نشانه های بیماری نوزاد، چطور بفهمم بچم مریضه؟

نگران بودن در مورد سلامت نوزاد برای تمام پدر و مادرها و به خصوص والدینی که صاحب اولین فرزندشان شده‌اند، یک اتفاق طبیعی است. نوزادان، کوچک و آسیب‌پذیر هستند و نیاز به حمایت دارند. برای حمایت از سلامت یک نوزاد و تشخیص وجود مشکلی در او لازم است به کودکتان توجه داشته باشید و او را بشناسید، ولی قبل از پیدا کردن این شناخت باید به غریزۀ مادری یا پدر بودنتان اعتماد کنید و اگر احساس کردید مشکلی وجود دارد، بلافاصله با پزشک کودکتان تماس بگیرید. در این مطلب می‌توانید با برخی از علائم و تغییرات هشداردهنده و مهم در نوزادان که نشانۀ بیماری و نیازمند مراجعه به پزشک است آشنا شوید.

تغییرات خلق‌وخو
اگر کودک شما مانند حالت همیشگی‌اش است و خوب شیر می‌خورد، احتمالاً بیماری جدی ندارد. بعضی از نوزادان پرانرژی‌تر و برخی کمی بدخلق هستند، اما اگر تغییر مشخصی در خلق‌وخوی نوزاد مشاهده کردید، بهتر است برای اطمینان با یک پزشک نوزادان تماس بگیرید.

گریۀ غیرطبیعی
اگر کودک شما به طور ناگهانی شروع به گریۀ بیش از حد معمول کرد، به ویژه اگر این گریه بیشتر از چهار ساعت طول کشید و شما نتوانستید او را با راه‌های معمول آرام کنید یا اگر گریۀ او ضعیف و به شکل غیرعادی شدید است، این امکان وجود دارد که به طور جدی بیمار باشد. نقطۀ مقابل این حالت نیز درست خواهد بود، یعنی اگر کودک بی‌حال باشد و گریه نکند، اما به شکل غیرعادی بی‌تحرک باشد و به سختی از خواب بیدار شود، لازم است حتماً با پزشکش تماس بگیرید.

بی‌اشتهایی
این موضوع که کودک شما چقدر گرسنه است، شاید هر روز کمی با روز دیگر تفاوت داشته باشد. اگر او گرسنه باشد، باید با شور و اشتیاق شیر بخورد. کودکی که به راحتی از مکیدن خسته می‌شود و علاقه به شیر خوردن را از دست می‌دهد، ممکن است بیمار شده باشد. همچنین اگر متوجه شوید که کودک بیش از اندازۀ معمول یا با سختی زیادی استفراغ می‌کند یا رنگ استفراغش سبز یا زرد است، با پزشک کودک تماس بگیرید.

کم شدن آب بدن
کم‌آبی بدن نوزاد می‌تواند نشانۀ بیماری باشد. برخی از علائمی که نشان می‌دهد بدن نوزادتان آب کافی و لازم را دریافت نمی‌کند و باید در صورت مشاهدهٔ آنها هرچه سریع‌تر به پزشک اطلاع دهید شامل موارد زیر است:
کمتر از سه پوشک خیس در روز
خواب‌آلودگی یا بی‌حالی بیش از حد
خشکی مخاط داخل دهان و لب

تغییر غیرطبیعی در مدفوع
نوزادان، به خصوص نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، اغلب مدفوع نرم و مایع‌مانندی دارند، اما اگر مدفوع کودک بیش از حد آبکی باشد یا تعداد آن بیشتر از عادت همیشگی در او شده، نوزاد شما احتمالاً دچار اسهال شده است. شکل و نوع مدفوع نوزاد را تحت نظر بگیرید و ببینید آیا اسهال او در ساعت‌های بعد هم ادامه می‌یابد یا قطع می‌شود. اگر او هنوز به همان مقدار معمول روزهای قبل، شیر مادر یا شیر خشک می‌خورد و حجم ادرارش کاهش نیافته، در این صورت آب بدنش کم نشده است. اگر بی‌حال به نظر می‌رسد و مدفوعش متوقف شده یا شروع به مدفوع کم، سخت یا خشک کرده است یا اگر در مدفوع او خون، مخاط یا مادۀ ژله‌مانندی وجود دارد، حتماً باید با پزشک کودک تماس بگیرید.

خواب‌آلودگی زیاد
اگر کودک شما بعد از خوردن شیر، سه یا چهار ساعت بخوابد و بعد از آن هنوز خواب‌آلود باشد و نمی‌خواهد برای شیر خوردن مجدد بیدار شود، ممکن است دچار مشکلی باشد که لازم است با پزشک کودکتان تماس بگیرید تا از نبود مشکل مطمئن شوید.

مشکل یا تغییر در تنفس
اگر نوزادتان به سختی نفس می‌کشد یا هر مشکلی در تنفس دارد، به سرعت از اورژانس درخواست کمک کنید. نشانه‌های مشکل تنفسی عبارت است از:
خِرخِر یا ناله کردن باز شدن سوراخ‌های بینی
انقباض در قفسۀ سینه
فرورفتگی پوست بالای استخوان ترقوه بین دنده‌ها یا در زیر دنده‌ها
تنفس مستمر و سریع
تنفس سنگین و توأم با صدا مثل خِس‌خِس قابل شنیدن، صدای سوت زدن یا صداهای ترق‌ترق در طول دم و بازدم
همچنین اگر کودک شما بیش از ۶۰ نفس در دقیقه دارد یا اطراف دهانش در حال تبدیل شدن به رنگ آبی است، حتماً با شمارۀ ۱۱۵ اورژانس تماس بگیرید. البته به یاد داشته باشید که این نشانه‌ها و علائم معمولاً باید پایدار باشد تا ایجاد نگرانی کند و فقط برای چند لحظه تنفس تند یا تکان‌های پره‌های بینی لازم نیست نگران شوید. اما در هر صورت اگر نمی‌توانید جلوی نگرانی خود را بگیرید، بهتر است برای اطمینان با پزشکتان تماس کوتاهی بگیرید تا بر اوضاع مسلط شوید.

تب
اگرچه تب در کودک نشانه‌ای از بیماری است، اما معمولاً تب به تنهایی نگران‌کننده نیست. گاهی ممکن است درجۀ تب کودک پایین باشد و یک بیماری جدی داشته باشد. اما اگر کودک شما با سن کمتر از سه ماه تب بیشتر از ۳۷/۸ درجه‌ یا پایین‌تر از ۳۶ درجه داشت، پزشک باید او را معاینه کند. اگر کودکی با سن بیشتر از سه ماه، دچار تب باشد، اما از هر نظر دیگر حالش خوب باشد، به مدت یک روز او را برای یافتن نشانه‌های دیگر بیماری تحت نظر داشته باشید و در صورت مشاهدۀ یک علامت بد با پزشک تماس بگیرید. برای اندازه‌گیری درجه حرارت می‌توانید بعد از اجازهٔ پزشک کودک، از دستگاه‌های حرارت‌سنج برای داخل گوش استفاده کنید، زیرا سایر روش‌ها قابل اعتماد نیست.

زردی یا یرقان
موارد زیر از علائم ابتلا به زردی نوزادان است که باید به آنها توجه کنید و در صورت مشاهدهٔ هر کدام با پزشک تماس بگیرید:
رنگ زرد در چشم
رنگ زرد در پوست قفسۀ سینه
رنگ زردی در شکم
زرد شدن پوست در بازوها یا پاها

مشکلات بند ناف
بعد از آوردن نوزاد به خانه، لازم است از نحوهٔ مراقبت از ریشهٔ بند ناف نوزاد آگاه باشید. وجود نشانه‌های زیر در نوزادان می‌تواند به معنی وجود مشکلی در بند ناف آنها باشد که لازم است برای اطمینان از آن با پزشک تماس بگیرید:
هر گونه بو، چرک یا خونریزی از بند ناف
هر قرمزی و ورم در اطراف ناف
غیر از موارد گفته شده، اگر مواردی مثل سرفه کردن، اسهال، رنگ‌پریدگی و استفراغ شدید پس از شیر خوردن، دو مرتبه یا بیشتر پشت سر هم اتفاق بیفتد نیز به این معنی است که کودک شما بیمار است و باید به پزشک مراجعه کنید. با تمام موارد گفته‌شده، اگر در هر لحظه‌ باز هم دچار تردید هستید، با پزشک خودتان یا پزشک اطفال تماس بگیرید. مهم است که ذهنتان آرام باشد و مطرح کردن مسائل با پزشک نیز ضرری برای کسی نخواهد داشت. اگر این زمان در ساعت‌های دیروقت شب بود، می‌توانید برای راحت شدن خیالتان یا با اورژانس تماس بگیرید یا به نزدیک‌ترین درمانگاه یا بیمارستان بروید.