شیر ندادن به نوزاد، چرا بعضی ها امتناع می کنند؟

سازمان بهداشت جهانی و بیشتر پزشکان متخصص اطفال به مادران توصیه می کنند در دوسال اول زندگی، فرزندشان را با شیر خودشان تغذیه کنند. تغذیه کودک با شیر مادر دارای منافع سلامتی کوتاه و بلندمدت زیادی برای مادر و کودک است که بسیاری از آن‌ها به‌خوبی شناخته شده‌اند. ازجمله این منافع می‌توان به محافظت کودک در برابر بیماری‌های عفونی و ناراحتی‌های دستگاه گوارش، کاهش خطر دیابت، کاهش چاقی و افزایش وزن در آینده، تعادل تغذیه‌ای و رشد طبیعی، ایجاد ارتباط عاطفی و وابستگی بین مادر و کودک اشاره کرد.مطالعات نشان داده‌اند که موفقیت تحصیلی، توانایی‌های شناختی و هوش کودکان تغذیه‌شده از شیر مادر از کودکان دیگر بیشتر خواهد بود. به‌علاوه باید اشاره کرد که شیردهی مادران می‌تواند سالانه به میزان زیادی باعث صرفه‌جویی اقتصادی در کشورها شود.

توجه و پشتیبانی و تغذیه با شیر مادر

با توجه به این مسائل، شناسایی عوامل مؤثر در شروع و تداوم رفتار شیردهی مادران بسیار مهم است. .محققینی از دانشگاه علوم پزشکی البرز به انجام پژوهشی پرداخته‌اند که در آن، عوامل مؤثر بر قصد مادران باردار در تغذیه انحصاری کودک با شیر مادر بررسی شده‌ است. این مطالعه روی ۳۱۲ نفر از مادران باردار تحت پوشش مراکز بهداشتی درمانی شهر کرج و بر اساس تئوری رفتار برنامه‌ریزی‌شده انجام شده است. به گزارش ایسنا افسون تیزویر، استادیار گروه آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت دانشگاه علوم پزشکی البرز و همکارانش در این باره می‌گویند: «یافته‌های این مطالعه نشان داد زنانی که احساس می‌کنند و باور دارند تغذیه نوزاد با شیر مادر فواید بیشتری دارد، در مقایسه با کسانی که باور و نگرش منفی دارند، قصد بیشتری برای تغذیه کودک با شیر مادر خواهند داشت. همچنین زنان بارداری که از طرف افراد مهم جامعه، خانواده، همسر، مادر، دوستان نزدیک و پرسنل بهداشتی، حمایت و پشتیبانی بیشتری را درک و احساس می‌کردند، با اختلاف قابل‌توجهی، قصد بیشتری برای تغذیه انحصاری کودک با شیر خود داشتند».

طبق این یافته‌ها، ارتباط مثبت و معنادار بین کنترل رفتار درک‌شده و قصد تغذیه انحصاری کودک نیز نشان‌دهنده این موضوع است که هر چه مادران، تغذیه کودک با شیر خود را ممکن‌تر بدانند، خودکارآمدی بیشتری داشته باشند و توانایی خود را برای غلبه بر مسائل و موانع و کنترل شرایط بالاتر بدانند، دارای قصد بیشتری برای تغذیه انحصاری کودک با شیر خود هستند.

رابطه سن مادر و شیر دهی

به گفته محققان در این مطالعه، سن مادران ارتباط معنی‌داری با قصد تغذیه انحصاری کودک داشت. این ارتباط بیان‌کننده این مطلب است که مادران سنین بالاتر قصد بیشتری برای تغذیه انحصاری کودک خود داشته‌اند. به‌علاوه مشخص شد که داشتن فرزند دیگر، ارتباط زیادی با قصد تغذیه انحصاری کودک داشته است. این نتیجه را می‌توان این‌گونه تحلیل نمود که داشتن تجربه از آسانی و فواید و آثار مثبت شیردهی می‌تواند باعث شود مادران برای شیردهی به فرزند خود آماده‌تر و علاقه‌مندتر باشند.

از دیگر نکات به‌دست‌آمده از این پژوهش که به‌صورت مقاله‌ای علمی پژوهشی در مجله «بهداشت و توسعه» منتشر شده است، می‌توان به این موضوع اشاره کرد که قصد شیردهی در مادرانی که حاملگی خودخواسته داشتند، نسبت به مادران با حاملگی ناخواسته بالاتر بوده است. بر این اساس، برنامه‌ریزی برای بچه‌دار شدن و داشتن آمادگی جسمی، روانی و خانوادگی باعث می‌شود که مادران تمایل و گرایش بیشتری به تغذیه انحصاری کودک خود و پرورش مناسب‌تر او داشته باشند.