تشخیص کم شنوایی در نوزادان، شایع ترین نقص مادرزادی

مدیر مرکز کاشت حلزون شنوایی استان اصفهان گفت: کم شنوایی، شایع ترین نقص مادرزادی است که به طور متوسط در هر هزار نفر، سه نفر به آن مبتلا می‌شوند.
مهسا سپهرنژاد امروز (شنبه) در چهارمین برنامه از نخستین دوره کنفرانس‌های علمی ادواری شنوایی شناسی با موضوع " کاشت حلزون شنوایی و توانبخشی افراد کم شنوا" در دانشکده توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اظهار کرد: والدین ۹۰درصد کودکان دچار کم شنوایی، سالم هستند و این کودکان قبل از تولد، هنگام زایمان و بعد از به دنیا آمدن به این نقص دچار شده‌اند.
وی با تقسیم بندی سیستم شنوایی به سه دسته انتقالی، حسی-عصبی و مرکزی، توضیح داد: در بخش مرکزی سیستم شنوایی، پیام‌های رسیده تفسیر و برای واکنش مناسب کلامی یا غیرکلامی جمع می‌شوند. در مبتلایان به کم شنوایی محل درگیری ممکن است، مربوط به هرکدام از این سه بخش باشد.
عضو هیئت علمی دانشکده توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان ادامه داد: در مواردی که بخش انتقالی به سبب ضایعات گوش درونی و میانی درگیر می‌شود، درمان با دارو و جراحی امکان پذیر است. اما اگر محل درگیری بخش حسی-عصبی گوش باشد، در حلزون و عصب شنوایی اختلال پیش آمده و نیازمند استفاده از وسایل کمک شنوایی یا کاشت حلزون است. نوع دیگری از کم شنوایی نیز به صورت آمیخته است که هردو بخش انتقالی و حسی-عصبی درگیر هستند.
سپهرنژاد با اشاره به تحت تأثیر قرار گرفتن گفتار در افراد کم شنوا، افزود: افراد کم شنوا در فرکانس‌های خاص دچار افت شنوایی هستند و به این معنا که تمام صداها را دریافت کرده، اما کیفیت آنها پایین است. این مسئله وضوح گفتاری آنان را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد.

عملیات کاشت حلزون کم خطر و جراحی پربازده‌
وی عملیات کاشت حلزون را از کم خطرترین و پربازده ترین جراحی‌ها دانست و تصریح کرد: کاشت حلزون وسیله ای بایومدیکال است که می‌تواند سیگنال‌های شنیداری را بااستفاده از تحریک الکتریکی در گوش داخلی قابل شنیدن کند. از آنجا که ارتباط دهنده صداهای بیرونی و قسمت مرکزی گوش الکترودهایی است که جراح در این عمل در حلزون گوش قرار می دهد، امکان شنیدن برای افرادی که شنوایی خود را از دست داده اند در تمام سنین فراهم می‌شود.
مدیر مرکز کاشت حلزون شنوایی استان اصفهان درباره سیر تکاملی کاشت حلزون، گفت: در سال ۱۸۰۰ برای نخستین بارتحریک الکتریکی گوش داخلی انجام گرفت و در سال ۱۹۵۶ پروسه کاشت حلزون طراحی شد، اما در سال ۱۹۷۸ نخستین کاشت چندکاناله انجام شد. پس از دریافت مجوز اف دی ای در سال ۱۹۸۰، نخستین کاشت چندکاناله روی بزرگسالان در۱۹۸۴ انجام شد. از سال ۲۰۰۰به بعد نیز این عمل برای کودکان بالای دوازده ماه انجام گرفت.
وی ادامه داد: این پروتز در ایران نیز برای نخستین بار در تهران و سپس در بیشتر نقاط کشور درحال انجام است. برای کودکان باید از سن بالای یک سال عمل پروتز حلزون انجام شود، اما در موارد خاص این قانون قابل نقض است.
وی به روند طولانی این عمل اشاره و خاطر نشان کرد: کودک باید حتما در ابتدای شناسایی ارجاع داده شود و پس از انجام ارزیابی‌های لازم که پروسه طولانی است، وارد مراحل جراحی شود. ضمن اینکه دولت نیز برای کودکان زود شناسایی شده یارانه هایی تخصیص می دهد تا هزینه ها را کاهش دهد.
مدیر مرکز کاشت حلزون شنوایی استان اصفهان درباره روند انجام این پروتزو اهمیت توانبخشی بعد از عمل، توضیح داد: بیماران در ابتدا با مراجعه و تشکیل پرونده، مشاوره‌های لازم را دریافت کرده و وارد مرحله ارزیابی می‌شوند. ارزیابی‌های پزشکی(ساختمان گوش، قلبی، خونی و...)، شنوایی، گفتاری و روانشناسی برای کودک و خانواده انجام خواهد گرفت اما تمام اینها ۲۰درصد از روند عملیات بوده و ۸۰درصد آن مربوط به توانبخشی هایی است که بعد از عمل باید دریافت شود.
سپهرنژاد اضافه کرد: الکترودها و بخش داخلی دستگاه در قسمت داخلی حلزون گوش قرار می گیرد و بخش خارجی به سه حالت پشت گوش یا تک واحدی و یا جیبی با کاور ضدآب و ریموت برای تنظیم برنامه ها و کم وزیاد کردن صدا در اختیار بیمار قرار خواهد گرفت. فعال کردن بخش خارجی ۴۰روز بعد از عمل انجام شده و حداقل و حداکثر فرکانس‌های دریافتی الکترودها مشخص می‌شود.
وی با تاکید بر دوران سه ساله طلایی بعد از تولد، خاطرنشان کرد: تا سن سه سال دوره طلایی برای یادگیری زبان است، اما درصورت عدم دریافت به موقع اطلاعات شنوایی، این رشته های عصبی جای خود را به اعصاب و حس‌های دیگر می‌دهند.
مدیر مرکز کاشت حلزون شنوایی استان اصفهان از افزایش کاشت حلزون در کشور خبر داد و گفت: پیشرفت تکنولوژی، کاهش ریسک جراحی و کشف به موقع و سریع نقص شنوایی سبب شد تا شاهد کاشت حلزون باشیم. اگر کاشت قبل از ۲سال ونیمی کودک انجام شود، می تواند در مدت ۶ماه تا یک سال به کودکان همسن خود برسند، اما با افزایش سن فاصله وی نیز با سایر کودکان عادی بیشتر خواهد شد.
سپهرنژاد مزایای کاشت حلزون را رشد، پیشرفت، آموزش، بهبود گفتار و روابط اجتماعی اعلام کرد و افزود: این کودکان می توانند از تمام سیستم های آموزشی استفاده کنند، اما به دلیل عدم رعایت استانداردهای لازم و نبود کلاس های آکوستیک با سختی مواجه اند.
وی در پاسخ به علت وجود نتایج مختلف در کودکان تحت عمل، یادآور شد:عوامل بسیاری در نتیجه نهایی مؤثرند که شامل سن کاشت، مدت محرومیت از شنوایی، علت ناشنوایی، میزان باقی مانده از شنوایی قبل از عمل، میزان حمایت خانواده، و مدت استفاده از دستگاه و تکنولوژی استفاده شده.
نخستین دوره کنفرانس‌های علمی ادواری شنوایی شناسی دو ماه یکبار با موضوعاتی پیرامون شنوایی و توانبخشی برگزار می‌شود.