شیر گاو برای نوزاد، چه سنی مناسبه؟

گاهی تغذیه با شیر مادر برای کودک، کافی نیست و یا بنا به دلایلی مادر مجبور است از شیر دیگری برای کودک خود استفاده کند.

شیر گاو یا پاستوریزه را نباید قبل از یک سالگی به کودک بدهیم. همچنین بهتر است قبل از دادن شیر پاستوریزه به کودک، آن را بجوشانید و در صورتی که رنگ، بو، طعم و مزه‌ی شیر تغییر نکرد به کودک بدهید. در این مقاله درباره فرایند پاستوریزه و استریلیزه شدن شیر و تاثیر آن بر بدن کودک نکاتی بیان شده است.

گاهی تغذیه با شیر مادر برای کودک، کافی نیست و یا بنا به دلایلی مادر مجبور است از شیر دیگری برای کودک خود استفاده کند ولی مهم این است که بدانیم از چه سنی می توانیم شیر گاو و یا پاستوریزه به کودک خود بدهیم.

شیر پاستوریزه چیست؟

شیر پاستوریزه، شیر گاو است که مقدار چربی آن را از ۳.۵ به ۲.۵ درصد رسانده‌اند و آن را پاستوریزه کرده‌اند. پاستوریزه کردن، یعنی بالا بردن درجه حرارت شیر به ۷۱ تا ۷۲ درجه سانتی گراد و نگه داری شیر در این درجه حرارت به مدت ۳۰ ثانیه و بلافاصله سرد کردن آن به طوری که درجه حرارت شیر به ۱۰ درجه برسد. پاستوریزه کردن شیر، میکروب‌های بیماری زای شیر را از بین می‌برد، ولی شیر پاستوریزه دارای میکروب‌های غیر بیماری زا نیز می‌باشد.

شیر گاو و یا پاستوریزه را از چه سنی به کودک بدهیم؟

از آنجایی که اگر شیر گاو یا پاستوریزه را حتی در یخچال نگه داری کنید، میکروب‌های آن افزایش می‌یابد؛ بهتر است شیر گاو یا پاستوریزه را قبل از یک سالگی به کودک ندهید. همچنین بهتر است قبل از دادن شیر پاستوریزه به کودک، آن را بجوشانید و در صورتی که رنگ، بو، طعم و مزه‌ی شیر تغییر نکرد به کودک بدهید. چون شیر پاستوریزه هنگام جوشیدن غلیظ می‌شود، قبل از جوشاندن یک تا دو استکان آب (۳۰ تا ۶۰ میلی لیتر) به یک لیتر شیر اضافه نمایید و به کودک بدهید.

چون کودکان در سال دوم تولد به کالری بیشتری نیاز دارند، بهتر است به آنها شیر پاستوریزه که چربی آن ۲.۵ درصد است داده شود و شیر کم چربی یا بدون چربی داده نشود.

شیر استریلیزه و هموژنیزه چیست؟

شیر گاو را در کارخانه استریلیزه می‌کنند، یعنی میکروب‌های بیماری زا و غیر بیماری زای شیر را از بین می‌برند و هموژنیزه می‌نمایند یعنی مولکول‌های چربی آن را به ذرات ریز و جدا از هم تبدیل می‌کنند. در نتیجه هضم شیر آسان‌تر خواهد بود و لخته‌های پروتئین شیر که در معده تشکیل می‌شود، کوچک‌تر می‌گردد.

شیر استریلیزه و هموژنیزه را از چه سنی به کودک بدهیم؟

شیر استریلیزه و هموژنیزه در فروشگاه‌ها در دسترس است که با اضافه کردن دو استکان آب جوشیده (۳۰ تا ۶۰ میلی لیتر) به یک لیتر از آن می‌توانید بعد از یک سالگی به کودک خود بدهید.

اگر شیر گاو یا پاستوریزه و یا استریلیزه را قبل از یک سالگی به کودک بدهید، پروتئین بیشتر (سه برابر) و املاح بیشتر (حدود دو برابر)، ولی آهن و اسید لینولئیک کمتر از آنچه توصیه شده است به بدن کودک می‌رسانید. همچنین کودک ممکن است مقداری خون از طریق مدفوع دفع کند و دچار کم خونی گردد. کمبود آهن و اسید لینولئیک موجب ایجاد عوارض مخصوصاً کاهش رشد کودک می‌گردد.

روش شیر دادن شیرخوار به کمک فنجان و قاشق

اگر به عللی تغذیه‌ی نوزاد بعد از تولد از پستان مادر امکان پذیر نباشد، تغذیه نوزاد را می‌توان با فنجان شروع کرد. این روش بهترین روش جایگرین شیر دادن از پستان مادر است زیرا:

- حرکت دهانی نوزاد هنگام خوردن شیر از فنجان شبیه به تغذیه با پستان مادر می‌باشد و نوزاد بعداً به راحتی می تواند از پستان مادر شیر بخورد.

- هر نوزادی که بتواند مک بزند حتی نوزادان نارس می‌توانند از فنجان شیر بخورند.

- فنجان را به راحتی می‌توان شست و تمیز کرد.

نوزاد یا شیر خوار را روی دامن خود بنشانید و یک فنجان کوچک شیر گاو یا پاستوریزه را جلوی لب‌های او نگه دارید به طوری که کمی از شیر لب‌های کودک را آغشته کند، بنابراین کودک دهان و چشم‌های خود را باز می‌کند و شیر را از فنجان می‌مکد. اگر مادر شیر دارد باید شیر خود را بدوشد و با فنجان به کودک بدهد. اگر مادر شیر ندارد یا قادر نیست شیر بدهد، پرستار او می‌تواند شیر خشک، شیرگاو یا پاستوریزه را تهیه و به کودک بدهد.

اگر مادر شیر ندارد یا قادر نیست کودک خود را از پستانش شیر دهد یا کودک با فنجان شیر نمی‌خورد، روش دیگر این است که کودک را با قاشق شیر دهید، ولی شیر دادن با این روش موجب خستگی کودک، مادر یا پرستار می‌گردد و معمولاً هم کودک شیر کافی نخواهد خورد و دچار کمبود وزن می‌گردد. شیر دادن با قاشق موقعی مناسب است که مادر شیر کافی ندارد؛ بنابراین مادر می‌تواند ابتدا شیر پستان‌های خود را به کودک داده و کمبود شیر خود را با دادن شیر خشک و یا شیرگاو با کمک قاشق به کودک جبران کند.

منبع: مجله اینترنتی ستاره