نحوه استحمام نوزاد، بدو تولد تا یک سالگی

اگر مرتب پوشک شیرخوار خود را تعویض کنید و پوست او را در نواحی زیر پوشک به طور کامل شست و شو دهید، لازم نیست او را مدام حمام ببرید. در این صورت تا اولین سال تولد، حمام کردن دو تا سه بار در هفته کافی است. حمام کردن مکرر، پوست کودک را خشک می کند، به خصوص اگر برای شست و شوی او از صابون استفاده کنید و اجازه دهید رطوبت بدنش تبخیر شود. خشک کردن فوری بدن کودک با حوله و سپس آغشته کردن پوست او با یک لوسیون مرطوب کنندۀ غیر معطر و ضد حساسیت بلافاصله بعد از حمام کردن، می تواند از خشک شدن پوست یا تشدید حالتی در پوست که اِگزما نامیده می شود، پیشگیری کند.

در طول اولین یا دومین هفته پس از تولد، تا زمان افتادن باقی مانده بند ناف، شیرخوار را باید فقط با استفاده از اسفنج حمام کرد (اسفنج یا ابر). به این ترتیب که در یک اتاق گرم، شیرخوار را در محلی که برای هر دوی شما راحت باشد، مثل سطح میز تعویض لباس و پوشاک، تختخواب، سطح زمین، روی یک پتو یا حوله نرم قرار دهید. اگر شیرخوار را در جایی بالاتر از سطح زمین قرار می دهید در تمام مدت استحمام، او را با یک دست نگه دارید تا از خطر سقوط در امان باشد.

قبل از شروع استحمام، یک لگن آب، یک پارچه مرطوب دو بار آب کشیده شده ( برای اینکه مطمئن شوید هیچ اثری از صابون در آن باقی نمانده است ) و یک صابون ملایم بچه را در دسترس خود قرار دهید. کودک را در یک حوله بپیچید و فقط قسمت هایی از بدن او را که می خواهید بشویید، بیرون از حوله بگذارید. برای شست و شوی صورت، ابتدا پارچه مرطوبی را بدون استفاده از صابون روی صورتش بکشید تا از نفوذ کف صابون به داخل چشم و دهان شیرخوار جلوگیری شود. قبل از شست و شوی سایر نقاط بدن، ابتدا باسن و بعد ناحیه کمر و پشتش را داخل لگن آب محتوی کف صابون فرو ببرید. توجه ویژه ای به شستن و تمیز کردن چین های زیر بغل، پشت گوش ها، اطراف گردن و به خصوص ناحیه تناسلی دختران داشته باشید.

وقتی ناحیه ناف کاملاً بهبود پیدا کرد، می توانید شیرخوار را مستقیماً داخل آب کنید. اولین حمام او باید به آرامی و تا حد امکان در کوتاه ترین زمان انجام شود. ممکن است کودک در ابتدا کمی معترض شود؛ اگر دیدید احساس ناراحتی می کند، حمام کردن او را به تعویق بیندازید و باز هم از حمام اسفنج استفاده کنید. یک تا دو هفته بعد، دوباره حمام کردن عادی را از سر بگیرید. در این زمان کودک آمادگی استفاده از حمام را پیدا خواهد کرد. بسیاری از والدین، حمام کردن نوزاد را در یک وان کوچک، لگن یا یک تشت پلاستیکی که کف آن با یک حوله پوشیده شده باشد، راحت تر می دانند. در لگن مورد استفاده تا پنج سانتی متری مچ یا آرنج خمیده خود آب ولرم بریزید و با ساعد یا آرنج دستتان، درجه حرارت آن را امتحان کنید. اگر آبی را که برمی دارید مستقیماً از شیر آب است، ابتدا آب سرد و بعد آب داغ را باز کنید و وقتی درجه حرارت آب داخل لگن به 49 درجه سانتی گراد رسید، شیرخوار را داخل آن بگذارید.

مطمئن شوید قبل از لخت کردن شیرخوار تمام وسایل مورد نیاز در دسترس و اتاق دارای گرمای مناسب باشد. در این نوع حمام هم به همان وسایلی نیاز دارید که هنگام حمام کردن با اسفنج نیاز داشته اید، ولی علاوه بر آن ها به یک ظرف کوچک برای آب کشی نیز نیاز خواهید داشت. در صورتی که سر شیرخوار شما دارای مو باشد، یک شامپو نیز مورد نیاز است.

اگر بعضی وسایل را فراموش کرده باشید یا لازم شود در حین حمام کردن شیرخوار، به زنگ تلفن یا در جواب دهید، باید کودک را همراه خودتان ببرید. بنابراین لازم است همواره یک حوله خشک هم در دسترس و آماده برای استفاده داشته باشید. هرگز کودک را حتی برای لحظه ای در حمام تنها نگذارید.

اگر کودک از حمام کردن لذت می برد، به او فرصت دهید تا زمان بیشتری را صرف آب بازی و شناخت آب کند. هر قدر شادی او از بودن در حمام بیشتر باشد، به همان نسبت ترسش از آب کمتر خواهد شد. وقتی بزرگتر شود، حمام کردن طولانی تر می شود، به نحوی که این کار برای او جنبه بازی پیدا خواهد کرد. حمام کردن آرام بخش و تسکین دهنده است، بنابراین تا زمانی که تمایل دارد، اجازه دهید در حمام بماند.

برای بچه های خیلی کوچک، نیازی نیست برای سرگرمی از عروسک های مخصوص حمام استفاده کنید، چرا که اثر محرک آب و عمل شست و شو، به اندازه کافی برای او سرگرم کننده و لذت بخش خواهد بود. به هر حال، وقتی کودک به اندازه کافی برای استفاده از لگن رشد کرد، به نحوی که بتواند خود را به حالت نشسته یا سرپا نگه دارد، عروسک می تواند برای او ارزش زیادی داشته باشد. وقتی سرگرم شست و شوی کودک هستید، جعبه حاوی اسباب بازی، عروسک های شناور و حتی کتاب های ضد آب می توانند توجه او را به خود جلب کنند تا بدون مزاحمت، به کار شست و شوی او بپردازید.

وقتی کودک را از حمام بیرون می آورید، یک حوله کلاه دار، بهترین وسیله برای گرم نگه داشتن سر مرطوب اوست. حمام کردن شیرخوار باعث خیس شدن شما نیز می شود، بنابراین برای جلوگیری از این اتفاق، می توانید از یک پیش بند یا یک تن پوش پلاستیکی ضد آب استفاده کنید. حمام کردن، بدون استفاده از صابون، روش آرام بخشی برای آماده ساختن کودک قبل از خواب است.