اضافه وزن نوزاد، همه آنچه باید بدانید

تفاوت بین یک اضافه وزن موقت و چاقی ماندگار در طول عمر بیش از این است که با چشم قابل تشخیص باشد.
برخی از پدران دختران خود را "پرنسس"، "عسل" یا "عروسک" می نامند، بعضی ها هم ممکن است آنها را با القابی مانند "جوجه" خطاب کنند. اما مشخصه بارز یک کودک تپل بودن اوست، طوری که به اصطلاح روی مچ دستشان چین می افتد. این کودکان معمولاً بیشتر در دید هستند و همه کسانی که آنها را می بینند به آنها می گویند:" چطوری تپل مپلی؟"

یک کودک با ۹ کیلوگرم وزن و ۵۰ سانتی متر قد، احتمالاً از ۸۰ درصد همتایانش تپل تر است، اما این به معنای احتمال بروز مشکل یا بیماری در او نیست. در اکثر موارد چنین کودکی پس از ویزیت شدن توسط یک دکتر متخصص، عاری از هر مساله ای تشخیص داده خواهد شد.
دکتر رابرت موری، متخصص اطفال و استاد تغذیه در دانشگاه ایالتی اوهایو می گوید: " والدین گاهی اوقات نمی توانند کمکی کنند اما دائماً استرس دارند که آیا نوزادانشان چاق خواهند ماند یا نه. در حالیکه قبلاً برعکس بود، مردم می خواستند بچه هایشان چاقتر باشند و اکنون با وجود چاقی نوزاد، مردم تعجب می کنند که چرا اینگونه است".

دکتر استیون شوارتز، استاد پزشکی کودکان در مرکز پزشکی سانی داون استیت، می گوید: " در اغلب موارد، نگرانی در مورد هیکل کودک قبل از یک سالگی اشتباه است. بدن برخی نوزادان می تواند به طرز قابل ملاحظه ای گوشتی باشد، زیرا که اولین سال زندگی آنها به نوعی مانند یک دوره خواب زمستانی است که در آن آنها چربی را ذخیره می کنند تا بتوانند سال های پر انرژی و در حال رشد کودکی را پشت سر بگذارند".
شوارتز می افزاید: " حساسیت داشتن به وزن نوزادان در سال اول زندگی او (و یا حتی سه سال اول) کاری بیهوده است، زیرا سوخت و ساز آنها ممکن است به تناوب باعث تغییر وزنشان شود. وقتی والدین هفته ای یک بار کودک خود را وزن می کنند کار عاقلانه ای نمی کنند، زیرا تغییر وزن آنها به صورت خطی نیست". باید دانست که اندازه و سایز نوزادان، شاخص خوبی برای قد و قامت و چگونگی وزن بزرگسالی آنها نیست. شوارتز می افزاید: "یک نوزاد ۴٫۵ کیلوگرمی لزوماً انسانی غول پیکر نخواهد شد و یک کودک ۲٫۸ کیلوگرمی نیز حتماً در بزرگسالی ریز جثه نیست".
پس چه چیز در وزن بزرگسالی آنها تاثیر دارد؟ این چند عامل در میان مهمترین شاخص ها هستند:
- سایز والدین (عامل وراثتی)
در تجربه شوارتز، والدین لاغر نیز اغلب در مورد کودک تپل خود نگران هستند و اگر پدر و مادر خود نیز دارای اضافه وزن و چاقی باشند که دلایل بیشتری هم برای نگرانی دارند. او می گوید: "اگر مادر یا هر دو والد اضافه وزن داشته باشند، احتمال چاقی کودک هم به میزان قابل توجهی افزایش می یابد و این هم بنا به دلایل زیست محیطی و هم بنا به مسائل ژنتیکی است". وی خاطرنشان کرد که کودکان متولد شده از دو والد چاق ۷۰ درصد احتمال ابتلا به چاقی دارند و کسانی هم که فقط مادران چاق دارند احتمال ۵۰ درصد کودک تپل خواهند داشت".
شوارتز می گوید در حالی که خویشاوندان نوزاد و اصل و نسب او نیز از نظر وراثت موثر هستند، مهم است که هنگام مقایسه آنها با همسالانشان در نمودارهای رشد به این موضوع هم توجه کنید که این نمودارها مصداق همه گونه های جمعیتی و انسانهای متنوع نیستند، به این معنا که نمودارهای رشدی که برای بچه های روستایی صادق است، ممکن است برای کودکان شهری صادق نباشد، لذا شما باید به سابقه خانوادگی و کیفیت زندگی گذشتگانتان نیز توجه کنید.

موری می گوید با اینکه یک نوزاد سنگین متولد شده لزوماً به یک فرد بالغ چاق تبدیل نمی شود و یک نوزاد تازه متولد شده کم وزن نیز لزوماً در آینده ریز جثه نخواهد شد، اما به طور کلی وزن بدن در هنگام تولد تاثیری مستقیم بر وزن آینده او دارد. او می گوید: " نوزادان دارای ازدیاد یا حتی کمبود وزن بارز در هنگام تولد، هر دو بیشتر در معرض خطر ابتلا به اضافه وزن در بزرگسالی هستند".

موری ادامه می دهد که بهترین شانس برای داشتن تناسب اندام در نوزادان، متعلق به آنهایی است که مادرانشان وزن مناسب و متعادلی را در دوران بارداری اضافه کرده اند. در حالی که زنان باید با ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی خود درباره آنچه که برای آنها اهمیت دارد صحبت کنند، اما به طور کلی طبق نظر کالج مامایی و تخصصی زنان و زایمان آمریکا، زنان کم وزن هنگام بارداری باید بین ۱۲ تا ۲۸ کیلوگرم، زنان دارای وزن متوسط ۱۱ تا ۱۵ کیلوگرم، زنان دارای کمی اضافه وزن بین ۷ تا ۱۱ کیلوگرم و زنان چاق باید بین ۵ تا ۹ کیلوگرم افزایش وزن پیدا کنند.

منحنی رشد
موری می گوید، مقایسه ظاهری نوزادان با همسالانشان غیر عاقلانه است، زیرا دو نوزاد ۴ ماهه که یکی ۵٫۵ و دیگری ۸ کیلوگرم وزن دارند، هر دو می توانند کاملاً سالم باشند به شرطی که هر دویشان دو برابر وزن تولد خود را داشته باشند، اتفاقی که به طور معمول در این سن می افتد.
به همین دلیل است که متخصصان اطفال، رشد بر روی منحنی نوزاد را به طور شخصی نظارت می کنند و قد، وزن و دور سر او را اندازه می گیرند. بنابراین تا زمانی که رشد همه اندازه ها نسبتاً پایدار است، نگران نباشید. او می گوید: "بچه هایی که منحنی رشد خود را به درستی دنبال می کنند، در فرم خوبی هستند".
شوارتز توضیح می دهد که اگر اختلاف بزرگ و عدم تناسب قابل توجهی بین قد و وزن وجود داشته باشد، رشد یک کودک ممکن است در وضعیت قرمز باشد. مثلاً اگر کودکی در قد ۵۰ درصد و در وزن ۹۰ درصد رشد کند، جای نگرانی نیست، به خصوص اگر والدینش دارای اضافه وزن بوده و قد نه چندان بلندی داشته باشند. در این مورد، احتمال بیشتری وجود دارد که فرزند هرگز رشد صحیح خود را از دست ندهد. همچنین توجه کنید که تغذیه بیش از حد کودک شما نیز می تواند رشد اولیه کودک را مختل کند.

کارشناسان می گویند بهترین محافظت در مقابل چاقی در دوران کودکی شیردهی است. شوارتز می گوید: " نوزادان نیاز بسیار بسیار شدیدی به مکیدن دارند و بنابراین مشکل زمانی آغاز می شود که هر بار که کودک گریه می کند شما به آنها یک شیشه پر از شیر می دهید و آنها هم شروع به پرخوری می کنند".
از سوی دیگر، شیر خوردن از سینه مادر خود نوعی محافظ طبیعی در برابر بیش از حد خوردن است، زیرا نوزادان هنگام گرسنگی شروع کرده و زمانی که سیر می شوند، توقف می کنند. همان طور که موری نیز بیان می کند، یک کودک با تغذیه با شیر مادر در واقع میزان مصرف خود را نیز تنظیم می کند.
یک اشتباه رایج - مادران با شیر خشک ادامه می دهند، زیرا نگران هستند که کاهش وزن نوزادشان در هفته اول یا دوم زندگی اش به علت کمبود شیر مادر باشد، اما موری می گوید که در واقع اینگونه نبوده و این نوسان طبیعی است. او می گوید: " کاهش وزن نشانه آن نیست که مادران باید شیر دادن خود را متوقف کرده و به کودک شیر خشک بدهند".
والدین از طریق تشخیص نشانه های گرسنگی در کودک خود، می توانند به نوزادانشان مقدار مناسبی از مواد غذایی را ارائه دهند و هر کج خلقی یا بهانه گیری های آنان را به حساب گرسنگی او نگذارند. شوارتز می گوید: " هر زمان که نوزاد گریه می کند، پاسخش غذا دادن به او نیست. غذا باید عاملی برای رشد کودک باشد، نه دلیلی برای راحت کردن خودتان".