قرمزی چشم نوزاد، علل و درمان

قرمزی چشم در کودکان یکی از نشانه های عفونت و التهاب چشم است که این بیماری مسری است. اما چه عواملی سبب بروز این بیماری در بین اطفال می شود و چگونه می توان از آن پیشگیری کرد؟ در این مقاله از بخش چشم پزشکی و سلامت کودک دکتر سلام، جواب تمام سوال های خود را درباره التهاب و قرمزی چشم در کودکان ، درمان آن و این که والدین باید چگونه با این بیماری برخورد کنند را می یابید.

قرمزی چشم یک اسم کلی است برای عفونت چشم که آن را التهاب ملتحمه یا کنژنکتیویت می نامند. این بیماری بسیار رایج است و بسیاری از افراد از گروه های سنی مختلف به این بیماری مبتلا می شوند، کودکان نیز از این قاعده مستثنی نیستند. قسمت آسیب دیده شامل لایه نازکی از بافت است که قسمت سفید چشم و درون چشم را می پوشاند به همین دلیل به آن التهاب چشم گویند.

چه عواملی سبب التهاب و قرمزی چشم در کودکان می شوند؟
با توجه به اظهارات مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری در آمریکا، التهاب و قرمزی چشم چهار نوع است:
-ویروسی
-وابسته به باکتری
-سوزش آور
-آلرژی زا
تمام این موارد علائم یکسانی دارند و هر دسته بندی شامل عوامل بیماری زایی است که باعث التهاب چشم می شوند:
۱- ویروس ها:
التهاب ملتحمه ویروسی (کنژنکتیویت یا قرمزی چشم، التهاب غشاء چشم به دلایل عفونی و غیر عفونی) گاهی با سرماخوردگی همراه است. آدنو ویروس (ویروسی که موجب بیماری تنفسی می شود) رایج ترین نوع ویروس است زیرا هم باعث سرما خوردگی می شود و هم به التهاب چشم منجر می شود. هرپس سیمپلکس نیز ویروس دیگری است که باعث التهاب و قرمزی چشم می گردد. عفونت و قرمزی ویروسی در بین نوزادان بیماری رایجی نیست، اما کودکان نوپا در معرض این بیماری هستند.
۲- باکتری:
باکتری های بی شماری باعث قرمزی و التهاب چشم می شوند. رایج ترین این باکتری ها موارد زیر هستند:
استافیلوکوکوس اورئوس (عفونت باکتریایی)، التهاب استرپتوکوکوس (التهاب باکتریایی) و آنفولانزای هموفیلوس (آنفولانزای باکتریایی).
التهاب باکتریایی در بین نوزادانی که بین چند روز تا یک هفته سن دارند، اتفاق می افتد.
۳- عوامل سوزش آور و آزار دهنده:
دود، گرد و غبار و بخار حاصل از مواد شیمیایی دلایل اصلی التهاب و سوزش چشم هستند.
۴- مواد آلرژی زا:
التهاب چشم در این مورد به علت واکنش بدن به مواد آلرژی زا اتفاق می افتد. مواد آلرژی زا شامل دانه گرده، ذرات ریز گرد و غبار، کپک، حیوانات خانگی و برخی داروها هستند. این عارضه بیشتر در بین اطفال رایج است و شامل علائمی نظیر اگزما و تنگی نفس است.
در حالی که عوامل مختلفی سبب قرمزی و التهاب چشم کودکان می شوند، پیدا کردن دلیل اصلی این عارضه برای درمان درست آن، ضروری است.

چگونه کودکان دچار قرمزی و التهاب چشم می شوند؟
عوامل مختلفی سبب افزایش ریسک ابتلا به این عارضه در بین اطفال و کودکان نو پا می شوند. این عوامل شامل موارد زیر هستند:
۱- ابتلا به بیماری از طریق افراد دیگر:
گاهی یکی از افراد خانواده به قرمزی و التهاب چشم یا سرماخوردگی مبتلاست، در این صورت این شخص با در آغوش گرفتن کودکان با دست های آلوده سبب انتقال بیماری به کودک می شود.
۲- لمس کردن چشم با دست های آلوده:
کودکانی که در حال بازی کردن در محیط بیرون از خانه بوده اند گاهی چشم های خود را با دست ها آلوده می مالند و این اتفاق باعث سوزش و التهاب چشم می شود. گاهی کودکانی که سرما خورده اند دست هایشان را در دهان خود گذاشته و سپس چشمان خود را لمس می کنند که این نیز دلیلی برای التهاب و قرمزی چشم است.
۳- تغییرات فصلی:
گاهی فصل های خاصی گرد و غبار و دانه های گرده زیادی دارند، که این عامل سبب بالا رفتن ریسک ابتلا به التهاب چشم بر اثر مواد آلرژی زا می گردد.
۴- شیوه زندگی:
گاهی یک کودک به حیوان خانگی، دارو یا گیاه خاصی آلرژی دارد و همه ی موارد ذکر شده می توانند سبب التهاب چشم بر اثر مواد آلرژی زا شوند.
۵- خدمات کودک داری و مهد کودک:
کودکانی که در مهد کودک هستند، بیشتر در معرض ابتلا به بیماری های مختلفی نظیر قرمزی و التهاب چشم هستند. انتقال ویروس های بیماری زا در محیط های شلوغ سریع تر اتفاق می افتد.
راه های مختلفی وجود دارند که از طریق آن ها کودک شما می تواند مبتلا به قرمزی چشم شود پس دانستن این که چگونه این علائم را شناسایی کنید بسیار ضروری است.

علائم قرمزی چشم در کودکان چیست؟
کودکی که مبتلا به التهاب چشم باشد، این علائم را نشان می دهد:
۱- قرمز شدن چشم ها:
التهاب چشم سبب بزرگ تر و برجسته تر شدن رگ های چشم می شود و در نتیجه این رگ ها در برابر قسمت سفید چشم واضح تر می شوند. قسمت سفید چشم رو به قرمزی می رود و رگ های خونی برجسته تر می شوند. التهابات ویروسی معمولا در یک چشم به وجود می آیند و بعدا به چشم دیگر منتقل می شوند.
۲- اشک اضافی چشم:
چشم ها به علت تولید اضافی اشک، پر آب می شوند. خارج شدن آب اضافی از چشم در التهابات ویروسی رایج تر است.
۳- خارش، سوزش و احساس جسمی اضافی در چشم:
در این موارد فرد احساس می کند که چشم هایش می خارند، درد می کنند و می سوزند. کودکان بزرگ تر ممکن است احساس کنند که جسمی خارجی وارد چشمشان شده است.
۴- خارش شدید:
گاهی کودکان برای تسکین خارش و سوزش دائما چشمان خود را می مالند. خارش چشم در مواقعی که التهاب و قرمزی بر اثر آلرژی اتفاق افتاده، شدیدتر است.
۵- ورم :
گاهی به نظر می رسد که چشم فرد ورم کرده است که این به علت التهاب و قرمزی چشم است.
۶- چرک و عفونت پلک چشم:
چرک و عفونت چشم در التهابات باکتریایی چشم رایج تر است. در این مواقع چرک زیادی از گوشه های چشم خارج می شود.
۷- پوسته دار شدن مژه:
گاهی مژه ها تولید لایه ای پوسته مانند می کنند که این پدیده در صبح بیشتر اتفاق می افتد. گاهی چشم کودکان چرک می کند و این چرک در طول شب خشک می شود و تولید جرم پوسته مانندی می کند.
۸- به سختی باز شدن پلک چشم:
اگر کودک شما به چرک و عفونت چشم و ایجاد پوسته در اطراف مژه دچار است، آن گاه برای باز نگه داشتن چشم هم به مشکل بر می خورد. در این شرایط پلک چشم چسبناک می شود و چرک زیادی از چشم خارج می شود.
والدین به راحتی نمی توانند تشخیص دهند که قرمزی چشم در اثر باکتری، ویروس یا آلرژی بوده است. بنابراین، کودک خود را برای تشخیص دقیق این عارضه نزد پزشک ببرید.

چگونه قرمزی و التهاب چشم را تشخیص دهیم؟
پزشکان از راه های زیر برای تشخیص قرمزی و التهاب چشم در کودکان استفاده می کنند:
۱- معاینه چشم:
پزشک چشم بیمار را معاینه می کند و به دنبال علائمی نظیر قرمزی و التهاب چشم می گردد. پارامتر های دیگری نظیر توانایی در باز نگه داشتن پلک چشم و دید واضح هم معاینه می شوند.
۲- علائم وابسته و همراه:
عفونت های ویروسی اغلب با سرماخوردگی همراه هستند. در حالی که عفونت گوش هم می تواند با قرمزی چشم همراه باشد که این نشانه التهاب باکتریایی است. بررسی علائم وابسته، به پزشک امکان تشخیص بهتر را می دهد.
۳- آزمایش خون:
آزمایش خون به بررسی و تشخیص ویروس ها، باکتری ها و پادتن ها می پردازد و پزشک را از دلیل اصلی عفونت آگاه می کند.
تشخیص درست عارضه، باعث پیدا کردن روشی مناسب برای درمان می شود.

چگونه قرمزی چشم در کودکان درمان می شود؟
گاهی قرمزی و التهاب چشم به خودی خود درمان می شوند و به درمان خاصی نیاز ندارد. اما روش های خاصی باعث از بین رفتن علائم قرمزی چشم و تسریع در بهبودی آن می گردند. راه های درمان قرمزی چشم شامل موارد زیر هستند:
۱- قطره آنتی بیوتیک:
قطره و پماد های آنتی بیوتیک در درمان التهاب و قرمزی باکتریایی استفاده می شوند. موثر بودن یا نبودن آنتی بیوتیک ها در التهابات باکتریایی هنوز به طور دقیق مشخص نیست، اما استفاده از مقدار کمی آنتی بیوتیک به کم شدن عفونت چشم کمک می کند. برای پیشگیری از استفاده بیش از حد از آنتی بیوتیک ها، همیشه از همان میزان آنتی بیوتیکی که پزشک تجویز کرده، استفاده کنید. اگر پس از گذشت ۲۴ ساعت از مصرف آنتی بیوتیک، بیماری کودک شما تغییری نکرد، به پزشک مراجعه کنید. در مواقعی که التهاب چشم از نوع باکتریایی است، بیشتر کودکان پس از ۲ تا ۶ روز پس از قرمزی چشم، بدون استفاده از آنتی بیوتیک درمان می شوند.
۲- قطره ضد ویروسی چشم:
سیستم ایمنی بدن باکتری هایی که باعث قرمزی چشم می شوند را پاک می کند. اما اگر عفونت شدید باشد، پزشک قطره های ضد ویروسی را تجویز می کند. این قطره ها معمولا در درمان ویروس هایی همچون ویروس هرپس سیمپلکس موثر هستند. التهاب و قرمزی چشم بر اثر ویروس ها معمولا پس از یک یا دو هفته درمان می شود اما اگر عفونت چشم شدید باشد این عارضه بیش از دو هفته طول می کشد.
۳- پاک کردن چشم از عوامل سوزش آور:
دستان خود را با صابون بشویید و از پنبه نرم برای پاک کردن چشم کودک استفاده کنید. اگر ماده ای که در چشم گیر کرده بسیار کوچک است یا این که به طور عمقی به چشم نفوذ کرده، سعی در برطرف کردن آن نکنید و سریعا به پزشک مراجعه کنید.
در کودکانی که بزرگ تر هستند از آب برای از بین بردن ماده خارجی موجود در چشم استفاده کنید. مطمئن شوید که دستانتان تمیز هستند و از آب تمیز استفاده کنید، تا حد امکان از آب آشامیدنی استفاده کنید. به آرامی آب را روی چشم بریزید تا ماده خارجی را از چشم بیرون کنید. اگر باز هم کودک احساس درد می کرد و ماده خارجی از چشم خارج نشده بود، به پزشک مراجعه کنید.
بزرگسالانی که دچار التهاب و قرمزی چشم هستند، معمولا از کمپرس آب سرد برای پاک کردن چشم استفاده می کنند. اما این روش های درمانی برای کودکان مناسب نیستند. برخی از مادران مقدار کمی شیر مادر را در چشم کودک که عفونت کرده می ریزند اما هیچ گونه شواهد علمی مبنی بر این که شیر مادر در درمان قرمزی چشم مناسب است، وجود ندارد.
بهتر است از هر گونه درمان خانگی برای برطرف کردن قرمزی چشم کودکان خودداری کنید، زیرا ما نمی دانیم که چشم کودک به این درمان چگونه پاسخ خواهد داد. اگر چشم کودک پر آب و چسبناک شد از پنبه تمیز و نرم برای تمیز کردن آن استفاده کنید.
گاهی پزشک ماده ای ضد عفونی برای آغشتن پنبه در آن پیش از استعمال تجویز می کند. همیشه بیرون چشم را تمیز کنید و از وارد کردن پنبه به درون چشم جدا خودداری کنید.
قرمزی و التهاب چشم اکثرا عوارض ماندگاری ندارند. این عارضه در بین کودکانی که بیماری های سرکوب کننده سیستم ایمنی نظیر ایدز و سرطان دارند، می تواند ماندگار و پایا باشد. قرمزی و التهاب چشم در کودکان معمولا عوارض ماندگاری ندارد. اما همیشه به یاد داشته باشید که پیشگیری بهترین گزینه است.

چگونه از قرمزی و التهاب چشم در کودکان پیشگیری کنیم؟
پیشگیری از قرمزی و التهاب چشم در کودکان همچون سایر بیماری هاست. در این جا به شما خواهیم گفت که چگونه از چشم کودکتان در برابر قرمزی و التهاب محافظت کنید:
۱- مراقبت بهداشتی:
لوازم شخصی و محیط اطراف کودک را تمیز نگه دارید. از کودکتان بخواهید هر بار که از بیرون به خانه بر می گردد، دست های خود را بشوید. همچنین به آن ها بیاموزید که هیچ گاه با انگشت چشم های خود را نمالند.
۲- کودک خود را از مواد آلرژی زا و سوزش آور دور نگه دارید:
اگر کودک شما به ماده خاصی حساسیت دارد سعی کنید که هیچ گاه او در معرض آن ماده قرار نگیرد. کودک خود را از مواد شیمیایی، دود اگزوز اتوموبیل و دیگر عوامل این چنینی دور نگه دارید.
۳- کودک خود را از افرادی که مبتلا به عفونت هستند دور نگه دارید:
کودک خود را از افراد خانواده که دچار عفونت یا سرماخوردگی هستند دور نگه دارید. اگر مادر کودک دچار عفونت است، قبل از دست زدن به بچه باید دست های خود را بشوید و هنگام شیر دادن به بچه از ماسک صورت استفاده کند تا از انتقال ویروس های بیماری زا به کودک جلوگیری کند.
۴- واکسینه کردن:
برای محافظت از کودک در برابر ویروس هایی نظیر آنفولانزا و ذات الریه که می توانند باعث قرمزی چشم شوند، از واکسینه کردن استفاده کنید.
قرمزی چشم در کودکان عفونتی قابل پیشگیری است. کودکانی که به این عارضه دچار شده اند، پس از چند هفته دوباره سلامتی خود را به دست می آورند. این عارضه می تواند به دفعات اتفاق بیفتد پس اقدامات احتیاطی را فراموش نکنید. مراقبت بهداشتی و واکسینه کردن تمام چیزی است که برای پیشگیری از قرمزی و التهاب چشم و سالم نگه داشتن چشم کودک، احتیاج دارید.