سوختگی پای نوزاد، پیشگیری و درمان

سوختگی و التهاب ممکن است در ناحیه چین های بدن یعنی محل هایی که دو قسمت پوست بدن با هم تماس دارند به وجود آید، مانند کشاله ران یا چین بین اعضای تناسلی و ران. در این قسمت ها ترشح عرق، گرما و رطوبت سبب می شود که ابتدا پوست پرخون و سپس تحریک گردد و چون رطوبت در این قسمت ها تبخیر نمی شود و همچنین این نواحی کاملا شسته و خشک نمی گردد، میکروب های مختلف نیز در این محل ها تکثیر می یابند و عفونت نیز اضافه می شود. چنین حالتی مخصوصا در چین کشاله ران و چین بین اعضای تناسلی و ران به علت رطوبت و گرمای ناشی از ادرار و مدفوع و عرق کردن در نتیجه پیچیدن کودک، پدید می آید. شست و شوی مرتب، در معرض هوا قرار دادن چین ها، رعایت کامل بهداشت، به کار بردن روغن های ملایم و در صورت لزوم استعمال کرم هیدروکورتیزون ملایم و استفاده از درمان سنتی سوختگی پای نوزاد سبب بهبود قرمزی و التهاب این نواحی می شود.

سوختگی پای نوزاد در محل بستن کهنه

در دوران شیرخواری معمولا قسمتی از پوست ناحیه باسن و قسمت های دستگاه تناسلی کودک که کهنه بسته می شود، دچار قرمزی و آماس می گردد. این ضایعات بیشتر نتیجه محکم پیچیدن یا قنداق کردن و نشستن ناحیه مزبور می باشد. زمانی که کودک به سنی می رسد که دیگر کهنه به پاهای او گذاشته نمی شود، این ضایعات پوستی ایجاد نمی گردد.

سوختگی پای نوزاد در نتیجه تماس کهنه با پوست باسن نوزاد

قرمزی، آماس و بثورات ناشی از تماس در محل هایی از بدن کودک دیده می شود که کهنه کودک با پوست بدن او تماس داشته است، مانند ناحیه باسن، قسمت جلو و سطح خارجی ران ها، ناحیه عانه و پوست کیسه بیضه ها. ولی پوست چین های کشاله ران و چین بین بیضه ها و ران کودک سالم می ماند. این نوع قرمزی و تورم به دو علت به وجود می آید:

۱-قرمزی و تحریک پوست باسن به علت گاز آمونیا

گاز آمونیا در نتیجه رشد میکروب های مختلف آمونیاساز که در کهنه گرم و مرطوب کودک وجود دارد، تولید می شود. مخصوصا اگر کهنه کودک دیر به دیر عوض شود. علت به وجود آمدن این نوع قرمزی این است که بدن کودک در محل هایی که با کهنه های او تماس دارد، در نتیجه وجود گاز آمونیا و کهنه مرطوب تحریک و قرمز می شود. در بعضی از مواقع نیز ممکن است تاول و برجستگی های کوچک نیز ایجاد شود. اگر میکروب های مختلف در محل هایی که پوست، قرمز شده است اضافه شوند، سبب پیدایش تاول های چرکی نیز می گردد.

۲-تحریک پوست در نتیجه حساسیت پوست نسبت به کهنه کودک

پوست بدن ممکن است نسبت به مواد شیمیایی انواع پوشک یا مواد پاک کننده ای که در شست و شوی کهنه ها به کار می رود حساس شود. در نتیجه موجب قرمزی و آماس ناحیه ای گردد که کهنه با بدن کودک تماس داشته است.

قرمزی و زخم نوک مجرای ادرار

اگر کودک در هفته های اول تولد ختنه شود و علل فوق الذکر وجود داشته باشد، سبب تحریک سوراخ خارجی مجرای ادرار می گردد. به این ترتیب که ابتدا نوک مجرای ادرار قرمز می شود، سپس تحریک های مکرر سبب زخم شدن نوک مجرا می گردد، به طوری که ممکن است حتی هر روز چند قطره خون نیز از مجرای ادرار دفع گردد. در چنین حالتی هر موقع کودک بخواهد ادرار کند، به علت سوزش ادرار ناراحت می شود و گریه می کند. زخم سر مجرای ادرار کودک معمولا بعد از سه ماهگی به وجود می آید.

پیشگیری و درمان

به منظور پیشگیری از سوختگی پای نوزاد می‌بایست به موارد زیر توجه نمود:

-چون علت پیدایش این نوع التهاب پوست، تماس کهنه های گرم و مرطوب آلوده به ادرار و مدفوع با پوست بدن است، بنابراین کودک را نباید محکم پیچید، بلکه کهنه او را باید آزاد و شل به پای کودک گذاشت، به طوری که بین کهنه کودک و پوست بدن او هوا جریان داشته باشد.

-کهنه کودک را باید زود به زود عوض کرد و پایش را بدون پوشش، چند ساعت در روز آزاد و در معرض هوا قرار داد.

-پاهای کودک را باید بعد از هر نوبت مدفوع با آب گرم ساده و بدون صابون بشوئید.

-بعضی از مادران، پارچه های لاستیکی و پلاستیکی، انواع مشمع و یا شورت پلاستیکی روی کهنه های کودک قرار می دهند تا ادرار و مدفوع به خارج نشت نکند. بعضی دیگر در این امر افراط کرده و نه تنها کهنه، بلکه شکم و پشت و پاهای کودک را با پلاستیک می پوشانند و مخصوصا چند گره محکم در جلو و چند گره در عقب می زنند، به طوری که هیچ سوراخ و منفذی وجود ندارد که بخار ادرار و مدفوع خارج شود، این عمل را می توان به طور استثنایی موقعی که کودک را به میهمانی می برید، برای یکی دو ساعت انجام دهید، ولی نه هر روز برای تمام ساعات شبانه روز.

-بستن کودک با کهنه نخی بسیار خوب است، در صورتی که کاملا با صابون معمولی شسته، آب کشیده، جوشانده و استریل گردد.

-اگر کهنه کودک بوی آمونیا می دهد، غیر از جوشاندن و استریل کردن، اسیدی کردن آنها نیز کمک می کند. به این ترتیب که کهنه را بشوئید و آب بکشید و سپس برای مدت نیم ساعت در محلول سرکه و آب (یک استکان سرکه در یک سطل آب) قرار دهید و سپس کهنه را بدون شستن و آب کشیدن خشک نمایید.

-اگر در ناحیه باسن و اطراف ناحیه دستگاه تناسلی کودک زخم هایی ایجاد شده است و ترشح دارد، محل آن را با آب نمک برای مدت ۲ الی ۳ روز کمپرس مرطوب و خنک کنید و محل را در معرض هوا قرار دهید تا کاملا خشک شود.

-اگر دستورات فوق موثر واقع نشد، پزشک معمولا کرم هیدروکورتیزون جلدی تجویز می کند که باید برای مدت یکی دو هفته به محل قرمزی پوست مالیده شود.

-مادر می تواند از پماد اکسید دوزنک به دفعات به پای کودک بمالد، ولی این دارم را نباید موقعی که قرمزی و آماس وجود دارد به کار برد.

-موقعی که قرمزی و آماس پوست بهبود یافت، برای پیشگیری از عود مجدد باید تمام دستورات بهداشتی فوق رعایت شود.