داخل و بالا وارد کرده و سپس دهان را بررسی کنید و جسم خارجی را نگاه کنید.

چه کار باید بکنیم؟
قبل از هر کاری با مراکز فوریتهای پزشکی تماس بگیرید، چون ممکن است خودتان وارد عمل شوید و موفق نشوید و زمان را هم از دست بدهید. اگر بچه این قدر کوچک نیست که میفهمد سرفه کردن چیست و توانایی سرفه کردن دارد، ضمن مراقبت دقیق، او را تشویق به سرفه کنید، ولی اگر بچه کوچکتر از آن است که بشود چنین درخواستی از او کرد، یا در صورت تشدید اختلال تنفس، گرفتگی صدا و کاهش هوشیاری، باید چند کار مهم انجام دهید.اول به داخل دهان کودک نگاه کنید و با پایین کشیدن لب و زبان، جسمی که در گلویش گیر کرده را خیلی سریع بیرون بیاورید. البته قبل از این که چنین کاری را انجام دهید، باید به خوبی بر خودتان مسلط شوید و این کار را در عین سرعت و دقت انجام دهید. هرگز نباید بدون دیدن جسم خارجی، انگشت را وارد دهان بچه کرد، چون ممکن است با پایین رفتن جسم خارجی، انسداد ناقص را به انسداد کامل تبدیل کنید و اوضاع را وخیمتر از آنچه هست کنید.خارج کردن جسم خارجی از گلوی کودک زیر یک سال، سختتر و نفسگیر است و اگر اطمینان به نفس کافی را ندارید، دست به هیچ اقدام عملی نزنید، اما اگر دست به کار شدید، طبق اشکال زیر اقدام کنید.

مرحله اول
در صورت مشاهده جسم خارجی، باید آن را با رد کردن انگشت نشانه از کنار جسم و سپس خم کردن انگشت با احتیاط خارج کرد.

مرحله دوم
در صورت عدم مشاهده جسم خارجی برای کودک زیر یک سال، مطابق اشکال زیر کودک را نگه داشته و ابتدا با قسمت نرم پایین شست، ۵ ضربه به پشت و سپس ۵ بار فشار ناحیه پایین جناغ سینه با دو انگشت ۴ و ۳ انجام میشود و سپس داخل دهان کودک را بررسی کرده و جسم را خارج کنید.

مرحله سوم
در صورت عدم برقراری تنفس، باید تهویه تنفسی برای کودک با تنفس دهان به دهان انجام شود و در صورت لزوم، مراحل فوق تکرار شود. این مراحل تا خارج شدن جسم خارجی یا رسیدن نیروی امداد ادامه پیدا میکند.