شیر پاستوریزه برای نوزاد، جایگزین شیرمادر

گرچه ۱۰ اقدام بیمارستان های دوستدار کودک مراقبت های نوزاد رسیده را ارائه می نماید ولی همه نوزادان رسیده و بعداز ۳۸ هفته بارداری بدون مشکل نیستند.گاهی مشکلاتی بطور حاد ایجاد می شوند و یا مواردی در بارداری مشخص می شوند مثلا" به دنیا آوردن یک نوزاد نارس یا سابقه آن. این مادران نیز برای تولید شیر و شیردهی موفق وتکنیک های مربوطه نیاز به آموزش دارند.

مادری که دیابت از قبل یا دیابت بارداری دارد نیز ممکن است با مشکلاتی ازجمله هیپوگلیسمی (کاهش قند خون) نوزاد روبرو شود ولی نوزاد شیرمادرخواری که هیپوگلیسمی خفیف دارد را می توان از طریق تغذیه از پستان و دریافت آغوزکمک کرد و اگرنتواند درست پستان را بگیرد باید با صبر و حوصله با شیردوشیده شود و با شیر مادر نوزاد را تغذیه نمود.

اجتناب از تجویز شیر خشک -مصنوعی می تواند علاوه برحفظ بهره وری ازمنافع تغذیه انحصاری باشیرمادر، به تولید کامل تر شیرمادر منجرشود.

عده ای از متخصصین شیرمادر توصیه می کنند که برای هر موردی که نیاز به شیرکمکی باشد از" شیرپاستوریزه انسانی" استفاده شود ولی اولا" گران است ثانیا"محدوداست وثالثا"به لحاظ اخلاقی نوزادان نارس دراولویت قراردارند.

بعداززایمان

اهمیت تماس پوست با پوست بین مادر و نوزاد

تماس بلافاصله بعداززایمان بین مادر ونوزاد

علاوه براثرات مثبت بررفتارهای طبیعی نوزاد، برموفقیت تغذیه با شیرمادر نیز مؤثراست.

ازجمله بر اولین تغذیه ، تغذیه مؤثر پستانی و طول مدت تغذیه از پستان.

در مورد نوزادان نارس نیز این امر صادق است زیرا مکیدن بیشتر نوزاد نارسی که در تماس با مادر است و بوی شیرمادر را استنشاق می کند

ادامه تماس و تغذیه خود بخود نوزاد در ساعت اول، برقراری مهارت تغذیه از پستان

همگی می توانند نقش مثبت در تغذیه نوزاد نارس داشته باشند .

اولین تغذیه از پستان

هنگامی که نوزادان در تماس با پوست شکم و سینه مادر قرارگیرند، بسیاری ازآن ها راهشان را به پستان پیداکرده ، بدون کمک شروع به مکیدن می کنند. نمونه این کار breast crawl است که نوزاد در تماس با مادر ، بدون کمک ، خود را به پستان می رساند. اگر اولین تغذیه از پستان زود شروع شود تولید شیر در روزهای اول افزایش یافته، مکونیوم زودتردفع شده، طول مدت تغذیه از پستان نیزافزایش می یابد.

اقدامات اولیه

جهت برقراری زودرس تماس پوستی بین مادر و نوزاد و زود تغذیه کردن از پستان مادر لازم است تغییراتی در اقداماتی که برای نوزادان صورت می گیرد ایجاد شود.

اگر نوزاد به طور قابل ملاحظه ای کم وزن نبوده (کمتراز۲۰۰۰-۱۸۰۰گرم) و تولد او زودتر از ۳۴ هفته نباشد، علائم و نشانه های بیماری نداشته باشد که نیازمندانتقال به بخش مراقبت ویژه باشد ، توزین را می توان یکی دوساعتی به تأخیرانداخت تا تماس پوستی انجام و ادامه یابد. تنها دلیل توزین یک نوزاد نزدیک ترم یا ترم بلافاصله بعداز زایمان هنگامی است که نیاز به تجویز دارو یا سرم داشته باشد. واکسیناسیون هپاتیت B ، تزریق ویتامینK (که برای پیشگیری از خونریزی نوزاد مفید است ) و گرفتن نمونه خون از پاشنه پا ( برای اندازه گیری قند خون) را می توان همچنان که نوزاد در تماس پوست با پوست مادر و یا در حال تغذیه از پستان مادر است انجام داد زیرا این تماس موجب کاهش درد نوزاد می شود . پماد اریترومایسین چشمی را نیز می توان ۲-۱ ساعت بعد استفاده کرد (در صورت لزوم).

بیمارستان های دوستدار کودک و نکاتی در مورد ۱۰ اقدام

در اقدام ۴ تغذیه از پستان مادر در نیم ساعت اول تولد پیش بینی شده بود ولی در کتاب های جدید این مورد به ۱ساعت افزایش یافته است .

اقدام ۵ در مورد آموزش شیردهی و تداوم آن در صورت جدایی مادر از نوزاد است . توصیه می شود هنگام شیردادن در وضعیت های مختلف سنتی ، عرضی و یا خوابیده به پهلو ، شکم مادر و نوزاد در تماس با هم باشند . برای گرفتن پستان مادر دهان نوزاد آنقدر باز شودکه ۲-۳سانتیمترازآرئول را به داخل دهان ببرد و لب ها به داخل نچرخیده باشد تا مادر دردی احساس نکند والا پستان به دهان گرفتن اشتباه است .

در جدایی مادر از شیرخوار ، شیردوشیده شده مادر بر شیرهای مصنوعی ارجحیت دارد و در۱-۲ روزاول ، دوشیدن شیر با دست مؤثرترین روش تخلیه شیر است .

در اقدام ۶ که تغذیه انحصاری را پیشنهاد می نماید بررسی ها نشان می دهد که هرچه شیرخوار کمتر از پستان تغذیه کند ، تولید شیرمادر کاهش یافته و شیرمادر زودتر قطع می شود .

پایبندی بیمارستان درجهت اجرای قانون ترویج تغذیه باشیرمادر و عدم تبلیغ شیرمصنوعی و ندادن هدایای ترویج کننده محصولات مشمول کد بین المللی حائز اهمیت است.

از مزایای اقدام۷ که هم اتاقی مادرنوزاد است، آن است که مادر زودتر با علائم تغذیه ای (گرسنگی) نوزاد آشنا شده و نوزاد هم کمترگریه می کند . در پایان هفته نیز وزن نوزاد وحجم شیرمادر بیشتر می شود، پیوند عاطفی مادر و نوزاد و اعتمادبه نفس والدین افزایش یافته و کیفیت خواب مادر و نوزاد بهتر می شود .

اقدام۸ تغذیه براساس خواست و تمایل نوزاد توصیه شده یعنی هم دفعات آن و هم مدت تغذیه از پستان بر اساس میل نوزاد باشد زیرا نوزاد خودش تنظیم کننده تغذیه است ، بدین ترتیب دفع مکونیم سریع تر ، وزن گرفتن روز ۳ تا ۴ بهتر و نیاز به شیرکمکی کمتراست ، حجم شیرمصرفی نوزاد در روز سوم بیشتر شده، تولید و ترشح شیر زودتر صورت می گیرد ، زردی نوزادی کمتر و قندخون نوزاد تثبیت می شود .

اقدام۹ به عدم تجویز گول زنک و بطری ولی استفاده از فنجان ، قاشق ، قطره چکان، سرنگ و سیستم مکمل رسان (supplementer) توصیه می شود. برای دادن آغوز ، استفاده از قاشق مرباخوری می تواند مفید باشد . فرد همراه آن را زیر پستان مادر گرفته و مادر آغوز را می دوشد. مقدار آغوز در ۴۸ساعت اول عمر هر بار حدود ۱-۲ قاشق مرباخوری است. فنجان رایج ترین وسیله تغذیه نوزاداست. قطره چکان مفیدترین وسیله برای مقادیر کم تر شیر است. با قطره چکان می توان شیررا داخل گونه نوزاد تخلیه نمود . تغذیه با لوله معده از طریق پستان یا انگشت نیز انجام می شود که لوله به پستان یا انگشت مادر متصل می شود. مزیت آن تحریک پستان و محور (هیپوفیز، پستان) است.

حمایت از تغذیه از پستان مادر در خلال مشکلات طبی نوزاد

هیپوگلیسمی(کمبود قند خون)

در درمان هیپوگلیسمی نیز باید بر حفظ تغذیه انحصاری با شیرمادر تأکید نمود. در هیپوگلیسمی خفیف و متوسط نوزاد در ۳ ساعت اول تولد (قند خون ۲۸ تا ۳۹ mg/dl) تغذیه مستقیم از پستان مادر و تماس پوست با پوست اولین مداخله است . چنانچه پستان گرفتن ومکیدن مؤثر نباشد یا اندازه گیری مجدد قند خون حاکی از هیپوگلیسمی پایداراست مداخله بعدی تجویز۳ تا۱۰سی سی شیر دوشیده مادر است. اگر شیر دوشیده مؤثر نبوده و هنوز قندخون بین ۲۸ و۴۰ باشد شیرمصنوعی به وسیله ای غیر از بطری داده می شود ( بعداز زایمان دوشیدن شیر با دست موثرترین و سریع ترین روش دوشیدن است). در هیپوگلیسمی شدید ( قندخون کمتر از ۲۸میلی گرم) باید تجویز دکستروز ۱۰% وریدی بدون تأخیر انجام شود همچنین در سایر مواردی که تغذیه دهانی با شکست مواجه می شود. از طرف دیگر باید تغذیه از پستان بدون هیچ محدودیتی انجام شود .

نوزادان نارسLate preterm:

در این نوزادان توجه به قندخون ، زردی و دمای بدن مهم است. تماس پوست با پوست به لحاظ تأثیر در موفقیت تغذیه از پستان و ثبات فیزیولوژیک حائز اهمیت است. نوزادان باید ۸ تا ۱۲ بار در شبانه روز تغذیه پستانی داشته باشند و اگر زود به خواب می روند در صورت لزوم بیدار شوند . اگر نتوانند به طور مؤثر از پستان تغذیه کنند باید با شیردوشیده شده تغذیه شوند. برای بعضی از این نوزادان استفاده از رابط فوق العاده نازک سیلیکونی کمک کننده است.