بیماری روزئولا در نوزادان، علل و درمان آن را می دانید؟

بیماری روزئولا در نوزادان یک بیماری مسری است و به صورت جوش‌های قرمز همراه با تب و خارش پوستی بروز می‌کند. این بیماری ویروسی نباید با آبله مرغان و سرخچه اشتباه گرفته شود؛‌ بنابراین بهتر است با علائم و درمان این بیماری آشنا شوید.
روزئولا یک بیماری مسری عفونی خفیف است که توسط ویروس هرپس ایجاد می‌شود. این بیماری به صورت ناگهانی شروع شده و نسبتا کوتاه مدت است. روزئولا در کودکان شش ماهه تا دو سال شایع‌تر بوده و به طور میانگین نوزادان ۹ ماهه را بیشتر درگیر می‌کند. البته روزئولا در افراد بالغ هم به ندرت پیش می‌آید. در ادامه اصلی‌ترین علائم و هر چیز دیگری که باید در مورد بیماری روزئولا در نوزادان بدانید، آورده شده است.

علائم بیماری روزئولا در نوزادان
علائم بیماری روزئولا خفیف است و بستگی به سن بیمار دارد. احتمال دارد تماس کودک شما با فرد آلوده به روزئولا باعث انتقال بیماری به کودک دلبندتان شود. اگرچه حضور کودکتان در کنار فرد آلوده به این ویروس، می‌تواند او را به این بیماری واگیردار مبتلا کند اما ممکن است آنقدر علائم کلی و ملایم باشند که شما متوجه بیماری کودکتان نشوید. شایع‌ترین علائم بیماری روزئولا عبارتند از:
- تب اولین نشانه روزئولا
اولین علامت این ویروس، بروز تب بالا در کودک (تب با میانگین دمای ۳۹/۵ و ۴۰ درجه) است که بعد از ۳ الی ۵ روز فروکش می‌کند.
- سرفه و آبریزش بینی
- بروز راش
راش یا خال‌های صورتی رنگ که ممکن است صاف یا برجسته باشند و به جوش‌های سر قرمز معروف هستند، عموما بعد از فروکش کردن تب (تقریبا بین دو تا سه روز بعد از بروز بیماری) بروز می‌کنند و معمولا ۲ تا ۳ روز این جوش‌ها باقی می‌مانند.
- اسهال و استفراغ
- بد خلقی و ناراحتی کودک
- بی اشتهایی
- تورم در ناحیه جلو یا پشت گردن
- تورم خفیف چشم ها

چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم؟
- هنگام تب بالای ۳۹ در جه
- در موارد نادر تشنج ناشی از تب بالا
- قطع نشدن تب بعد از دو روز
- اسهال و استفراغ شدید
- از بین نرفتن جوش‌های قرمز بعد از سه روز

علت بیماری روزئولا در نوزادان چیست؟
اصلی‌ترین علت بروز روزئولا دو نوع ویروس هرپس انسانی با نام‌های ویروس هپاتوس نوع ۶ (HHV-۶) و ویروس هپرسیونیسم ۷ (HHV-۷) هستند که ویروس هپاتوس شایع‌تر است. با وجود اینکه این بیماری از ویروس هرپس یا HHV نشات می‌گیرد، اما دلیلی برای وجود شباهت بین ویروس هرپس یا هرپس تناسلی با روزئولا نیست و در این بیماری بر خلاف هرپس هیچ تبخالی در قسمت صورت دیده نمی‌شود و همچنین هیچ عفونت تناسلی کودک را تهدید نمی‌کند.

عوارض و خطر رزوئولا چیست؟
بسیاری از مطالعات نشان داده‌اند که اکثر افرادی که مبتلا به ویروس HHV-۶ یا HHV-۷ هستند، علائم واضح ندارند. سیستم ایمنی بدن آن‌ها قبل از توسعه علائم، ویروس را پاک می‌کند. اما در کودکان به ویژه نوزادان ۶ تا ۸ هفته به دلیل نبود کافی پادتن در بدنشان (برای مبارزه با ویروس‌های بدن) و افرادی که تحت شیمی درمانی بوده یا افرادی که مبتلا به ویروس ایدز هستند، بیماری می‌تواند شدیدتر شده و بیمار را حتی تا یک ماه درگیر کند.

نحوه گسترش و بروز بیماری روزئولا چگونه است؟
همان طور که گفته شد روزئولا یک بیماری مسری است و از راه تنفس، صحبت کردن، عطسه کردن یا سرفه کردن باعث انتقال بیماری به کودک دیگر می‌شود. اگر کودک سطوح آلوده به این ویروس را لمس کرده و دست خود را به بینی یا دهان‌ خود نزدیک کند، این عفونت وارد بدنش می‌شود. بیماری روزئولا در مرحله تب واگیردار است و بعد از قرار گرفتن در معرض ویروس ۹ تا ۱۰ روز طول می‌کشد تا علائم بروز کنند.

روزئولا چگونه تشخیص داده می‌شود؟
تشخیص بیماری روزئولا در نوزادان و سایر افراد به دلیل علائم پنهان عموما سخت است، اما بروز ناگهانی تب بالا و راش پوستی، تشخیص بیماری بدون هیچ آزمایشی را ممکن می‌سازد. ولی برای تشخیص روزئولا در بیماران مبتلا به ایدز یا سرطان بایستی از بیمار آزمایش‌های خون معینی گرفته شود تا تشخیص صحیحی داده شود.
متخصصان اطفال و پزشکان خانواده توانایی تشخیص و درمان یک کودک مبتلا به روزئولا را دارند. ولی در صورت عود بیماری بایستی به متخصصان بیماری‌های عفونی مراجعه کرد.

چگونه می توان روزئولا را در خانه درمان کرد؟
- از آنجا که بیماران روزئولا یک تب بالا را تجربه می‌کنند، داروی‌های تب بر (داروهای ضد تب) در پایین آوردن تب و کاهش ناراحتی‌های مرتبط (مانند سردرد) مفید هستند. این داروها عبارتند از استامینوفن و یا ایبوپروفن. در ضمن بدنیست بدانید که از آسپرین هرگز نباید به عنوان داروی تب بر در کودکان و نوجوانان استفاده کرد.
- همچنین حمام سرد (با دمای تقریبی ۳۰درجه) نیز برای کاهش تب موثر است.
- یک راه دیگر کم کردن لباس‌های کودک برای پایین آوردن تب است.
- در آخر بایستی یادآور شویم بیماری روزئولا نیاز به استراحت و خواب کافی دارد و باید بیمار تا بهبود کامل سلامتی خود در رختخواب استراحت کند و به این ترتیب از انتقال بیماری به دیگران نیز جلوگیری می‌شود. شما به عنوان والدین کودک موظف به فراهم کردن شرایط استراحت کافی برای نوزاد یا کودک دلبندتان هستید.
- جوش‌های قرمز رنگ خود به خود از بین می‌روند. در مورد جوش‌های ناشی از روزئولا که قرمز یا صورتی رنگ هستند هیچ درمان خاصی نیاز نیست، زیرا طول عمر کوتاهی دارند و خود به خود برطرف می‌شوند.

سوالات متداول در مورد بیماری روزئولا در کودکان
۱- اگر کودک تشنج کرد چکار کنیم؟
اولین کاری که باید انجام دهید این است که آرام باشید، به کودک کمک کنید تا لباس‌های اطراف گردن خود را کم کند تا بتواند راحت‌تر نفس بکشد. هر جسم تیزی که می‌تواند باعث آسیب به کودک شود را دور کنید و کودک را در یک طرف بچرخانید تا بزاق دهانش به راحتی عبور کند. یک کوسن یا بالشت کوچک در زیر سر کودک بگذارید تا هنگام تشنج، به سر کودک آسیبی وارد نشود. درضمن چیزی در دهان کودک قرار ندهید. بهترین راه این است که صبر کنید تا تشنج کودک تمام شود. (بیشتر تشنج‌های مرتبط با روزئولا یا سایر ویروس‌ها کمتر از پنج دقیقه طول می‌کشد.) به هیچ عنوان کودک را بدون مراقب ترک نکنید. کودکان اغلب بعد از تشنج بیحال و خواب آلود هستند که البته این طبیعی است. بعد از اتمام تشنج کودکان با پزشک تماس گیرید و تقاضا کنید به منزل یا محلی که بیمار قرار دارد بیاید و معاینه و مراقبت‌های لازم را به شما یادآور شود.
۲- آیا تب باعث تشنج می‌شود؟
بله افزایش ناگهانی و سریع دما که ناشی از تب بدن است می‌تواند باعث به وجود آمدن تشنج شود. تشنج‌های ناشی از بیماری روزئولا در نوزادان و کودکان ۱۸ ماه تا ۳ ساله معمول است و به طور میانگین ۳۵ درصد این کودکان در معرض خطر تشنج هستند.
۳- آیا روزئولا همیشه با خال‌های صورتی همراه است؟
بله، اما نه در ابتدای بیماری. هنگامی که تب از بین می‌رود، بثورات یا خال‌های صورتی ظاهر می‌شود. بثورات عمدتا در گردن، شکم، تنه و پشت ظاهر می‌شود، اما در سایر اندام‌های بدن مانند دست و پا هم ممکن است به وجود بیاید.
۴- آیا واکسن ضد روزئولا وجود دارد؟
تا به امروز هیچ واکسنی برای روزئولا ساخته نشده است. همچنین با توجه به ماهیت آن که به طور کلی خوش خیم است و عوارض بد بسیار نادری دارد، طبق برآورد محققان هزینه بسیار بالای تولید این واکسن چندان مقرون به صرفه و ضروی نیست.
۵- تفاوت سرخک با سرخ جوش یا روزئولا در چیست؟
به طور کلی بیماری سرخک بیشتر در نوجوانان دیده می‌شود و به دلیل وجود واکسن سرخک، خیلی کمتر از سرخ جوش شایع است. روزئولا بیشتر در نوزادان شیرخوار دیده می‌شود و هیچ واکسنی ندارد.

سخن آخر
بیماری روزئولا در نوزادان که با نام‌های سرخ جوش یا بیماری ششم (به دلیل ششمین بیماری شایع کودکان و همچنین ویروس ششم هرپس) نیز شناخته می‌شود، بیماری خفیف و کوتاه مدتی است که عوارض ناخوشایندی ندارد و همان‌طور که اشاره شد مهترین علامت آن تب و جوش‌های صورتی بر روی پوست نوزاد است.