لب شکری در نوزادان، علائم تا درمان

نشانه اصلی لب شکری وجود شکاف در لب بالایی نوزاد است که بلافاصله بعد از تولد قابل مشاهده و تشخیص است. لب شکری بیماری مادرزادی است که بر اساس مشاهدات با سطح رفاه خانواده رابطه ای مستقیم دارد. عارضه لب شکری ممکن است در اثر کمبود ویتامین ها، استفاده از داروهای ممنوعه در دوران بارداری، مصرف سیگار و الکل توسط والدین و وراثت به وجود اید. با انجام جراحی می‌توان این عارضه را درمان کرد و ظاهر آن را بهبود بخشید. با مصرف ویتامین A در دوران بارداری، می توان خطر ابتلا به شکاف کام و لب را کاهش داد. در این مقاله با عارضه لب شکری، نحوه تشخیص آن، عوامل احتمالی در بروز، پیشگیری و درمان آن صحبت خواهیم کرد.

عارضه لب شکری

لب شکری عارضه‌ای مادرزادی است که موجب شکاف لب به داخل سوراخ بینی و شکاف سقف دهان در نوزادان می‌شود. ممکن است تعداد دندان ها را هم تحت تاثیر قرار دهد. این حالت هنگامی به وجود می آید که ساختارهای صورت جنین به درستی و کامل شکل نگیرد.

انواع لب شکری

شکاف لب ممکن است خفیف تا شدید باشد. به طور کلی سه نوع شکاف لب وجود داردف که در ذیل از خفیف تا شدیدترین آن را ذکر کرده ایم:

- تنها لب شکاف دارد.

- فقط سقف دهان شکاف دارد.

- هم لب و هم سقف دهان دچار شکاف می شوند.

تشخیص لب شکری

با معایناتی که پزشک بعد از تولد نوزاد انجام می دهد در صورت وجود شکاف در لب و سقف دهان نوزاد، تشخیص داده می شود. با این حال گاهی قبل از تولد نوزاد در دوران بارداری با گرفتن سونوگرافی تشخیص داده می شود. افرادی که سابقه خانوادگی لب شکری دارند، با انجام آزمایش ژنتیک قبل از بارداری می توانند احتمال ابتلا به لب شکری در فرزند خود را مشخص کنند.

دلایل بروز لب شکری

متخصصان هنوز در مورد علل بروز لب شکری مطمئن نیستند با این حال در ایجاد شکاف های دهانی، عوامل ارثی و محیطی دخالت دارند. عوامل زیر می تواند خطر بروز لب شکری در نوزاد را افزایش دهد:

- وجود سابقه خانوادگی

- استفاده از برخی داروهای خاص در زمان بارداری

- مصرف الکل و مواد مخدر هنگام بارداری

- قرار گرفتن در معرض تشعشات

- برخی عفونت های دوران بارداری

- کمبود فولیک اسید در دوران بارداری

- استرس مادر در دوران بارداری

- کمبود ویتامین A

- تغذیه نامناسب در دوران بارداری

عوارض و مشکلات افراد مبتلا به لب شکری

عوارض لب شکری با توجه به میزان شکاف لب یا سقف دهان، متفاوت است. در ادامه به برخی از آن ها اشاره خواهیم کرد:

تنفس دشوار:

به دلیل مشکلات در لب و دهان مشکلات تنفسی در این کودکان شایع است. وجود حفره و شکاف در بینی تنفس را برای این کودکان سخت و گاهی غیر ممکن می کند.

تغذیه:

اگر نوزادان علاوه بر لب شکری به شکاف کام دهان نیز مبتلا باشند ممکن است در غذا خوردن با مشکل رو به رو شوند. برای تغذیه نوزاد لب شکری دستگاه های ویژه ای برای تغذیه به نوزادان در دسترس است.

عفونت گوش میانی و کاهش شنوایی:

ناهنجاری فک و کام شانس عفونت گوش را افزایش می دهد و به کاهش شنوایی در کودک منجر می شود.

مشکلات دندانی:

اگر شکاف، لثه و دندان ها را نیز در بر بگیرد بر رشد نامناسب دندان ها و فک تاثیر می گذارد.

گفتار:

برای این که کودک بتواند به درستی صحبت کند، رشد و تکامل طبیعی لب و سقف دهان ضروری است. پس اختلالات گفتاری در این کودکان قابل پیش بینی است.

مشکلات روحی - روانی:

کاهش اعتماد به نفس در کودکان مبتلا به عارضه لب شکری به دلیل نقص در ظاهر و مشکلات کلامی ایجاد می شود. درمان کودک باید هر چه سریع تر صورت بگیرد. با درمان به موقع می توان از تمام این عوارض، پیشگیری کرد.

درمان ناهنجاری لب شکری

تعیین زمان دقیق عمل جراحی برای هر نوزاد مبتلا به ناهنجاری لب شکری متفاوت است و بستگی به میزان شدت شکاف لب یا کام و همچنین میزان سلامت عمومی نوزاد دارد. هرچند می توان در همان روزهای نخستین زندگی شکاف لب را ترمیم کرد ولی اغلب توصیه می شود که ترمیم اولیه شکاف لب در سن سه ماهگی صورت گیرد. چراکه در این سن شیرخوار وضعیت جسمی مناسب تری برای انجام جراحی دارد.

درمان مشکلات تنفسی در این کودکان شامل عمل جراحی و استفاده از پروتزهای دهانی می باشد. برای درمان مشکلات تغذیه مشاوره با متخصص تغذیه و همچنین استفاده از دستگاه های ویژه برای تغذیه می تواند مفید می باشد.

برای درمان عفونت های گوش میانی، مراجعه به متخصص گوش، حلق و بینی ضروری می باشد. دندان پزشک اطفال یا متخصص ارتودنسی می تواند به رفع مشکلات دندان در کودک کمک کند.

اگر کودک شما به دلیل ابتلا به لب شکری در تلفظ صحیح بعضی کلمات با مشکل رو به رو شود در این صورت دوره های گفتار درمانی مفید خواهد بود. شاید برای نوزاد مبتلا به لب شکری انجام چندین عمل جراحی در طی دوران رشد لازم باشد.