قطره متوکلوپرامید برای کودکان _ ۴ کاربرد مهم + عوارض و نحوه صحیح مصرف
در کودکان، مشکلات گوارشی مانند تهوع، استفراغ و رفلاکس معده می‌توانند باعث بی‌قراری، اختلال خواب و کاهش اشتها شوند. قطره متوکلوپرامید یکی از داروهای پرکاربرد در درمان این مشکلات است که با افزایش تخلیه معده و تقویت دریچه بین معده و مری، به کاهش رفلاکس و استفراغ کمک می‌کند. این دارو در قالب قطره خوراکی برای کودکان طراحی شده و استفاده از آن نسبت به قرص یا شربت راحت‌تر است. با وجود تاثیر مثبت، ممکن است برخی عوارض جانبی مانند خواب‌آلودگی، تحریک‌پذیری یا حرکات غیرطبیعی عضلات ایجاد شود، بنابراین مصرف آن باید تحت نظر پزشک باشد. در ادامه این مقاله، با جزئیات بیشتر درباره کاربردها، دوز مناسب، نکات ایمنی و موارد منع مصرف قطره متوکلوپرامید برای کودکان آشنا خواهید شد.
فهرست مطالب
قطره متوکلوپرامید چیست؟
متوکلوپرامید یکی از داروهای شناخته‌شده در درمان اختلالات گوارشی است که به عنوان ضد تهوع و محرک حرکات معده و روده استفاده می‌شود. این دارو برای کودکان نیز تجویز می‌شود، اما توجه به دوز مناسب و عوارض جانبی آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
متوکلوپرامید در انواع اشکال دارویی موجود است تا با توجه به سن بیمار، شرایط پزشکی و نیازهای مصرف، قابل استفاده باشد. مهم‌ترین اشکال دارویی آن عبارتند از:
- قطره خوراکی (Oral Drops): مناسب برای کودکان و نوزادانی که نمی‌توانند قرص یا شربت مصرف کنند. دوز آن بر اساس وزن کودک محاسبه می‌شود و معمولاً قبل از غذا مصرف می‌شود.
- شربت خوراکی (Syrup/Oral Solution): مناسب کودکان بزرگ‌تر و افراد بالغ که بلع قطره راحت نیست. طعم مطبوع دارد و دوز مصرفی معمولاً با سرنگ یا قاشق دارویی اندازه‌گیری می‌شود.
- قرص و قرص جویدنی: برای کودکان بزرگ‌تر و بزرگسالان مناسب است. مصرف آن راحت است اما برای نوزادان یا کودکانی که قادر به بلع قرص نیستند توصیه نمی‌شود.
- ویال تزریقی: برای موارد اورژانسی یا بیمارانی که قادر به مصرف خوراکی نیستند. معمولاً در بیمارستان و تحت نظر پزشک متخصص تجویز می‌شود.
نکته: انتخاب شکل دارویی متوکلوپرامید بستگی به سن کودک، شدت بیماری و شرایط بالینی دارد و باید تحت نظر پزشک انجام شود.
بیشتر بخوانید: شربت گریپ میکسچر برای کودکان _ ۴ عوارض احتمالی + میزان مجاز مصرف
کاربردهای قطره متوکلوپرامید در کودکان
قطر متوکلوپرامید برای کودکان معمولاً در موارد زیر استفاده می‌شود:
1. کاهش تهوع و استفراغ:
قطره متوکلوپرامید برای استفراغ و تهوع موثر است. این دارو با اثر بر مراکز مغزی کنترل تهوع و استفراغ و همچنین تحریک حرکات معده و روده، موجب کاهش حالت تهوع و استفراغ در کودکان می‌شود.
2. اختلالات گوارشی ناشی از کندی تخلیه معده:
کودکانی که به دلیل بیماری‌هایی مانند گاستروپارزی (کندی تخلیه معده) دچار مشکلات گوارشی می‌شوند، می‌توانند با قطره متوکلوپرامید علائم خود را کاهش دهند.
3. سوء هاضمه و رفلاکس معده:
این دارو در برخی موارد برای کاهش رفلاکس معده به مری و بهبود سوء هاضمه در کودکان تجویز می‌شود.
قطره متوکلوپرامید برای رفلاکس
قطره متوکلوپرامید برای درمان رفلاکس معده در کودکان استفاده می‌شود و با افزایش تخلیه معده و تقویت دریچه بین مری و معده، از بازگشت محتویات معده به مری جلوگیری می‌کند. این دارو معمولاً قبل از غذا و با دوز مشخص بر اساس وزن کودک تجویز می‌شود و می‌تواند علائم رفلاکس مانند سوزش، استفراغ و بی‌قراری کودک را کاهش دهد. مصرف آن معمولاً کوتاه‌مدت است و همراه با اصلاح سبک تغذیه و خواب کودک موثرتر است، اما باید تحت نظر پزشک باشد تا از بروز عوارض عصبی یا حرکات غیرطبیعی عضلات جلوگیری شود.
نحوه مصرف و دوز مناسب
در مورد دادن قطره متوکلوپرامید برای کودکان، توجه به دوز و مدت زمان تجویز شده، مسئله بسیار مهمی است.
به نقل از drugs.com
NEVER USE METOCLOPRAMIDE IN LARGER AMOUNTS THAN RECOMMENDED, OR FOR LONGER THAN 12 WEEKS. High doses or long-term use of metoclopramide can cause a serious movement disorder that may not be reversible.
هرگز از متوکلوپرامید در مقادیر بیشتر از مقدار توصیه شده یا برای مدت طولانی‌تر از ۱۲ هفته استفاده نکنید. دوزهای بالا یا استفاده طولانی مدت از متوکلوپرامید می‌تواند باعث اختلال حرکتی جدی شود که ممکن است برگشت‌پذیر نباشد.
بیشتر بخوانید: قطره دایمتیکون برای نوزادان ـ مقدار،نحوه مصرف و عوارض جانبی
قطره متوکلوپرامید در کودکان بر اساس میلی‌گرم به ازای وزن بدن تجویز می‌شود، اما به طور معمول، ۰.۱ تا ۰.۱۵ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن، سه بار در روز مصرف می‌شود. در قطره‌های متداول ایرانی، هر ۱ میلی‌لیتر حاوی ۵ میلی‌گرم دارو است. به عنوان مثال، یک کودک ۱۵ کیلوگرمی ممکن است در هر نوبت حدود ۰.۶ میلی‌لیتر (معادل تقریبی ۱۲ قطره) نیاز داشته باشد. جدول زیر می‌تواند کمک کننده باشد البته در نظر داشته باشید که همیشه تجویز پزشک ارجحیت دارد:
|
تعداد قطره |
میلی گرم دوز بر اساس کیلوگرم وزن بدن |
وزن کودک (کیلوگرم) |
|
۲–۳ |
0.1–0.15 |
5 |
|
۳–۴ |
0.1–0.15 |
7 |
|
۴–۶ |
0.1–0.15 |
10 |
|
۵–۷ |
0.1–0.15 |
12 |
|
۶–۹ |
0.1–0.15 |
15 |
|
۸–۱۲ |
0.1–0.15 |
20 |
|
۱۰–۱۵ |
0.1–0.15 |
25 |
|
۱۲–۱۸ |
0.1–0.15 |
30 |
نکته: قطره را مستقیماً با سرنگ یا قاشق دارویی مخصوص کودک اندازه‌گیری کنید و با آب مخلوط نکنید مگر اینکه پزشک توصیه کند.
عوارض جانبی قطره متوکلوپرامید برای کودکان
هرچند قطره متوکلوپرامید در اکثر کودکان به خوبی تحمل می‌شود، اما برخی عوارض ممکن است رخ دهد:
- خواب‌آلودگی یا تحریک‌پذیری بیش از حد
- تشنج یا حرکات غیرطبیعی عضلات صورت و بدن (اکستراپیرامیدال)
- اسهال یا یبوست
- سردرد و سرگیجه
- واکنش‌های آلرژیک نادر: قرمز شدن پوست، خارش یا تورم
در صورت بروز هرگونه واکنش شدید یا غیرعادی، مصرف دارو باید فورا متوقف و پزشک مطلع شود.
بیشتر بخوانید: شربت اندانسترون چیست؟ معرفی 4 کاربردرایج + دوز مجاز و موارد منع مصرف + عوارض احتمالی
موارد منع مصرف قطره متوکلوپرامید
موارد منع مصرف قطره متوکلوپرامید در کودکان و بزرگسالان شامل شرایطی است که مصرف دارو می‌تواند خطرناک باشد یا موجب تشدید بیماری شود. مهم‌ترین موارد عبارتند از:
- حساسیت به متوکلوپرامید یا هر یک از اجزای قطره: در صورت بروز حساسیت (خارش، تورم، قرمزی پوست، مشکلات تنفسی) مصرف دارو باید بلافاصله متوقف شود.
- تشنج یا سابقه صرع کنترل‌نشده
- انسداد یا خونریزی گوارشی
- تومورهای ترشح‌کننده پرولاکتین (پرولاکتینوما)
- بیماری‌های شدید قلبی یا فشار خون غیرکنترل‌شده
- کودکان زیر ۱ سال (به طور معمول)
- مصرف همزمان با برخی داروهای خاص
نکات مهم هنگام مصرف
از مصرف دارو بدون دستور پزشک برای کودکان زیر ۱ سال خودداری کنید، مگر در شرایط خاص تحت نظر متخصص. مصرف طولانی‌مدت متوکلوپرامید ممکن است موجب عوارض عصبی شود؛ بنابراین دوره درمان معمولاً کوتاه مدت (۵–۷ روز) است.
در صورت مصرف همزمان با سایر داروها، تداخلات دارویی بررسی شود، به ویژه با داروهای آرام‌بخش، ضد افسردگی یا داروهای کاهنده فشار خون. نگهداری دارو در دمای اتاق و دور از نور مستقیم و رطوبت توصیه می‌شود.
سخن پایانی
قطره متوکلوپرامید یک داروی مؤثر برای کاهش تهوع، استفراغ و مشکلات گوارشی کودکان است، اما استفاده از آن باید با دقت و طبق دستور پزشک صورت گیرد. توجه به دوز مناسب، مدت مصرف محدود و پیگیری عوارض جانبی، کلید مصرف ایمن و موثر این دارو برای کودکان است.
