سندروم سر صاف چیست؟

نوزادان به طور کلی و سرشان به طور خاص آسیب پذیر است، زیرا وقتی متولد می شوند، جمجمه شان نرم و قابل انعطاف است. از این رو نباید به سرشان فشار وارد شود. مقاله ای در ادامه می آید، به معرفی سندرم سر صاف یا پلاژیوسفالی در نوزادان که ناشی از فشار کلی یا موضعی به سر است، می پردازد و به راه های درمان آن اشاره می کند.پلاژیوسفالی یا سندرم سر صاف، بیماری است که موجب صاف و مسطح شدن یا بدشکل شدن سر نوزاد می شود. شایع ترین شکل این بیماری، پلاژیوسفالی موضعی است. این بیماری زمانی اتفاق می افتد که سر نوزاد به علت فشار بر روی آن منطقه صاف می شود. مقاله ای که در ادامه می آید، به معرفی سندرم سر صاف یا پلاژیوسفالی در نوزادان و راه های درمان آن می پردازد.

سندرم سر صاف در چه نوزادانی ایجاد می شود؟
پلاژیوسفالی موضعی معمولاً پس از تولد، زمانی که نوزادان اوقاتی را در موقعیتی که بر بخشی از جمجمه فشار می آید، سپری می کنند، ایجاد می شود. از آن جایی که نوزادان زمان زیادی را به پشتشان دراز می کشند، ممکن است در جایی که سرشان به تشک فشار می آورد، مسطح و صاف شود.بسیاری از نوزادانی که به طور طبیعی به دنیا می آیند، به دلیل فشاری که به هنگام خروج از کانال تولد به آن ها وارد می شود، شکل سرشان تغییر می کند. این تغییر شکل، خود به خود و در عرض ۶ هفته اصلاح می شود و به حالت عادی باز می گردد. اما اگر سر نوزادتان پس از ۶ هفته گرد نشد، احتمالاً دچار پلاژیوسفالی موضعی شده است.پلاژیوسفالی اغلب در نوزادانی گزارش شده است که خواب خوبی دارند، سر بزرگی دارند، زودرس متولد شده اند و یا عضلات ضعیفی دارند.نوزادانی که به تورتیکولی یا کجی گردن مبتلا هستند نیز ممکن است در جمجمه شان نقطه صافی دیده شود، زیرا این نوزادان اغلب روی یک طرف سرشان می خوابند.

چه زمانی باید درباره صافی سر نوزادتان نگران شوید؟
جمجمه همه افراد اندکی نامتقارن است و در بسیاری از موارد صافی سر نوزاد خود به خود در عرض ۶ ماه، یعنی زمانی که شروع به خزیدن و نشستن می کند، از بین رفته و گرد می شود. با این وجود، اگر شما متوجه صاف بودن سر نوزداتان شدید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.جمجمه نوزادان هنگامی که بزرگ تر می شوند، کمتر نرم و انعطاف پذیر خواهد بود. بنابراین شما باید زمانی که نوزادتان کوچک تر است به اصلاح شکل سر او اقدام کنید.

راه های درمان سندرم سر صاف
اگر پزشک تشخیص دهد که نوزادتان مبتلا به پلاژیوسفالی موضعی است، بسته به سن نوزادتان و شدت وضعیت، توصیه هایی به شما می کند.اگر نوزادتان هنوز به اندازه کافی کوچک باشد و شرایط بیماری اش خفیف باشد، پزشک احتمالاً درمان موضعی، ترکیبی از اقدامات ساده برای کمک به گرد شدن سر نوزادتان را توصیه می کند. در موارد شدید، از یک کلاه ایمنی برای تغییر شکل سر استفاده می کنند.درمان موضعی شامل تغییر منظم وضعیت نوزاد برای اجتناب از فشار بر روی ناحیه صاف سر است. در ادامه به معرفی راهکارهایی جهت تغییر وضعیت نوزادتان در طول فعالیت های روزانه و تقویت عضلات گردن می پردازیم.هر بار که نوزادتان می خوابد، به طور متناوب، جهت سرش را تغییر دهید و اجازه دهید هر بار به یک سمت سرش بخوابد. اما به یاد داشته باشید که از حوله رول شده یا بالش برای حفظ موقعیت سر کودکتان استفاده نکنید، چرا که این وسایل خطر سندرم مرگ ناگهانی نوزاد و خفگی را افزایش می دهد.هنگامی که نوزادتان را با شیر مادر یا شیشه تغذیه می کنید، هر بار به طور متناوب، جهت سر او را تغییر دهید. تنظیم موقعیت نوزاد به هنگام تغذیه، از فشار روی ناحیه صاف سر جلوگیری می کند.از گذاشتن نوزداتان به مدت طولانی در صندلی ماشین، کرییر و ... اجتناب کنید، زیرا ممکن است ناحیه صاف سر به این وسایل تکیه کند.
در ساعات بیداری نوزادتان را روی شکم قرار دهید. روی شکم قرار دادن نوزاد، علاوه بر اینکه مهارت های حرکتی او را تقویت می کند، به وسیله تقویت عضلات گردن، به جلوگیری از سندرم سر صاف نیز کمک می کند. عضلات قوی گردن نوزادان را قادر می سازد تا هنگامی که خواب هستند سرشان را تکان دهند و همیشه در یک موقعیت نماند.
پزشک ممکن است تمرینات فیزیوتراپی روزانه را برای کمک به افزایش دامنه حرکت گردن نوزادتان توصیه کند.
اگر این اقدامات موفقیت آمیز نبودند، در گام بعدی از کلاه ایمنی استفاده می کنند.نوزادانی که مبتلا به پلاژیوسفالی شدید هستند، معمولاً یک کلاه ایمنی یا هد بند را که متناسب با سرشان است، به مدت 23 ساعت در روز برای اصلاح شکل سرشان، می پوشند. این درمان عموماً 2 تا 6 ماه، بسته به زمان شروع درمان و شدت بیماری، طول می کشد. درمان با کلاه ایمنی به همراه فیزیوتراپی به حصول بهترین نتایج منجر می شود.اگر درمان در ابتدای 6 ماهگی انجام شود، میزان موفقیت این نوع درمان بالا خواهد بود. از 12 ماهگی به بعد استخوان جمجمه سفت تر خواهد شد و در برابر تغییر شکل مقاومت خواهد کرد. اگر درمان دیرتر شروع شود، جمجمه کاملاً متقارن نخواهد شد، اما با رشد موهای کودکتان، بخشی از صافی سر وی نیز پنهان می شود.