زردی شیر مادر چیست؟

زردی از جمله بیماری‌های شایع و البته خطرناک در میان نوزادان است و تقریباً بیشتر نوزادان آن را تجربه می‌کنند. شاید بپرسید زردی نوزاد چیست و چرا بروز می‌کند؟

زردی درواقع نامی است که از زردشدن پوست نوزادان در اثر ماده رنگی بیلی روبین (که باعث زردی ادرار است) گرفته شده است. این رنگدانه از تخریب گلبول های قرمز به وجود می‌آید و امکان دفع آن وجود ندارد، مگر آنکه از طریق کبد تغییر شکل پیدا کند. در رحم، چون بدن جنین به واسطه مادر و جفت اکسیژن دریافت می‌کند نیاز به گلبول قرمز بیشتری دارد. وقتی نوزاد متولد می‌شود گلبول‌های اضافی نابود شده و بیلی روبین خون بالا می‌رود به حدی که کبد قادر به دفع آن نیست. در نتیجه این رنگدانه در بدن پخش شده و تمام بدن کودک زرد می‌شود.

زردی در کدام نوزادان شایع‌تر است؟

هر چه کبد نوزاد کامل‌تر شده باشد زردی شدت کمتری دارد، اما در برخی نوزادان به خصوص نوزادان زودرس که هنوز کبدشان کامل نشده میزان شدت زردی بالاست. در مواردی که ناسازگاری خونی بین مادر و جنین وجود دارد، احتمال بروز زردی با شدت بالا افزایش می‌یابد. خوشبختانه احتمال بروز زردی در نوزادان با RH منفی به دلیل مراقبت های دوران بارداری پایین است، اما این مساله هنوز در کودکان با گروه خونی O، A و B شایع است.

روش تشخیص زردی نوزاد

در زایشگاه‌ها معمولاً بعد از تولد، میزان بیلی روبین خون نوزاد مرتباً کنترل و نتایج آزمایش روی منحنی ثبت می‌شود. بعد از مرخص شدن نیز مادر باید توجه زیادی به رنگ و حالات نوزاد مثل اشتهایش به نوشیدن شیر و بی حالی‌اش داشته باشد. با فشار انگشت روی پوست نوزاد می‌توان متوجه زردی او شد. نباید اجازه داد که بیلی روبین خون و میزان زردی بیش از اندازه بالا برود زیرا انتشار درصد بالای آن در مغز می‌تواند باعث چسبندگی شده و عوارض ناخوشایندی داشته باشد. خوشبختانه این اتفاق نادر است و اکثر مادرها قبل از رسیدن زردی به این حد به مراکز پزشکی مراجعه می‌کنند.

روش های درمان زردی نوزاد

زردی خفیف را می توان به کمک دارو درمان کرد و نوشیدن خوب ‌شیر مادر نیز تا حد زیادی به دفع بیلی روبین کمک می‌کند. برای زردی شدید نور درمانی تجویز می‌شود. تحقیقات پژوهشگران نشان داد زردی در نوزادانی که کنار پنجره می‌خوابند سریع‌تر از نوزادانی است که دور از نور درمان می‌شود. در نور درمانی از نور آبی با طول موج مشخص استفاده می‌کنند که بیلی روبین را نابود می‌کند. برای این منظور نوزاد در محفظه‌ای شیشه‌ای روی یک توری قرار می‌گیرد تا تمام بدنش با نور آبی در تماس باشد. به کمک یک نوار چشمانش را می‌پوشانند تا نور به آن آسیب نزند. نوزاد باید به مدت ۳-۲ روز در دستگاه باشد و تنها برای شیر نوشیدن از آن خارج شود. درصورتی که شیر مادر کفلایت نکند و نوزاد از تشنگی بی‌تاب باشد، معمولا با شیشه به کودک شیر می‌دهند تا هر چه سریع‌تر بیلی روبین از طریق مدفوع دفع شود. اگر با وجود نور درمانی نوزاد همچنان زرد ماند تعویض خون لازم است. این درمان تنها راه ممکن برای پیشگیری از عوارض ناشی از زردی است.

زردی شیرمادر چیست؟

نوع نادری از زردی وجود دارد که به آن «زردی شیرمادر» می‌گویند. این نوع زردی یک هفته بعد از زایمان خود را نشان می‌دهد. کودک خوب شیر می‌خورد و رشد می‌کند و میزان ادرار و مدفوعش کافی است، اما رنگش زرد است. این نوع زردی بدون خطر و عوارض است و طی یک ماه به تدریج برطرف خواهد شد. درگذشته پزشکان توصیه می‌کردند مادر 2 روز به فرزندش شیر ندهد و شیرخشک به او بخوراند، اما امروزه می‌دانیم که این کار بی‌فایده است. حتی ممکن است وضعیت را وخیم‌تر کند، زیرا کودکی که کم شیر می‌خورد بیلی روبین کمتری دفع می‌کند و این مساله خود می‌تواند خطرآفرین باشد.