آموزش خواب به نوزاد، احساساتتان را کنار بگذارید

خواب کودک یکی از مهم‌ترین عوامل موثر در رشد او است.

خواب کودک یکی از مهم‌ترین عوامل موثر در رشد او است. همان‌قدر که غذا خوردن، به وزنگیری نوزادان و کودکان کمک می‌کند، خواب کافی و آرامش روانی کودک هم در این موضوع موثر است. وقتی فرزندم به دنیا آمد، با خودم فکر می‌کردم که چقدر کوچک و ناتوان است. نگرانی از بابت حفظ سلامتی او، آنقدر در من قوی شده بود که فکر می‌کردم هر لحظه باید شیر بخورد و از اینکه بخاطر رفلاکس طبیعی نوزادی، گاهی شیر را برمی‌گرداند دچار اضطراب شدید می‌شدم. چند ماه طول کشید تا فهمیدم نباید بیش از حد به او شیر بدهم و این‌کار، باعث بهم ریختن سیستم گوارش او و ایجاد آشفتگی در خوابش می‌شود.

اما خوشبختانه از قبل از تولدش می‌دانستم که علی‌رغم تجربه ناموفق خیلی از والدین برای تنظیم خواب کودکان، من و همسرم با آگاهی و استفاده از تکنیک‌های مناسب آموزش خواب شبانه می‌توانیم به او کمک کنیم، که لذت خوابیدن در شب و انرژی داشتن در روز را تجربه کند و ما هم هر روزمان را با انرژی آغاز کنیم.

شاید به نظر برسد که این تجربه، یک مورد نادر است یا فرزند من، با توانایی‌های ویژه‌ای متولد شده است اما اینطور نیست. بیشتر کودکان، با احساس عدم تفاوت بین روز و شب متولد می‌شوند. گرچه امروز محققان معتقدند اگر در دوران بارداری، خواب شبانه مادر منظم و از حدود ساعت ده شب آغاز شود، این ریتم می‌تواند برای جنین او هم به یک عادت تبدیل شود. نمی‌توانیم بگوییم که الزاما جنین هم در همان ساعات خوابش رفته است اما حداقل می‌داند، بعضی از ساعات، همه جا ساکت است و مادرش در آرامش به سر می‌برد.

نوزادی که متولد می‌شود، تا حدود شش هفتگی‌اش خواب‌های بسیار سبکی دارد. زندگی او در این شش هفته، پر از اتفاقات غیرقابل پیش‌بینی و مراقبت‌های شبانه‌روزی است. نوزادان نارس، نوزادانی که یرقان یا زردی گرفته‌اند، نوزادانی که از قولنج رنج می‌برند و حتی نوزادانی که به نظر می‌رسد خیلی آرام و بی دردسر زندگی‌شان را شروع کرده‌اند، همگی در یک خصوصیت مشترک هستند، اینکه تنها در این شش هفته است که واقعا به شیر خوردن‌های منظم و بیدار شدن‌های شبانه برای تامین انرژی نیاز دارند.

به گفته پزشکان اطفال، اکثر نوزادان، در سن حدود پنجاه روزگی، یک شب طلایی را تجربه می‌کنند. مادر بیدار می‌شود و می‌بیند که کودکش بیشتر از همیشه خوابیده است و انگار خود به خود یکی از وعده‌های شیرش را حذف کرده است. بعضی والدین، درباره این شب طلایی آگاهی ندارند و از فردا شب، ساعت را کوک می‌کنند که مبادا فرزندشان گرسنه بماند یا قند خون او کاهش پیدا کند.

راستش را بخواهید، این اولین جایی است که شما باید به احساس‌تان غلبه کنید و همگام با رشد فرزندتان، خودتان را با نیازهای او تطبیق دهید. این نشانه، به معنای این است که کودک، از نظر جسمی قادر است بیشتر و طولانی‌تر بخوابد و بدن او خودش این نظم را به وجود آورده است چون از حالا به بعد، عمیق‌تر شدن خواب او و در نتیجه بیشتر شدن سرعت ترشح هورمون رشد، از آن وعده شیر شب، اهمیت بیشتری دارد.

یکی از مهم‌ترین اصولی که برای آموزش خواب شبانه به کودکان باید رعایت کنیم، آموزش تفاوت بین شب و روز است. این‌کار را می‌توان زودتر هم شروع کرد اما رعایت آن از شش هفتگی به بعد اهمیت بیشتری دارد. برای این آموزش لازم است به نکات زیر توجه کنید:

- از حدود ساعت ۸ شب، نورهای منزل را کم کنید و صدای رادیو، تلویزیون، موزیک و … را به حداقل ممکن برسانید.

- از این ساعت، کودک را در محل خوابش بگذارید و در سکوت کامل کنار او بمانید.

- حتی اگر می‌دانید که بیدار است اما با او صحبت نکنید و با او ارتباط چشمی برقرار نکنید.

- در مدت خواب شبانه، برای شیر خوردن، پوشک عوض کردن و هر کار دیگری که نزدیک او انجام می‌دهید چراغ را روشن نکنید و با نوزادتان صحبت یا بازی نکنید.

- تمام کارهایی که در طول شب انجام نمی‌دهید را باید در طول روز انجام دهید.

- در طول خواب‌های روزانه او، خانه را زیاد از حد ساکت نکنید، پرده‌ها را تاریک نکنید و موقع عوض کردن پوشک، حسابی با او حرف بزنید و بدنش را ماساژ بدهید.

- از تمام ثانیه‌های بیداری نوزاد در روز برای برقراری ارتباط با او، صحبت کردن، نوازش، نشان دادن اشیا مختلف در خانه و … استفاده کنید.

با رعایت این نکات، به تدریج نوزاد شما فرق شب و روز را متوجه می‌شود و مقدمات آموزش خواب شبانه برای او فراهم می‌شود.

در این سری از مقالات، قصد دارم از تجربه و مطالعه‌های قبلی خودم برای آموزش خواب شبانه به کودکان، صحبت کنم. ازینکه تا پایان این مبحث با من همراه هستید از شما متشکرم.

منبع: کودک پرس