رگه خون در مدفوع نوزاد، نشانه چیست؟

مادران معمولاً فرایند وجود خون در مدفوع نوزاد خود را به شکل رگه‌های قرمز خون یا به شکل مایع قرمز مخلوط با مدفوع مشاهده می‌کنند. در هر دو مورد، باید پوشش سفید رنگ پوشک نوزاد به دقت مورد بررسی قرار گیرد تا رنگ خون در مدفوع او، با اطمینان تشخیص داده شود. همان‌طور که بیان شد، در حالت کلی، وجود رگه خون در مدفوع نوزادان می‌تواند به دو شکل ظاهر شود:
در نوع اول خون به طور واضح در پوشک نوزاد قابل مشاهده است؛ در نوع دوم، لکه‌های قرمز خون در بین مواد مدفوع نوزاد، به شکل پنهانی دیده می‌شوند. در چنین مواردی، پزشک متخصص اطفال برای تشخیص درست بیماری و علل احتمالی بروز مشکل در بدن نوزاد، از آزمایش مدفوع استفاده خواهد نمود. علاوه بر این موارد، لازم است بدانید که اگر خونریزی در داخل معده نوزاد شما، به علت وجود عفونت معده یا بروز آلرژی اتفاق افتد، نیز خون بدن او همراه با مواد هضم شده به شکل مدفوع سیاه ظاهر خواهد شد.

چه عواملی باعث ایجاد خون در مدفوع نوزادان می‌شود؟
در ادامه این مقاله، شرایطی که می‌تواند منجر به ظاهر شدن خون در مدفوع نوزادان شود، برای شما بیان شده است که به شرح زیر می‌باشند:
1- وجود خون در مدفوع نوزاد، به دلیل ایجاد شکاف‌ در دهانه مقعد او:
ایجاد شکاف در دهانه مقعد نوزاد و وجود زخم در ناحیه مخاطی داخلی آن، موجب ایجاد خونریزی در بدن نوزاد شده؛ این خون در پوشک (مدفوع) او به وضوح دیده می‌شود. جالب است بدانید که بروز این مشکل در مقعد اکثر نوزادان، امری بسیار رایج بوده و حتی کارشناسان متخصص اطفال نیز نمی‌دانند که چه عاملی باعث بروز این حالت در بدن نوزادان تازه به دنیا آمده می‌شود. به طور کلی، اعتقاد بر این است که استفاده از رژیم غذایی شیر، به تنهایی، باعث ایجاد مدفوعی می‌شود که نوزاد را در معرض ابتلا به آلرژی قرار داده و با تخریب مخاط داخلی و انتهایی روده او که بسیار هم حساس است، سبب خونریزی مقعدی نوزاد می‌شود؛ بنابراین، می‌توان ادعا کرد که نوزادان مبتلا به اسهال، با احتمال بیشتری با مشکل شکاف مقعد روبرو می‌شوند؛ خون در مدفوع این نوزادان، بیشتر از سایر نوزادان قابل مشاهده است.
برخی از نوزادان نیز ممکن است به مشکل یبوست مبتلا شده و این عامل، مدفوع آن‌ها را بسیار سفت‌تر از حد معمول نماید. در چنین شرایطی، مدفوع نوزاد تقریباً به شکل گلوله‌های بزرگ درآمده و سبب پاره شدن نواحی خروجی مقعد او می‌گردد؛ این مشکل منجر به مشاهده خون در مدفوع فرزند شما خواهد شد، زیرا عضله اسفنکتر مقعدی برای عبور مدفوع سخت بیش از حد باز شده و مورد فشار شدید قرار می‌گیرد. در واقع، مدفوع سخت با عبور خود، حالت سایشی را در دهانه مقعد نوزاد ایجاد نموده و سبب بروز شکاف‌هایی در دهانه آن می‌گردد. در نهایت، لازم است بدانید که روش درمان خاصی برای از بین بردن این مشکل نوزادان وجود ندارد؛ شکاف‌های مقعدی باید خود به خود بهبود یابند؛ اما اگر وضعیت بدن نوزاد شما وخیم باشد، پزشک متخصص اطفال ممکن است پماد موضعی را برای تسریع روند درمان به او تجویز کند.
۲- وجود خون در مدفوع نوزاد، به دلیل عفونت‌های دستگاه گوارشی:
مبتلا شدن نوزادان به عفونت‌های دستگاه گوارشی نیز منجر به مشاهده خون در مدفوع این نوزادان می‌شود. اگر خون ظاهر شده همراه با اسهال باشد، می‌تواند نشان‌دهنده مبتلا بودن نوزاد به عفونت روده که توسط باکتری‌هایی مانند شیگلا، سالمونلا و کمپیلوباکتر ایجاد می‌شود، باشد. در واقع رشد این نوع باکتری‌ها باعث ایجاد التهاب در روده‌های نوزادان شده و منجر به پارگی‌های ظریف آن‌ها می‌شود که خون تولید شده از این زخم‌ها به مدفوع نوزاد شما منتقل خواهد شد. علاوه بر این موارد، آلوده شدن روده‌های نوزاد به باکتری استرپتوکوک نیز می‌تواند پوست اطراف دهانه مقعد او را تحت تأثیر قرار داده و موجب التهاب این ناحیه شود.
این وضعیت ایجاد شکافی را در دهانه خروجی مقعد فرزند شما به دنبال داشته و در نهایت سبب مشاهده خون در مدفوع او خواهد شد. گاهی اوقات، هم به علت بروز مشکل اسهال ناشی از عفونت، مدفوع نوزادان به رنگ سبز درآمده و لکه‌های خون در آن ظاهر می‌شود. در چنین شرایطی، وجود خونریزی در بدن نوزاد منجر به ایجاد عفونت شده و رنگ سبز مدفوع، ناشی از تجزیه نامناسب آب صفرا در بدن او است. البته، یادتان باشد که رنگ سبز اسهال نوزادان شیرده که تازه به دنیا آمده‌اند، امری طبیعی است. با همه این توصیفات، نگران نباشید! زیرا همه این نوع عفونت‌ها با مصرف دوز مناسب و برنامه‌ریزی شده از آنتی‌بیوتیک‌ها که توسط پزشک متخصص اطفال تجویز می‌شود، به سادگی قابل درمان می‌باشد.
3- وجود خون در مدفوع نوزاد، به دلیل بروز بیماری کولیت:
کولیت، التهاب پوشش داخلی روده بزرگ انسان تلقی شده و در نوزادان، این بیماری به نام "کولیت زخمی اطفال" شناخته می‌شود. در واقع، عامل بروز این مشکل در بدن نوزادان، باعث بروز زخم‌های کوچک در داخل روده بزرگ آن‌ها شده و ممکن است در بیشتر موارد، دردناک نباشد؛ اما می‌تواند سبب مشاهده خون در مدفوع این نوزادان گردد. طبق نظر محققان، دلایل بروز مشکل کولیت یا زخم روده بزرگ در اطفال شناخته شده است؛ اکثر پزشکان متخصص اطفال عقیده دارند که ژنتیک، نقش مهمی در مبتلا شدن نوزادان به این بیماری ایفا می‌کند. علاوه بر این مورد، Enterocolitis necrotizing نیز نوعی بیماری است که منجر به مشاهده خون در مدفوع نوزادان نارس می‌شود. از آن‌جایی که نوزادان نارس دارای سیستم ایمنی ضعیفی هستند، این بیماری باعث آسیب شدید به اندام‌های بیمار خواهد شد.
در واقع، در چنین شرایطی، دیواره روده بزرگ فرزند شما توسط باکتری‌ها مورد حمله قرار گرفته و انحطاط باکتریایی منجر به التهاب این ناحیه از بدن او می‌شود که در نهایت، وجود خون در مدفوع نوزادان نارس را به دنبال خواهد داشت. دکتر متخصص اطفال، برای درمان این بیماری مصرف یک دوره از داروهای ضد التهابی را جهت کنترل میزان التهاب دیواره روده بزرگ که دچار خونریزی شده است، تجویز می‌کند. سپس، از داروهای دیگر مانند آنتی‌بیوتیک‌ها برای تنظیم سیستم ایمنی بدن نوزاد استفاده خواهد نمود. البته در مورد نوزادان نارس، آنتی‌بیوتیک‌ها به صورت داخل وریدی تجویز شده و وضعیت نوزاد بیمار در حین تزریق، با دقت کامل کنترل می‌شود.
۴- وجود خون در مدفوع نوزاد، به دلیل بروز بیماری کرون:
به خاطر بسپارید که بیماری کرون، نوعی بیماری التهابی روده بزرگ، تقریباً مشابه کولیت می‌باشد که فقط از لحاظ فیزیولوژی و آسیب‌شناسی متفاوت است. در بدن نوزادان، این بیماری با عنوان "کرون نوزادان" شناخته شده و همانند بیماری کولیت، هیچ توضیح روشنی در مورد علت بروز این وضعیت وجود ندارد؛ به نظر می‌رسد که عامل عمده بروز این مشکل در بدن نوزادان، جهش‌های ژنتیکی است؛ بنابراین، اگر کسی در خانواده، از جمله یک نسل قبل از نوزاد، به بیماری کرون مبتلا شده باشد، احتمال مبتلا شدن به این بیماری در نسل فعلی نیز افزایش می‌یابد. برای درمان بیماری کرون، روش خاصی وجود ندارد؛ پزشکان متخصص اطفال فقط از داروهای تجویزی به منظور کنترل شدت بیماری استفاده می‌کنند. لازم است بدانید که ماهیت داروی توصیه شده برای نوزادان مبتلا به کرون نیز به شدت مشکل موجود در بدن نوزاد بستگی دارد.
۵- وجود خون در مدفوع نوزاد، به دلیل بروز آلرژی:
جالب است بدانید که آلرژی غذایی نوزادان میز می‌تواند باعث مشاهده خون در مدفوع آن‌ها شود؛ البته در بیشتر موارد، این مشکل ممکن است همراه با وجود مخاط در پوشک فرزند شما مشاهده شود. بدن برخی از نوزادان به مصرف شیر (شیر مادر و شیر خشک)، گندم، جو و چاودار حساسیت نشان می‌دهد. این حالت می‌تواند نگرانی زیادی برای مادران نوزادانی که مصرف مواد غذایی جامد را شروع کرده‌اند، ایجاد کند. همچنین، بعضی از نوزادان که مکمل‌های حاوی گلوتن را مصرف می‌کنند، ممکن است به مصرف این مواد خوراکی آلرژی داشته باشند؛ به عنوان مثال، مکمل‌های ویتامینی که اغلب شامل مالت جو هستند، دارای گلوتن بوده و مادر بعضی از نوزادان، پس از مصرف چنین مکمل‌های ویتامینی، خون را در مدفوع نوزاد خود مشاهده خواهند کرد؛ اما هنگامی که مصرف چنین موادی متوقف شود، روند خونریزی نیز خود به خود متوقف خواهد شد؛ اما در برخی موارد، آلرژی غذایی نوزادان می‌تواند منجر به بروز شرایطی مانند کولیت آلرژیکی و سندرم Enterocolitis ناشی از پروتئین غذاها در بدن آن‌ها شود که هر دو نوع مشکل ناشی از بروز واکنش‌های آلرژیک به پروتئین موجود در غذاهای مصرفی نوزاد است؛ این مشکلات می‌توانند باعث بروز حالت استفراغ و مشکل اسهال خونی در نوزادان شوند. روش درمان آلرژی‌ها در نوزادان که می‌تواند یک بیماری مادام‌العمر محسوب شود، رعایت اقدامات احتیاطی است که توسط پزشک متخصص اطفال ارائه شده است، زیرا مدیریت شیوه زندگی و نوع تغذیه نوزادان تنها راه پیشگیری از بروز آلرژی در بدن آن‌ها می‌باشد. همچنین، توجه داشته باشید که بین خونریزی ناشی از بروز آلرژی‌های غذایی در بدن نوزادان و مشاهده خود در مدفوع آن‌ها تفاوت زیادی است. همچنین، تنها مصرف مواد غذایی خاص منجر به بروز مشکل آلرژی غذایی در فرزند شما خواهد شد. مواد غذایی که باعث مشاهده خون قرمز در مدفوع نوزادان می‌شوند، عبارتند از:
- مواد غذایی وجود دارند که مصرف آن‌ها منجر به تغییر رنگ مدفوع نوزادان به رنگ قرمز، سیاه و سفید شود که در نتیجه باعث می‌شود والدین این نوزادان به اشتباه، این وضعیت را با وجود خون در مدفوع نوزاد خود اشتباه بگیرند. این تغییر در واقع ناشی از ترکیب رنگ مواد غذایی مصرفی نوزاد است، زیرا هیچ نوع خون مرئی یا غریزی، بدون دلیل، در مدفوع نوزادان ایجاد نمی‌شود.
پس می‌توان ادعا کرد که مواد غذایی مانند چغندرقند، کرن‌بری، گوجه‌فرنگی‌ و ژلاتین قرمز وجود دارند که مصرف آن‌ها ممکن است رنگ مدفوع نوزادان را قرمز کند. البته مصرف مکمل‌های آهن نیز در بیشتر موارد، ممکن است باعث تغییر رنگ مدفوع نوزادان به رنگ قرمز، سفید یا سیاه شوند که جایی برای نگرانی والدین وجود نداشته و امری کاملاً طبیعی است. علاوه بر این موارد، فراموش نکنید که مصرف داروهایی مانند Cefdinir که برای درمان شرایط پزشکی اوتیت به نوزادان تجویز می‌شود، نیز ممکن است منجر به قرمز شدن رنگ مدفوع آن‌ها شود. همچنین، والدین نوزادانی که از وجود مشکل معده رنج می‌برند، نیز در برخی موارد با وجود خون در مدفوع نوزاد خود مواجه می‌شوند که میزان خون در چنین مواردی، خیلی کم بوده و به حالت خیلی ضعیف قابل مشاهده است.

چگونه می‌توان وجود رگه خون در مدفوع نوزادان را تشخیص داد؟
با وجود این که خون موجود در مدفوع نوزادان، کاملاً قابل مشاهده است، اما بروز این مشکل در بدن نوزادان امری عادی نیست و باید توسط علم پزشکی مورد بررسی قرار گیرد. بر این اساس، پزشکان متخصص اطفال برای تشخیص این وضعیت در بدن نوزادان از روش‌های مختلفی استفاده نموده و با استناد به علم تخصصی خود، میزان دقیق خون را در مدفوع بیمار تعیین می‌کنند. رایج‌ترین این روش‌ها به شرح زیر می‌باشند:
1- تجزیه و تحلیل مدفوع نوزاد بیمار:
پزشک متخصص اطفال، در چنین مواردی، انجام یک آزمایش پاتولوژیکی از مدفوع نوزاد را به بیمار خود توصیه می‌کند تا با این روش، بتواند وجود باکتری، ویروس، مخاط و مقدار دقیق خون را در مدفوع نوزاد تشخیص داده و میزان آن را اندازه‌گیری کند. لازم است بدانید که انجام این آزمایش حضور خون مخفی را نیز در مدفوع نوزادان تشخیص می‌دهد.
2- آزمایش خون نوزاد بیمار:
آزمایش خون نوزادان، آزمایشی است که برای تعیین میزان خون در مدفوع آن‌ها مورد استفاده قرار گرفته و وجود عفونت را در بدن آن‌ها به راحتی تشخیص می‌دهد.
3- روش تشخیصی بیوپسی در نوزادان:
پزشک، پس از تجزیه و تحلیل علائم مختلف دیگری به غیر از وجود خون در مدفوع که ممکن است در بدن نوزاد وجود داشته باشد، از روش تشخیصی بیوپسی استفاده می‌کند. روش بیوپسی فقط در شرایط خاص و بسیار جدی به نوزادان توصیه شده و در آن، نمونه‌ای از بافت روده بزرگ بیمار با استفاده از روش جراحی، جهت تعیین دقیق ماهیت مشکل برداشته می‌شود. اگر در چنین شرایطی، وجود یک بیماری جدی در روده و معده نوزادان تشخیص داده شود، ممکن است پزشک متخصص اطفال انجام برخی دیگر از روش‌های تشخیص آنومالی‌های پزشکی را نیز به بیمار خود توصیه نماید.

آیا وجود خون در مدفوع نوزادان، عوارض جانبی نیز دارد؟
اگر روند مشاهده خون در مدفوع نوزادان همچنان بدون درمان باقی بماند، وضعیت بیمار بدتر شده و در برخی موارد، عوارض پزشکی خطرناکی در بدن نوزاد به وجود می‌آید. این عوارض جانبی عبارتند از:
1- باز شدن دوباره شکاف‌های ایجاد شده در اطراف مقعد نوزاد بیمار:
اگر روند مشاهده خون در مدفوع نوزادان به دلیل ایجاد شکاف در اطراف دهانه خروجی مقعد آن‌ها باشد، در برخی موارد این شکاف‌ها مجدداً باز شده و می‌تواند منجر به بروز زخم‌های دائمی در اطراف دهانه مقعد نوزاد شود که سایش بیشتر این نواحی را به علت بروز اصطکاک در هنگام خروج مدفوع به دنبال خواهد داشت.
2- بروز عفونت‌های موضعی در بدن نوزاد بیمار:
فیشورها می‌توانند توسط باکتری‌های موجود در پوست نواحی اطراف خود آلوده شده و باعث ایجاد التهاب و ناراحتی شدید در بدن نوزادان، در هنگام عبور مدفوع از این منطقه شوند. علاوه بر این مورد، ممکن است عفونت پوستی به اندام تناسلی نوزاد انتقال یافته و باعث شود که شرایط بدنی بیمار بدتر از قبل گردد.
3- انسداد روده نوزاد بیمار:
به یاد داشته باشید که بروز شرایط پزشکی مانند بیماری کولیت و کرون در بدن نوزادان می‌تواند لاین‌های عبوری داخل روده را به طرز وحشتناکی تحریک نموده و سبب انسداد آن‌ها شود. در واقع، این فرایند به طرز چشمگیری روند گوارش غذا را در بدن نوزادان تسریع نموده و روند جذب پروتئین مواد غذایی مصرفی نوزاد را مختل می‌کند.
4- سوءتغذیه نوزاد بیمار:
از آنجایی که نوزادان قادر به هضم کامل همه مواد غذایی نیستند، بیشتر از سایر افراد در معرض خطر ابتلا به سوءتغذیه قرار دارند. در چنین شرایطی نیز مواد مغذی موجود در غذاها توسط دیواره‌های ملتحمه روده نوزاد بیمار جذب نمی‌شوند. علاوه بر این، نوزاد از طریق مدفوع مقداری زیادی خون از دست داده؛ به همین دلیل، خطر کم‌خونی در بدن این نوزادان به میزان قابل توجهی افزایش می‌یابد.
5- بروز زخم‌هایی در بدن نوزادان بیمار:
نوزادانی که از بیماری کرون رنج می‌برند، در معرض خطر ابتلا به زخم‌ها و ضایعات در هر جای دستگاه گوارش خود قرار دارند؛ بنابراین، بهتر است تغذیه چنین نوزادانی در شش ماه اول زندگی تنها با شیر مادر صورت گیرد، زیرا شیر مادر بهترین روش برای درمان مشکلات دستگاه گوارشی نوزادان بوده و با انتقال آنتی‌بادی‌هایی به داخل دستگاه گوارش نوزاد، عفونت‌های موجود در بدن او را در خلأ قرار داده؛ در نتیجه به رفع مشکل او کمک می‌کند. علاوه بر این مورد، انجام این کار میزان کارآیی سیستم ایمنی بدن نوزادان را به میزان قابل توجهی بهبود می‌بخشد.
بنابراین، به عنوان یک مادر جوان به طور منظم، مقعد نوزاد خود را باز نموده و با دقت این ناحیه را بررسی کنید تا اگر نشانه‌ای از زخم و عفونت را در آن مشاهده کردید، بلافاصله بتوانید به پزشک متخصص اطفال نشان دهید. در چنین مواردی، اگر نکته مهمی در بدن او پیدا شد و احساس کردید فرزندتان برای درمان، به مراقبت پزشکی احتیاج دارد، از این کار دریغ نکنید و او را در اسرع وقت به بیمارستان برسانید. همچنین، شما باید در مورد وجود آلرژی در بدن نوزاد خود احتیاط کنید؛ هنگامی که پزشک متخصص اطفال تشخیص داد که نوزاد شما به مصرف برخی مواد غذایی حساسیت دارد، برای اطمینان کامل، فرزند کوچک خود را از عوامل آلرژی‌زا دور نگه دارید و از تغذیه او با هر یک از مواد غذایی حساسیت‌زا خودداری کنید. البته مشکل آلرژی غذایی نوزادان را می‌توان با تزریق داروی انفوزیون اپی نفرین که توسط پزشک متخصص اطفال تجویز شده است، کنترل کرد.
در نهایت، به خاطر داشته باشید که مراقبت از نوزادان، بررسی شرایط مدفوع آن‌ها و ایجاد هر گونه بی‌نظمی در روند دفع ادرار و مدفوع، تحت مراقبت‌های سریع پزشکی، بهترین راه درمان برای جلوگیری از مشاهده خون در مدفوع این نوزادان است. گاهی اوقات، عمل به نکات ساده می‌تواند از بروز مشکلات بزرگ‌تر در بدن فرزند شما جلوگیری نموده و نیاز به معاینه پزشک متخصص اطفال و بستری شدن نوزاد در بیمارستان را از بین ببرد.