درمان ادرار سوختگی نوزادان، راه های پیش رو

راش پوشک یا ادرار سوختگی نوزاد، نوعی درماتیت یا التهاب پوستی می باشد که به صورت لکه پوستی قرمز رنگی ظاهر می شود که در نواحی پوشک قابل رویت خواهد بود. ادرار سوختگی پای نوزاد اغلب با تعویض نه چندان مکرر پوشک، حساسیت پوستی و عرق سوز شدن ارتباط دارد. ادرار سوختگی معمولا مشکلی است که در افرادی که از پوشک استفاده می کنند، شایع می باشد. ادرار سوختگی نوزاد می تواند سبب آزار طفل گردد، اما درمان ادرار سوختگی نوزادان معمولا به سادگی در خانه انجام می گیرد. برای مثال اقداماتی مثل تعویض مکرر پوشک، استفاده از پماد و خشک کردن مناسب می تواند به درمان ادرار سوختگی نوزاد منتج شود.

علائم و علت ادرار سوختگی نوزاد

ادرار سوختگی کودکان با علائم زیر مشخص می گردد:

علائم پوستی:

قرمزی، پوستی تحریک شده و حساس در محل استفاده پوشک (در ناحیه باسن، ران و اندام تناسلی) از علائم پوستی ادرار سوختگی نوزاد می باشند.

تغییر در وضعیت کودک:

هنگام ادرار سوختگی به نظر می رسد کودک احساس ناراحتی و غیر معمولی نسبت به همیشه دارد. این احساس مخصوصا به هنگام تعویض پوشک مشخص تر می گردد. نوزاد مبتلا به ادرار سوختگی اغلب هنگام شستن محلی که پوشک شده و یا در اثر تماس با این نواحی بی قراری کرده و گریه می کند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر پوست آسیب دیده نوزاد در اثر ادرار سوختگی، ظرف چند روز و با اقدامات مناسبی که در منزل می تواند انجام شود، بهبود نیافت باید با پزشک متخصص اطفال مشورت نمود. برخی اوقات برای درمان ادرار سوختگی نوزاد نیاز به استفاده از داروهای نسخه ای می باشد. در صورت بروز موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:

- شدید بودن و غیر معمول بودن ادرار سوختگی

- بدتر شدن شرایط با اعمال درمان های خانگی

- خونریزی، خارش و خراب شدن بافت پوست در محل ادرار سوختگی

- سوزش یا درد حین ادرار کردن یا مدفوع

- ناراحتی همراه با تب

علت سوختگی پای نوزادان می تواند شامل موارد زیر باشد:

تحریک ناشی از مدفوع یا اسهال:

مجاورت طولانی با ادرار یا مدفوع می تواند سبب تحریک پوست نوزاد گردد. اگر نوزاد به دلایلی دچار مدفوع بیش از حد یا اسهال مکرر شود، بیشتر در معرض سوختگی قرار خواهد گرفت، زیرا مدفوع در مقایسه با ادرار بیشتر سبب تحریک پوست می گردد (سوختگی ناشی از اسهال).

عرق سوز شدن و سایش:

سفت بودن پوشک و یا لباس هایی که سبب سایش روی پوست می گردد، می تواند منجر به سوختگی و تحریک پوست گردد.

تحریک ناشی از استفاده محصول جدید:

پوست نوزاد می تواند نسبت به دستمال مرطوب و یا استفاده از پوشکی با نام تجاری جدید یا استفاده از یک شوینده و یا نرم کننده لباس که برای لباس هایش استفاده می شود حساسیت نشان دهد. ترکیبات تشکیل دهنده لوسیون ها، پودر و روغن های کودک نیز می تواند منجر به بروز حساسیت پوستی در کودکان گردد.

عفونت های قارچی یا باکتریایی:

وقتی یک عفونت ساده پوستی آغاز می گردد، به سادگی می تواند به سایر بخش ها نیز سرایت کند. نواحی پوشیده شده با پوشک همانند ران ها، باسن و بخش تناسلی بیشتر مستعد آسیب هستند، زیرا استفاده از پوشک در این نواحی فضای گرم و مرطوبی را برای رشد باکتری و قارچ ایجاد می کند. این گونه راش ها در چین های پوستی ظاهر می شوند و ممکن است نقاط قرمز رنگی در اطراف چروک های پوستی ظاهر گردد.

استفاده از محصول غذایی جدید:

نوزادانی که به تازگی استفاده از غذاهای جامد را آغاز می کنند، با تغییراتی در محتوای مدفوع شان رو به رو می شوند. این شرایط سبب می شود احتمال ایجاد راش افزایش یابد. تغییر در رژیم غذایی طفل همچنین می تواند مقدار مدفوع را نیز افزایش دهد، به این ترتیب ممکن است سوختگی ناشی از پوشک اتفاق بیفتد. اگر فرزند شما با استفاده از شیر مادر تغذیه می کند، ممکن است در پاسخ به غذایی که مادر استفاده کرده است ادرار سوختگی نوزاد ایجاد شود.

حساسیت پوستی در نوزادان:

نوزادانی که به شرایط پوستی مانند آتوپیک درماتیت یا سبورئیک درماتیت مبتلا هستند، بیشتر در خطر ادرار سوختگی قرار دارند. اما به طور کلی، پوست تحریک شده ناشی از آتوپیک درماتیت و اگزما عمدتا بر نواحی پوستی دیگری غیر از نواحی پوشک شده تاثیر می گذارد.

استفاده از آنتی بیوتیک ها: استفاده از آنتی بیوتیک سبب می شود باکتری هایی که تعداد رشد قارچ ها را در تعادل مناسبی نگاه داشته اند از بین بروند به همین دلیل راش یا سوختگی پای کودک در نتیجه عفونت های قارچی ایجاد می شود. استفاده از آنتی بیوتیک همچنین ریسک بروز اسهال را افزایش می دهد. نوزادان شیرخواری که مادران آن ها از آنتی بیوتیک استفاده می کنند، نیز در خطر ابتلا به ادرار سوختگی قرار دارند.

جلوگیری از ادرار سوختگی کودکان

بهترین راه برای جلوگیری از ادرار سوختگی کودکان این است که نواحی پوستی پوشک شده را خشک و تمیز نگاه دارید. برخی استراتژی های ساده می تواند به کاهش احتمال بروز ادرار سوختگی نوزادان کمک کند که در ادامه بدان خواهیم پرداخت:

- پوشک نوزاد را به طور مرتب تعویض کنیم. پوشک مرطوب و کثیف را فورا باز کرده و دور بیاندازید. اگر کودک شما در اماکنی مانند مهد کودک نگهداری می شود، از پرسنل آنجا بخواهید تا مراقب این نکته باشند.

- ران، باسن و ناحیه تناسلی نوزاد را هنگام تعویض پوشک با آب گرم بشویید. شما می توانید بدین منظور از بطری آب داخل سینک استفاده کنید. دستمال مرطوب مخصوص کودکان می تواند به تمیز شدن موضع کمک کند، اما باید به آرامی از آن ها روی پوست استفاده کنید. از دستمال های مرطوب فاقد الکل و عطر استفاده کنید. اگر می خواهید از صابون استفاده کنید باید صابون بسیار ملایم فاقد عطر را بدین منظور انتخاب کنید.

- با استفاده از حوله ای تمیز پوست کودک را خشک کنید یا اجازه دهید پوست کودک در تماس با هوا خشک شود. هرگز نباید سبب سایش پوست کودک شوید. سایش می تواند سبب تحریک پوست و آمادگی برای ادرار سوختگی گردد.

- پوشک را نباید بیش از حد محکم ببندید. سفت بستن پوشک مانع از جریان هوا در ناحیه پوشک شده در نتیجه محیط مرطوبی ایجاد خواهد شد که برای بروز ادرار سوختگی نوزاد بسیار مستعد می باشد. سفت کردن بیش از حد پوشک سبب عرق سوز شدن کمر و ران ها می گردد.

- برای پیشگیری از ادرار سوختگی، سعی کنید تا جایی که ممکن است اجازه دهید فرزند شما از پوشک استفاده نکند. در این شرایط برای پیشگیری از بروز مشکلات می توانید نوزادتان را روی حوله بزرگی قرار دهید و او را با استفاده از بازی کردن در همان منطقه سرگرم کنید.

- استفاده مرتب از پماد ادرار سوختگی را در نظر داشته باشید. اگر کودک شما اغلب دچار راش می گردد، می توانید در هر نوبت تعویض پوشک از پماد ادرار سوختگی به عنوان سدی محافظ روی پوست کودک استفاده کنید تا مانع از تحریک پوستی گردد. پمادهایی با پایه زینک اکساید و وازلین می تواند انتخاب بسیار مناسبی باشد.

- بعد از تعویض پوشک دست های خود را به خوبی بشویید. شستن مناسب دست ها مانع از انتشار باکتری یا قارچ به سایر بخش های بدن کودک می گردد.

- در گذشته از پودرهایی برای محافظت از پوست کودک استفاده می شد که منجر به جذب رطوبت اضافی می گردید. امروزه پزشکان استفاده از چنین محصولاتی را توصیه نمی کنند، زیرا استنشاق این پودرها می تواند سبب تحریک ریه نوزاد شود.

استفاده از پارچه یا پوشک یکبار مصرف:

خیلی از والدین در مورد انتخاب نوع پوشک مشکلاتی دارند. برای پیشگیری از بروز راش پوشک نمی توان توصیه کرد استفاده از پارچه مناسب تر است یا پوشک یکبار مصرف. از آن جایی که استفاده از پوشک هم برای شما و هم برای نوزادتان بهتر است، اگر یک پوشک با نام تجاری خاص سبب تحریک پوست فرزندتان گردید، می توانید پوشک دیگری با نام تجاری دیگری را برای او امتحان کنید.

- اگر صابونی که برای شستن لباس های کودک به کار می برید، سبب بروز راش پوستی می گردد، باید محصول مصرفی خود را تغییر دهید.

- به طور کلی باید دقت کنید بعد از مرطوب شدن پوشک باید سریعا اقدام به تعویض آن کنید و سپس پوست ناحیه پوشک شده را به خوبی شسته و اجازه دهید خوب خشک شود.

اگر از پارچه به جای پوشک استفاده می کنید، باید توجه داشته باشید که با شستن مناسب می توانید مانع از بروز سوختگی ادرار نوزاد شوید. روش های شستن ممکن است متفاوت باشد اما تمیز کردن، ضد عفونی کردن و خارج کردن بقایای صابون بسیار اهمیت داد. می توانید برای شستن پارچه هایی که به جای پوشک استفاده می شود به منور کاهش احتمال ادرار سوختگی کودکان به موارد زیر توجه داشته باشید:

- ابتدا پارچه را در آب سرد بشویید.

- سپس آن را در آب داغ همراه با مایع سفید کننده و شوینده های ملایم شستشو دهید. همچنین می توانید از سرکه نیز استفاده کنید تا بقایای صابون را از پارچه خارج کنید.

- سپس پارچه را در آب سرد مجددا شستشو دهید، تا بقایای مواد شیمیایی از آن خارج شود.

- از نرم کننده ها استفاده نکنید، زیرا این ترکیبات حاوی مواد معطری است که می توانند سبب تحریک پوستی گردند.

راه های درمان ادرار سوختگی نوزادان

بهترین راه درمان ادرار سوختگی کودکان این است که پوست نوزاد را تا حد امکان خشک و تمیز نگاه داریم. اگر با وجود اقدامات خانگی ادرار سوختگی نوزاد همچنان ادامه داشته باشد، پزشک می تواند موارد زیر را برای نوزاد نسخه کند:

- استفاده از کرم های هیدروکورتونی خفیف

- استفاده از کرم های ضد قارچ البته اگر نوزاد به عفونت قارچی دچار شده باشد.

- استفاده از آنتی بیوتیک های خوراکی یا موضعی البته اگر نوزاد به عفونت باکتریایی دچار شده باشد.

- کرم ها و یا پمادهای حاوی استروئید برای درمان ادرار سوختگی نوزادان تنها در صورت تشخیص متخصص اطفال یا متخصص پوست نسخه خواهد شد، زیرا استفاده از ترکیبات استروئیدی می تواند مشکلات دیگری را به دنبال داشته باشد.

راش پوشک یا ادرار سوختگی کودکان معمولا ظرف چند روز بهبود می یابد، اما ممکن است دوباره عود کند. اگر ادرار سوختگی همچنان با وجود استفاده از داروهای نسخه ای ادامه داشته باشد، پزشک احتمالا توصیه خواهد کرد تا نوزاد را نزد متخصص پوست ببرید.

درمان خانگی ادرار سوختگی نوزاد:

به طور کلی رفع ادرار سوختگی با رعایت برخی نکات در منزل حاصل می شود:

- نواحی تحت پوشک را تمیز و خشک نگاه دارید. بهترین راه برای محافظت طفل از ادرار سوختگی آن است که پوشک او را به طور مرتب تعویض کنید. به این ترتیب راش ها رفع خواهند شد. این بدان معناست که در برخی موارد لازم است شب هنگام از خواب بیدار شوید و پوشک نوزاد را تعویض کنید.

- بعد از تمیز کردن و خشک کردن پوست می توانید از کرم یا پماد ادرار سوختگی استفاده کنید. برخی محصولات حاوی زینک اکساید یا وازلین می تواند پوست را از تاثیر رطوبت محافظت کنند. هرگز سعی نکنید که پوست کودک را مالش دهید، زیرا سبب آسیب بیشتر به پوست او خواهید شد. در نوبت بعدی تعویض پوشک آثار مربوط به پماد را می توانید با استفاده از روغن مینرال یا پنبه پاک کنید.

- جریان هوا را افزایش دهید. برای اینکه زخم های ناشی از پوشک بهبود یابند، باید سعی کنید تا منطقه تحت پوشک بیشتر در مجاورت هوا قرار بگیرد. سعی کنید زمانی را به طفل اختصاص دهید تا بدون پوشک و در مجاورت جریان هوا قرار داشته باشد. بهتر است سه بار در روز هر بار به مدت ده دقیقه پوشک را بردارید. از شلوارهای پلاستیکی محکم روی پوشک استفاده نکنید. از پوشک هایی با سایز بزرگتر استفاده کنید تا آثار ادرار سوختگی رفع شود.

- از پماد، کرم یا لوسیون استفاده کنید. بسیاری از محصولات این چنینی را می توانید بدون نسخه از داروخانه ها تهیه کنید. برای دریافت توصیه های بیشتر از داروساز می توانید کمک بگیرید. کرم های زینک اکساید در بسیاری از محصولات برای درمان ادرار سوختگی نوزادان وجود دارند. این محصولات معمولا در طول روز روی پوست استعمال می شوند تا پوست را آرام کرده و از آن محافظت کنند. استفاده از پوشش و لایه بسیار نازکی از محصول کافی خواهد بود. این محصولات می توانند روی ترکیباتی مانند ضد قارچ ها و یا استروئیدها استفاده شود. شما همچنین می توانید از وازلین نیز استفاده کنید، زیرا سبب می شود پوشک به کرم درمانی (ترکیب ضد قارچ یا ترکیب آنتی بیوتیکی) نچسبد. پمادها و کرم ها در مقایسه با لوسیون ها کمتر تحریک کننده می باشند. اما پمادها می توانند مانعی را روی پوست ایجاد کنند و از این نظر هوا رسانی مناسب به پوست صورت نمی پذیرد. کرم ها روی پوست خشک می شوند و اجازه می دهند هوا جریان داشته باشد. در مورد انواع محصولاتی که می توانید برای درمان ادرار سوختگی کودکان مورد استفاده قرار دهید با پزشک مشورت کنید. به طور کلی تنها محصولاتی را مورد استفاده قرار دهید که متناسب با کودکان فرموله شده است. از مصرف محصولات حاوی فنل، بوریک اسید، کامفر، جوش شیرین، بنزوکائین، دیفن هیدرامین یا سالیسیلات ها اجتناب کنید. این ترکیبات می تواند برای نوزادان خطرناک باشد.

به طور روزانه نوزاد را حمام کنید. تا زمان از بین رفتن راش پوشک، نوزاد خود را به طور روزانه حمام کنید. می توانید برای شستن نوزاد از آب گرم و صابون ملایم فاقد عطر استفاده کنید.

گزینه های زیر در درمان ادرار سوختگی در برخی کودکان می تواند موثر باشد:

- محصولات حاوی هاماملیس یا Witch hazel: در تحقیقی نشان داده شده است استفاده از پمادهای حاوی هاماملیس می تواند در رفع ادرار سوختگی نوزادان موثر باشد. در این تحقیق حدود 309 کودک حضور داشتند.

- استفاده از شیر انسان: نتایج به دست آمده در مورد تاثیر استفاده از شیر مادر روی راش های ناشی از ادرار سوختگی پیچیده بوده است. در تحقیقی نشان داده شد استفاده از شیر مادر روی ادرار سوختگی راهی موثر و بی خطر می باشد. در این تحقیق نوزادانی که به ادرار سوختگی مبتلا شده بودند در دو گروه مورد مطالعه قرار گرفتند. گروه اول با پماد هیدروکورتیزون یک درصد تحت درمان قرار گرفتند و برای گروه دوم از شیر مادر استفاده شد. در این تحقیق در مجموع 141 طفل حضور داشتند. درمان با شیر مادر در مقایسه با پماد ادرار سوختگی تاثیرات بهتری را نشان داد. در تحقیقی دیگر تاثیر شیر مادر با کرم حاوی زینک اکساید و روغن کبد ماهی مورد مقایسه قرار گرفت. نوزادانی که با شیر مادر و کرم تحت درمان قرار گرفته بودند نتایج بهتری دریافت کردند. درمان با کرم در نهایت موثر تر بود.

- کالاندولا (گل همیشه بهار) یا آلوئه ورا: در تحقیقی تاثیر آلوئه ورا با کالاندولا مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد هر کدام از این ترکیبات می توانند در درمان ادرار سوختگی نوزاد موثر باشند.

- شامپو بنتونیت: در تحقیقی نشان داده شد استفاده از شامپو بنتونیت می تواند در درمان ادرار سوختگی نوزاد موثر باشد و در مقایسه با کالاندولا تاثیرات سریع تری دارد. در این تحقیق حدود 60 نوزاد حضور داشتند.

- سایر ترکیبات: سایر درمان های طبیعی نیز اعم از ترکیب عسل، روغن زیتون و موم در درمان ادرار سوختگی نوزادان مورد بررسی قرار گرفته است. برای اثبات اثر بخشی این درمان ها در رفع ادرار سوختگی نوزاد به تحقیقات بیشتری نیاز داریم. برخی از این ترکیبات می توانند رشد باکتری ها را تقویت کنند.

آمادگی برای ملاقات با پزشک:

به طور کلی درمان ادرار سوختگی نوزاد می تواند به صورت موثری در منزل صورت گیرد. در صورتی که راش های ناشی از ادرار سوختگی با درمان های خانگی برطرف نگردید و یا آثار ادرار سوختگی بدتر شده و با تب همراه گردید، در آن صورت می توانید به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید. در ادامه اطلاعاتی وجود دارد که شما را برای ملاقات با پزشک آماده خواهد ساخت:

- لیستی از علائم فرزند خود به همراه طول مدتی که این علائم را تجربه کرده است یادداشت بفرمایید.

- اطلاعات کلیدی از سوابق پزشکی طفل آماده کنید. برای مثال آیا کودک شما به دلیل ابتلا به بیماری خاص اخیرا از دارویی استفاده کرده است؟

- آیا رژیم غذایی کودک شما اخیرا تغییراتی داشته است؟

- اگر فرزند شما تنها از شیر مادر استفاده می کند؟

- آیا اخیرا مادر از دارویی استفاده کرده است که در شیر او ترشح گردیده و نوزاد از این طریق در تماس با آن دارو بوده است؟

- آیا رژیم غذایی مادر تغییر کرده است؟

- برای مثال آیا مقدار استفاده از غذاهایی با پایه گوجه فرنگی در رژیم غذایی مادر افزایش داشته است؟

همه موارد و اقلامی که در تماس با پوست کودک بوده است را یادداشت کنید. به این ترتیب پزشک می داند نام تجاری پوشک مورد استفاده شما چه بوده است. نام ترکیبات شوینده، صابون ها، لوسیون ها، پودرها و روغن هایی که برای طفل تان استفاده می کنید، را یادداشت نمایید. اگر مشکوکید که یکی از این ترکیبات سبب ایجاد حساسیت پوستی در نوزاد شما شده است می توانید آن را با خود به مطب پزشک بیاورید.

سوالات احتمالی که از پزشک دارید را لیست بفرمایید. آماده کردن لیستی از سوالات می تواند به بهینه شده زمان ملاقات با پزشک کمک کند.

برخی سوالات احتمالی پزشک در مورد ادرار سوختگی نوزاد عبارت است از:

- چه زمانی برای اولین بار متوجه علائم ادرار سوختگی نوزاد شدید؟

- از چه نوع پوشکی معمولا برای نوزاد خود استفاده می کنید؟

- چند وقت یک بار اقدام به تعویض پوشک می کنید؟

- از چه صابون یا دستمال مرطوبی برای تمیز کردن کودک خود استفاده می کنید؟

- آیا از محصولاتی مانند لوسیون، پودرها، کرم و یا روغن بر روی پوست نوزاد خود استفاده می کنید؟

- آیا نوزاد شما با استفاده از شیر شما تغذیه می کند؟ اگر چنین است آیا شما در این مدت از آنتی بیوتیک استفاده کرده اید؟ آیا رژیم غذایی شما در روزهای اخیر تغییراتی داشته است؟

- آیا به تازگی استفاده از غذاهای جامد را برای کودک آغاز کرده اید؟

- برای رفع راش های ناشی از ادرار سوختگی چه درمان هایی را تاکنون استفاده کرده اید؟ آیا این درمان ها موثر بوده است؟

- آیا نوزاد شما اخیرا به بیماری خاصی دچار شده است که منجر به بروز اسهال در او شده باشد؟

- آیا اخیرا از دارویی جدید برای نوزاد خود استفاده کرده اید؟

نکات مهم:

در زمان پیش از ملاقات پزشک بهتر است استفاده از محصولاتی که به نظر می رسد سبب بروز راش در فرزند شما شده است را متوقف کنید. پوست نواحی پوشک شده را بشویید و از مصرف دستمال مرطوب کننده و شوینده های حاوی الکل و عطر اجتناب کنید.

تا جایی که ممکن است از پوشک استفاده نکنید و اجازه دهید تا پوست طفل به خوبی خشک شود. پوشک را به دفعات بیشتری تعویض کنید و از کرم ها و پمادهای مخصوص استفاده کنید تا مانعی بین پوست کودک و پوشک کثیف ایجاد شود.