مقدار مناسب شیر خشک، راهنمای جامع

مقدار شیر خشک لازم برای نوزاد با توجه به سن و وزن او تعیین می‌شود. در اولین روز‌های تولد، به طور معمول ۶۰ تا ۹۰ سی سی شیر خشک در هر وعده به نوزاد داده می‌شود. فاصله بین وعده‌های تغذیه ۳ الی ۴ ساعت است. به تدریج با رشد نوزاد، حجم شیر در هر وعده و فاصله میان وعده‌ها بیشتر می‌شود.
چه مقدار شیر خشک مورد نیاز یک نوزاد است؟ اگر برای اولین بار مادر شده‌اید، ممکن است نگران باشید که نوزادتان بیش از حد یا کمتر از میزان لازم شیر می‌خورد. در حالی که هیچ معیار علمی دقیقی در مورد مقدار شیر خشک لازم برای نوزاد وجود ندارد، اما خواندن این مقاله راهنمایی‌های مفیدی در این زمینه به شما ارائه می‌دهد.

روش آماده سازی شیر خشک
روش آماده سازی شیر خشک بر روی قوطی شیرخشک درج شده است. در صورت نیاز به توضیحات بیشتر پزشک کودکان می‌تواند شما را راهنمایی کند. برای آماده سازی و نگهداری شیر خشک موارد زیر را در نظر داشته باشید.
-اگر شیر خشک آماده شده را می‌خواهید در یخچال بگذارید، آن را به بطری شیشه‌ای درب دار منتقل کنید.
-هرگز از مایکروویو برای گرم کردن شیر خشک یا شیر مادر استفاده نکنید. مایکروویو گرما را بصورت ناپایدار منتشر می‌کند، بدین ترتیب در برخی مناطق شیر بسیار داغ می‌شود که ممکن است موجب سوختگی نوزاد شود.
-برای تهیه شیرخشک و غذا برای نوزاد، از آب لوله کشی شهری استفاده نکنید، زیرا میزان نیترات در آب بالاست. اگر از آب لوله کشی استفاده می‌کنید، میزان نیترات موجود در آن را بسنجید. مادران شیردهی که از آب لوله کشی با نیترات بالا استفاده می‌کنند، نگران نباشند، زیرا نیترات وارد شیر مادر نمی‌شود و به نوزاد آسیبی نمی‌رساند.

مقدار شیر خشک لازم برای نوزاد
-هفته اول تولد: نوزاد تازه متولد شده ۶۰ تا ۹۰ میلی لیتر شیرخشک در هر وعده می‌خورد. فاصله بین هر دوبار شیردهی سه تا چهار ساعت است. نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند معمولا به مقدار کمتر و دفعات بیشتر شیر می‌خورند.
-در چند هفته اول تولد: اگر نوزاد بیش از چهار تا پنج ساعت خوابید و یک وعده تغذیه را از دست داد، بایستی او را از خواب بیدار کنید و با یک شیشه شیر از او پذیرایی کنید.
-تا پایان ماه اول: نوزاد حداکثر ۱۲۰ میلی لیتر در هر وعده شیر می‌خورد. برنامه غذایی او نسبتا قابل پیش بینی است. او هر چهار ساعت شیر می‌خورد.
تا شش ماهگی: نوزاد هر چهار یا پنج ساعت یکبار شیر می‌خورد. در هر وعده حدود ۱۸۰-۲۴۰ میلی لیتر شیر مصرف می‌کند.
به طور میانگین، نوزاد به ازای هر پوند (۴۵۰ گرم) وزن بایستی ۷۵ میلی لیتر شیر در روز مصرف کند. البته نوزاد خود مصرف روزانه‌اش را به گونه‌ای تنظیم می‌کند تا نیاز‌های بدنش را برآورده کند؛ بنابراین به جای اتکا به یک مقدار ثابت، اجازه دهید او به شما بگوید که چه مقدار شیر برای او کافی است. بیشتر نوزادان در ماه اول تولد به ۹۰-۱۲۰ میلی لیتر شیر در هر بار تغذیه رضایت دارند. این مقدار در هر ماه ۳۰ میلی لیتر افزایش می‌یابد تا حداکثر به ۲۱۰-۲۴۰ میلی لیتر در هر وعده برسد. اگر کودک شما به طور مداوم بیشتر یا کمتر از این مقدار شیر می‌خواهد، با پزشک متخصص کودکان در میان بگذارید. در نظر داشته باشید که نوزاد نباید بیش از ۹۶۰ میلی لیتر شیرخشک در بیست و چهار ساعت بخورد. برخی از نوزادان نیاز به مکیدن بیشتر دارند، در این موارد می‌توانید به نوزاد پستانک بدهید.
در روز‌های ابتدایی تولد، بهتر است که شیردهی بر اساس گریه یا نیاز نوزاد انجام شود. با گذشت زمان، نوزاد خود زمان بندی شیردهی را تنظیم خواهد کرد. همینطور شما می‌توانید از حالات چهره و زبان بدن او زمان گرسنگی اش را تشخیص دهید.
بین دو تا چهار ماهگی (یا هنگامی که کودک بیش از ۵.۴ کیلوگرم وزن دارد)، بیشتر نوزادانی که با شیر خشک تغذیه می‌شوند، دیگر نیازی به شیر شبانه ندارند، زیرا در طول روز شیر بیشتری می‌خورند. در این زمان الگوی خواب نوزاد منظم‌تر می‌شود (هر چند این تغییرات از نوزادی تا نوزاد دیگر متفاوت است). ظرفیت معده نوزاد نیز افزایش یافته است، در نتیجه فاصله میان هر دو وعده شیر تا حدود پنج ساعت افزایش می‌یابد. اگر به نظر می‌رسد که نوزاد به دفعات و یا مقادیر بیشتر شیر می‌خواهد، بهتر است با بازی یا پستانک حواس او را پرت کنید. گاهی اوقات الگو‌های چاقی در دوران نوزادی شکل می‌گیرد، بنابراین بهتر است که نوزاد بیش از حد تغذیه نشود.
این نکته را همواره در خاطر داشته باشید که نوزاد شما، خواه از شیر خشک تغذیه کند خواه از شیر مادر، نیاز‌های تغذیه‌ای مختص به خود را دارد. هیچ کتاب یا وبسایتی نمی‌تواند دقیقا به شما بگوید که چند بار یا به چه میزان باید به او شیر دهید و یا اینکه در طول شیردهی چگونه با او رفتار کنید. این موارد را به تدریج با شناخت بیشتر نوزادتان کشف خواهید کرد.

نشانه‌های گرسنگی و سیری نوزادان
با آگاهی از نشانه‌های گرسنگی و سیری نوزاد، بهتر می‌توانید شیردهی او را تنظیم کنید. البته هر نوزادی با نوزاد دیگر متفاوت است، اما نشانه‌های زیر در بیشتر نوزادان دیده می‌شود:
نشانه‌های گرسنگی نوزادان عبارتند از:
-گریه کردن و بهانه جویی
-مکیدن انگشتان دست یا قرار دادن مشت در دهان
-مکیدن لب‌ها یا ایجاد صدا‌هایی با دهان
-باز کردن دهان زمانی که چانه و یا لب‌هایش را لمس می‌کنید

نشانه سیری نوزادان عبارتند از:
- توقف تغذیه و زدن چند مک کوچک پیش از رها کردن شیشه یا پستان
- کم کردن سرعت مکیدن یا به خواب رفتن
- بیرون ریختن شیر از دهان (تف کردن)
- بی قراری و یا حواس پرتی

تغذیه بیش از حد یا سوء تغذیه
اگر نوزاد شما به اندازه کافی شیر نمی‌خورد، نشانه‌های زیر را دارد:
-گریه‌های مداوم
-کاهش میزان ادرار
-رنگ پریدگی پوست
-خشکی سقف دهان
-افزایش ساعات خواب
در مقابل، نشانه‌هایی تغذیه بیش از حد نوزاد به شرح زیر است:
-تف کردن و یا استفراغ شیر خورده شده
-گریه
-کشیدن پا‌ها به داخل شکم
-رفتار‌هایی شبیه به کولیک

سخن آخر اینکه
به طور کلی، بهتر است شیردهی با مقادیر کمتر و دفعات بیشتر انجام شود. اگر نگرانی خاصی پیرامون افزایش وزن زیاد یا کاهش وزن نوزاد دارید، بهتر است با پزشک کودکان در میان بگذارید.