برای درمان رفلاکس نوزاد چه باید کرد؟

نوزادان معمولا پس از شیرخوردن، مقداری از شیر را به صورت لخته بالا می آوردند. این عمل نوزاد تحت عنوان رفلاکس معده ای روده ای یا Gastroesophageal reflux) GER) شناخته میشود. این رفلاکس در نوزادان کاملا طبیعی است و معمولا در اکثر نوزادان اتفاق می افتد. رفلاکس در نوزادان زمانی اتفاق می افتد که مقدار کمی از محتوی شیر لخته شده از معده به ناحیه مری نوزاد برمیگردد و ممکن است از راه دهان خارج شود. این عمل کمک میکند نوزاد هوایی را که هنگام شیر خوردن بلعیده است از راه دهان دفع کند.
GER در نوزادان شایع هست و در ۴-۳ ماهگی به حداکثر میرسد. بعضی نوزادان حداقل یک بار در روز این رفلاکس را تجربه میکنند و بعضی نوزادان ممکن است پس از هر بار شیر خوردن آن را تجربه کنند.
گاهی اوقات ممکن است نوع شدید تر و طولانی تری از رفلاکس در نوزاد اتفاق بیفتد. در محل اتصال مری به معده یک دریچه وجود دارد که سبب تسهیل عبور غذا از مری به معده میشود. این دریچه همچنین از ورود محتویات و اسید معده به ناحیه مری جلوگیری میکند. نقص در عملکرد باز و بسته شدن این دریچه میتواند سبب ایجاد رفلاکس شدید تری در نوزاد شود که تحت عنوان بیماری رفلاکس معده ای روده ای یا Gastroesophageal reflux disease) GERD) شناخته میشود.
بازگشت غذا به مری در نوزادان ممکن است ناشی اختلالات دیگری هم چون عدم تحمل غذا، مشکلات دریچه ایزوفاژیال (دریچه انتهایی مری) ایجاد نوعی سلول های سفید خون در بافت مری که سبب انسداد در ناحیه مری میشوند. تنگی دریچه پیلور (دریچه انتهایی معده ) که از جریان غذا به روده جلوگیری میکند و در نهایت GERD نوزادی که ناشی از عملکرد غیر طبیعی دریچه انتهایی مری، طول کم لوله مری یا تغذیه بیش از حد نوزاد است و میتواند سبب بازگشت غذا به مری شود.
نوزادان با شرایط زیر احتمال بیشتری برای ابتلا به بیماری رفلاکس معده ای روده ای یا GERD دارند:
-فتق هیاتوس
-اختلالات دستگاه عصبی
-صرع
-اختلالات مادرزادی مری
-نوزادان نارس
-نوزادان مبتلا به آسم
-نوزادان چاق
-نوزادان با سابقه خانوادگی بیماری رفلاکس معده ای روده ای

نوزادان مبتلا به GERD و نوزادانی که رفلاکس طبیعی (GER) دارند، چه تفاوت هایی دارند؟
نوزادانی که رفلاکس طبیعی دارند رشد وزنی نرمال دارند، معمولا مشکل خاصی برای خوردن شیر ندارند، این نوزادان هیچ نشانه ای از مشکل تنفس ندارند و بدون علائم رفتاری عصبی هستند.
نوزادان مبتلا به بیماری رفلاکس معده ای روده ای یا GERD رشد وزنی ضعیفی دارند، هنگام تغذیه با مشکل مواجه اند، پس از خوردن شیر تحریک پذیر میشوند، هنگام بلع با مشکل مواجه اند، استفراغ، درد های معده و درد قفسه سینه، خس خس سینه و احساس خفگی، عفونت گوش میانی، بی قراری و اختلالات خواب از دیگر مشکلاتی است که این نوزادان از آنها رنج میبرند.
نوزادان نمی توانند بگویند که کدام قسمت بدنشان آسیب دیده است اما، ممکن است علائمی هم چون پریشانی، اضطراب، اختلالات خواب و کاهش اشتها را نشان دهند. درصورت مشاهده علائم فوق در نوزاد می بایست حتما با یک پزشک یا متخصص اطفال مشورت شود.

چگونه بیماری رفلاکس معده ای روده ای یا GERD تشخیص داده میشود؟
برای تشخیص این بیماری معمولا از آزمایشات تشخیصی استفاده نمیشود. پزشک معمولاً با انجام معاینه فیزیکی و چند پرسش می تواند به وجود بیماری در نوزاد پی ببرد. هنگامی که رشد نوزاد متوقف شده یا نوزاد دچار مشکلات ریوی شود و علائم بیماری رفلاکس معده ای روده ایهم چنان وجود داشته باشد، پزشک برای تشخیص قطعی از آزمایش استفاده می کند. این آزمایشات شامل سونوگرافی، آزمایش خون و ادرار، نظارت بر اسیدیته مری، اشعه X، آندوسکوپی و در نهایت بیوپسی مری است.

راه های درمان بیماری رفلاکس معده ای روده ای یا GERD در نوزادان چیست؟
در اکثر نوزادان زیر یک سال GERD بدون نیاز به درمان، بهبود می یابد. اما تغییر شیوه ی زندگی هم می تواند کمک کننده باشد.
بعد از اینکه به نوزادتان شیر دادید، نوزاد را در حالت افقی و یا به پشت نخوابانید و بهتر است برای مدت زمان کوتاه مثلاً حدود 20 دقیقه او را به طور عمودی نگه دارید.
خواباندن نوزاد به پهلوی چپ و یا استفاده از بالش های با سطح شیبدار (Reflux board) که از ورود محتویات معده به مری جلوگیری می کند و برای همین منظور ساخته شده است نیز می تواند کمک کننده باشد.
به دلیل آنکه نوزادانی که بیش از مقدار مورد نیازشان شیر میخورند، بیشتر دچار این عارضه می شوند، بهتر است حجم شیر را کاهش دهید. سعی کنید شیر را در مقادیر کمتر و دفعات بیشتری به نوزاد بدهید. برای نوزادانی که به پروتئین شیر گاو حساسند بهتر است از شیرخشک هایی که آلرژی کمتری ایجاد میکنند استفاده نمایید.
بعضی مواد غذایی تحریک کننده سیستم ایمنی نوزاد اند (مثل شیر گاو یا تخم مرغ) حضور این مواد در رژیم غذایی مادر ممکن است علائم رفلاکس را در نوزاد تشدید کند. اگر فرزندتان زیاد شیر بالا می‌آورد، غلیظ کردن شیر می تواند کمک کننده باشد. البته شیر خشک‌هایی وجود دارند که از پیش غلیظ شده‌اند و به شکلی هستند که هنگام ورود به معده و تماس با اسیدهای گوارشی غلیظ می شوند. از پودر غلیظ کننده شیر نیز در صورت توصیه پزشک و نظر او می توانید استفاده نمایید. همچنین با تایید و مشورت یک پزشک متخصص اطفال می توانید مقدار کمی غلات برنج را به شیر نوزاد یا شیر مادر اضافه کنید چراکه می تواند منجر به کاهش علائم رفلاکس گردد.

چه زمانی برای رفع این عارضه از دارو استفاده کنیم؟
معمولا از داروها زمانی استفاده می شود که تغذیه و توصیه هایی که پیشتر گفته شد، GERD را بهبود نبخشند و نوزاد هنوز در خوردن و خوابیدن و رشد دچار اختلال باشد. پس برای رفلاکس های طبیعی و بدون عارضه، استفاده از دارو توصیه نمیشود. در صورتی که بر اساس نظر پزشک نیاز به داور درمانی بود، احتمالاً داروهایی تجویز می شود که میزان اسید معده را در نوزاد کاهش میدهند و سبب بهبود بافت پوششی لوله مری نوزاد میشوند.
در خصوص مصرف این داروها، برخی نگرانی ها وجود دارد. دارو های سرکوب کننده اسید معده میتوانند سبب اختلال در جذب آهن و کلسیم در نوزادان شوند و احتمال عفونت های تنفسی و روده ای را در نوزادان افزایش دهند. چراکه اسید معده به طور طبیعی بدن را از ارگانیسم های خطرناکی که در آب و غذا یافت می شود، محافظت می کند. کاهش اسید معده ممکن است خطر ابتلا به عفونت را افزایش دهد. با این حال با توجه به شدت علائم بیماری در کودک خود، با پزشک متخصص صحبت کنید.

روش های جراحی
از این روش در موارد شدید رفلاکس نوزادی استفاده میشود و زمانی که استفاده از دارو برای نوزاد عوارض جدی داشته باشد یا در بهبود وضعیت رفلاکس موثر واقع نشود، از این روش استفاده می گردد.