علائم رفلاکس نوزادان، چیست و چه علتی دارد؟

«کولیک» و «رفلاکس» از جمله مهم‌ترین مشکلات نوزادان هستند که معمولا والدین را نگران و گاهی هم مستاصل می‌کنند. اما با رعایت کردن برخی نکان و راهکارهای سودمند می‌توان برای درمان صد در صد کولیک و رفلاکس معده نوزاد قدم بردارید و او را را آرام کنید.

علائم کولیک نوزاد چیست و چگونه آن را تشخیص بدهیم
نوازادنی که به کولیک مبتلا هستند معمولا از یک ساعت خاص در شبانه‌روز شروع به گریه مستمر می‌کنند. این گریه‌های پیوسته که به نظر می‌رسد قرار نیست هیچ‌وقت تمام شوند ممکن است ساعت‌ها به طول بینجامد.
اما از کجا بفهمیم دلیل گریه کودک کولیک است یا چیز دیگری. علائم کولیک نوزادان معمولا شامل این موارد است: زمانی که نوزاد به دلیل کولیک بیقرار می‌شود رنگ چهره‌اش گلگون و قرمز می‌شود، دست‎هایش را مشت می‌کند و زانوهایش را به سمت شکمش جمع می‌کند یا کمرش را مرتب کش و قوس می‌دهد. اما خبر خوب این است که کولیک معمولا تا پایان چهار ماهگی بهبود پیدا می‌کند و نهایتان تا پایان شش ماهگی ممکن است ادامه پیدا کند.
اگر نوزاد شما کولیک دارد اصلا نگران نباشید. اگر چه ممکن است نوزاد به شدت گریه کند اما مانند بچه‌های دیگر شیر می‌خورد، وزن می‌گیرد و صدمه‌ای نمی‌بیند. بهتر است بدانید برای کاهش آثار کولیک و آرام کردن نوزاد با به کار بردن برخی راهکارها می‌توانید نتایج خوب و موثری بگیرید.

۱- نوزاد را تکان دهید
برای آرام کردن نوزادی که به کولیک مبتلاست بهترین وسیله داشتن یک گهواره است. نوزاد را در گهواره بگذارید و تکان بدهید. اگر گهواره ندارید نوزاد را در یک پتو بگذارید و به کمک یه شخص دیگر دو طرف پتو را بگیرید و تکان بدهید. یک روش دیگر برای درمان کولیک نوزاد این است که نوزاد را روی دست‌تان بگیرید و به صورت گهواره‌ای تکان بدهید. همچنین می‌توانید سر نوزاد را روی شانه‌تان بگذارید، شکمش را به شکم خودتان فشار دهید و طول و عرض اتاق را راه بروید.

۲- مراقب خوردن و آشامیدن خود باشید
برای درمان صد در صد کولیک و رفلاکس معده نوزاد، مادر باید مراقب خوردن و آشامیدن خود باشند. نوشیدن‌های کافئین‌دار و غذاهای تند و پرادویه کولیک نوزاد را تشدید می‌کنند.

۳- سر شیشه مخصوص بگیرید
اگر از شیشه شیر برای شیر دادن به نوزاد استفاده می‌کنید برای درمان کولیک نوزاد از از سرشیشه مخصوص استفاده کنید. این سرشیشه‌ها شیر را سریع‌تر وارد دهان نوزاد می‌کنند و مانع وارد شدن هوا به معده نوزاد در اثر کوچک بودن سوراخ سر شیشه و مک زدن زیاد می‌شود.

۴- آروغ بگیرید
بعد از هر بار شیر خوردن نوزاد حتما آروغ او را بگیرید. یک روش موثر برای درمان کولیک نوزاد این است که او را در آغوش خود راست نگه دارید، گردن و سر او را با دست نگه دارید که نیفتد و به آرامی پشت و کمر نوزاد را بمالید و ماساژ دهید تا نوزاد آروغ بزند. این کار را از پایین به بالا با حرکت دست انجام دهید. شکم نوزاد را گرم نگه دارید.

۵- از صداهای سفید استفاده کنید
از صداهای سفید و آرام‌بخش برای آرام کردن کولیک نوزاد استفاده کنید. این برنامه‌ها به صورت اپلیکیشن موجود هستند و می‌توانید آن‌ها را دانلود کنید. صداهای سفید تم پیوسته و آرامبخشی دارند و شامل صداهایی مثل سشوار، هود آشپزخانه، جریان آب، صدای پنکه، حرکت قطار، صدای بارش باران و … هستند.

۶- شکم نوزاد را ماساژ دهید
ماساژ دادن شکم و کمر به صورت آرام و پیوسته یک راهکار دیگر برای درمان صد در صد کولیک و رفلاکس معده نوزاد است. بهتر است در هنگام خواب کودک را در یک پارچه، البته نه سفت و محکم، بپیچانید تا احساس آرامش بیشتری داشته باشد.
با تمام این تفاسیر برای درمان کولیک نوزاد از یک پزشک متخصص نوزادان هم می‌توانید کمک بگیرید. با توجه به شرایط نوزاد شما پزشک متخصص نوزادان می‌تواند برخی روش‌های درمانی موثر مثل داروهای ضد کولیک را به شما پیشنهاد کند.

علائم رفلاکس در نوزادان؛ آیا رفلاکس همان استفراغ است؟
«رفلاکس» زمانی اتفاق می‌افتد که نوزاد شیر را از راه دهان یا بینی برمی‌گرداند. دلیل اصلی رفلاکس شل بودن ماهیچه «اسفنکتر» که ماهیچه تحتانی مری است. در حقیقت در مری ۲ ماهیچه اسفنکتر وجود دارد؛ اسفنکتر بالایی بعد از حلق قرار دارد و هنگام بلعیده شدن غذا باز می‌شود سپس غذا با حرکات دودی به سوی معده می رود. قبل از ورود به معده اسفنکتر انتهایی دیگری وجود دارد که آن هم باید باز شود تا غذا داخل معده انتقال پیدا کند. اگر اسفنکتر انتهایی مشکلی داشته باشد، فرد دچار عارضه‌ای به نام رفلاکس یا برگشت غذا از معده به مری می‌شود.
رفلاکس در نوزادان هم به خاطر شل بودن ماهیچه اسفنکتر مری و نیز وارد شدن هوا در معده به دلیل سریع شیر خوردن نوزاد اتفاق می‌افتد و در نتیجه برگشت محتویات معده رخ می‌دهد. این در حالی است که استفراغ در نوزادان معمولا نشانه بیماری است و با فشار بیرون می‌اید و ارتباطی به رفلاکس معده ندارد. شیری در که اثر رفلاکس در دهان و بینی نوزاد بیرون می‌آید شیر صاف و رقیق است و سبب سوزاندن گلوی نوزاد می‌شود. برخی از علائم رفلاکس در نوزادان عبارتند از:
-سکسکه‌های طولانی
-احساس بیقراری در نوزاد حین شیر خوردن
-بیرون ریختن شیر از گوشه دهان نوزاد حین شیر خوردن
-در موارد شدیدتر این مسئله به صورت استفراغ شیر از طریق دهان و حتی بینی رخ می‌دهد.
-ناله کردن در خواب و پریدن از خواب
-گرسنگی مداوم
-آبریزش دهانی
-حرکات دهانی مثل مزه مزه کردن و جویدن چیزی
بهتر است درمان رفلاکس نوزاد را جدی بگیرید و آن را پیگیری کنید. تاخیر در درمان رفلاکس نوزاد منجر به عوارضی مثل آلرژی، خس خس سینه، سرفه‌های مزمن، وزن نگرفتن نوزاد و … می‌شود.

برای کاهش علائم و درمان رفلاکس نوزاد به کار بردن راهکارهای زیر موثر است
۱- برای درمان رفلاکس نوزاد، به نوزاد در حالت خوابیده شیر ندهید
برای کاهش علائم و درمان رفلاکس نوزاد، یکی از بهترین راهکارها این است که به نوزاد به حالت ایستاده شیر بدهید. به این ترتیب نوزاد را به صورت ایستاده در بغل خود نگه دارید و شیردهی را انجام دهید. بعد از شیردهی حتما نوزاد را در همان حالت نگه دارید و بلافاصله نخوابانید. بهتر است حدود ۳۰دقیقه بعد از اتمام شیردهی نوزاد را در حالت ایستاده نگه دارید. آروغ نوزاد حتما باید گرفته شود.
۲- برای درمان رفلاکس نوزاد؛ زیر سر نوزاد را بلند و تخت را زاویه‌دار کنید
یک راه‌حل مثبت برای درمان رفلاکس نوزاد این است که زیر سر نوزاد را بلند کنید یا زاویه تخت و یا بالش را تا ۴۵ درجه بالاتر بیاورید. هنگامی که قسمت بالاتنه نوزاد بالاتر است، جاذبه زمین مانع از برگشت محتویات معده به مری می شود.
۳- شیردهی در فواصل مکرر و منظم
یک روش کارساز دیگر برای درمان صد در صد کولیک و فلاکس معده نوزاد، شیردهی باید در فواصل منظم و مکرر در طول شبانه‌روز و هر بار به مقدار کم انجام شود.
۴- سر شیشه مخصوص استفاده کنید
در صورتی که با شیشه شیر به نوزاد خود شیر می‌دهید از سر شیشه مخصوص نوزادان رفلاکسی استفاده کنید. این سرشیشه‌ها اندکی حالت کج و مایل دارند و مانع ورود هوا به معده می‌شوند و در نتیجه در کاهش علائم و درمان رفلاکس نوزاد تا جد زیادی موثر عمل می‌کنند.
۵- قنداق را شل ببندید
اگر نوزاد را قنداق می‌کنید قنداق را سفت و محکم نبندید. این کار باعث می‌شود به معده نوزاد فشار وارد شود و تاثیری هم در درمان رفلاکس نوزاد ندارد.
۶- رفلاکس درمان می‌شود
در موارد معدود، برای درمان رفلاکس نوزاد، نیاز به عمل جراحی تجویز می‌شود. اما خوشبخانه در بسیاری موارد این مسئله به کارگیری راهکارهایی که گفته شد و نیز داروهای مخصوص ضد رفلاکس زیر نظر پزشک این مشکل رفع می‌شود. در موارد شدید رفلاکس برای درمان رفلاکس نوزاد تجویز برخی شربت‌های خوراکی از سوی پزشک سبب سفت شدن ماهیچه اسفنکتر مرید و درمان مشکل رفلاکس می‌شود. از سوی دیگر در کودکان مبتلا به رفلاکس خوردن غذاهای سفت‌تر معمولا زودتر از حد معمولا و از حدود پنج ماهگی به توصیه و زیر نظر پزشک متخصص اطفال انجام می‌شود.