چطور بفهمیم شیرمادر برای نوزاد کافی است؟

تولید شیر روندی است که در آن غدد پستانی توانایی ترشح شیر پیدا می کنند؛ این مرحله همراه با زایمان آغاز شده و شامل تغییرات به هم پیوسته ای است که طی چهار روز به تولید کامل شیر می انجامد؛ این مرحله، در فرآیند تولید و شیر حساس و حیاتی است و در طی آن، با افزایش چشمگیر حجم شیر، غلظت اجزای شیر نیز به سرعت تغییر می کند.
نوزادان در روزهای نخست زندگی، به‌ طور طبیعی سه تا هشت درصد از وزن خود را از دست می ‌‌دهند و اگر به‌ خوبی از شیر مادر تغذیه کنند، در زمان ۱۰ تا چهارده روز، دوباره به وزن هنگام تولد خود می ‌‌رسند.
شیرخواران بیشترین وزن خود را در سه ‌ماهه‌ نخست زندگی به‌ دست می ‌‌آورند؛ هر نوزاد در طول سه ماه نخست عمر خود، هر ماه نزدیک به ۶۰۰ تا ۸۰۰ گرم وزن می ‌‌گیرد و این در حالی است که وزن ‌‌گیری ماهانه کودک از فاکتورهای مهم رشد کودک به‌شمار می‌‌ آید.
روش دیگری که برای تعیین کافی بودن شیر مادر برای شیرخوار به ‌کار می ‌‌رود، تعداد دفعات و حجم ادرار و مدفوع کودک است؛ به ‌طور کلی شیرخوار در روز نخست تولد باید یک بار یا بیشتر دفع ادرار و مدفوع داشته باشد، همچنین در روز دوم و سوم نیز، سه بار یا بیشتر دفع ادرار و دو تا سه بار یا بیشتر دفع مدفوع در هر روز داشته باشد.

نشانه های کمبود دریافت شیر
اگر شیرخوار پس از خوردن شیر باز هم بخواهد از پستان مادر تغذیه کند یا مدت زمان طولانی ‌‌تری را برای مکیدن شیر صرف کند، بیشتر نشان‌‌ دهنده‌‌ این است که به‌ میزان کافی، شیر دریافت نکرده است؛ بنابراین در ماه ‌‌های اولیه زندگی، مدت زمان و میزان شیر خوردن را به‌ عهده‌‌ خود نوزاد بگذارید، زیرا اغلب نوزادان به ‌اندازه‌‌ نیاز خود از شیر مادر تغذیه می ‌‌کنند.
رنگ مدفوع شیرخوار از دیگر عواملی است که از میزان کفایت شیر مادر خبر می‌‌ دهد؛ از یک ‌ماهگی به بعد، تعداد دفعات دفع مدفوع به‌ تدریج کاهش یافته و ممکن است کودک هر چند روز یک بار، اجابت مزاج کند که در این صورت اگر مدفوع او نرم و حجیم باشد، مشکلی ندارد، اما مدفوع خشک یا سبزرنگ در شیرخواران می‌‌تواند نشان ‌‌دهنده‌‌ تغذیه‌ ناکافی شیرخوار از شیر مادر باشد.
شیرخوارانی که شیرخشک می‌‌خورند، مدفوع حجیم تری نسبت به شیرخواران تغذیه ‌شده با شیرمادر دارند، زیرا پروتئین شیر گاو دو برابر پروتئین شیر مادر است که بیشتر آن فرم دیرهضم پروتئین (کازئین) بوده و پروتئین اضافی از بدن نوزاد دفع شده و سبب افزایش حجم مدفوع او می ‌‌‌شود.