کم کاری تیروئید نوزادان، زمان طلایی برای شناسایی

یک فوق تخصص غدد و متابولیسم کودکان گفت: بیشترین شیوع بیماری کم‌کاری تیروئید در نوزادان به‌صورت مادرزادی و قابل‌ پیشگیری است.
فاطمه طباطبایی، با بیان اینکه نوزادان از بدو تولد هیچ‌گونه علائمی از بیماری کم کاری تیروئید ندارند، گفت: با توجه به اینکه هورمون تیروئید در تکامل مغز مؤثر است، در صورت عدم‌تشخیص به‌موقع، نوزادان دچار عقب‌ماندگی ذهنی و مشکلات جسمی دیگری می‌شوند.
وی بابیان اینکه غربالگری در نوزادان متولدشده در روزهای سوم تا پنجم تولد صورت می‌گیرد، گفت: با انجام غربالگری، تقریباً ۹۰ درصد تشخیص و درمان بیماری انجام می‌شود.
این پزشک فوق تخصص ادامه داد: در صورت درمان نشدن این بیماری در نوزادان، بعد از شش‌ماهگی با علائم بالینی و معاینه قابل‌تشخیص است که البته در آن زمان آسیب‌ها و صدمات مغزی واردشده غیرقابل‌جبران است.
وی با اشاره به اینکه تکامل مغز کودک به مدت سه سال صورت می‌گیرد که در طول این مدت باید تست تیروئید و مصرف دارو به‌صورت مستمر انجام شود، گفت: با توجه به جواب آزمایش‌ها دوز قرص کاهش یا افزایش می‌یابد و بعد از سه‌سالگی مصرف دارو به مدت یک ماه قطع‌شده و به‌صورت مجدد تیروئید بیمار مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.
طباطبایی ادامه داد: اگر اختلال موقت در ساخت هورمون‌ها باشد، در طول درمان در این سه سال مشکل در ترشح هورمون غده تیروئید برطرف شده و دارو قطع می‌شود، اما اگر بیماری تداوم داشته باشد نشان‌دهنده نبود غده تیروئید است و بیمار باید به‌صورت مداوم و تا آخر عمر دارو مصرف کند.
این فوق تخصص غدد و متابولیسم کودکان با اشاره به اینکه تا شش‌ماهگی باید آزمایش خون نوزاد هر ماه تکرار شود، اظهار کرد: این آزمایش‌ها از شش‌ماهگی تا یک‌سالگی هر سه ماه و بعد از یک‌سالگی هر چهار یا شش ماه یک‌بار تکرار می‌شود و در صورت تشخیص تغییر دوز دارو، یک ماه بعد آزمایش باید تکرار شود.
وی بابیان اینکه قرص تیروئید دارای هیچ‌گونه عوارضی نیست و بیماران این هورمون را به‌صورت خوراکی دریافت می‌کنند، گفت: با انجام آزمایش‌های TSH و مصرف دارو، این کودکان رشد طبیعی و سالمی خواهند داشت.
طباطبایی با بیان اینکه روشی برای پیشگیری از بروز این بیماری وجود ندارد، افزود: جنسیت نوزاد در بیماری کم‌کاری تیروئید تأثیرگذار نیست و به سه دلیل این بیماری رخ می‌دهد؛ ممکن است در نوزاد غده تیروئید تشکیل نشده باشد، غده تیروئید قادر به هورمون سازی نباشد و یا بیماری ژنتیکی است.
وی با اشاره به انجام این غربالگری در تمام نقاط کشور و اثرات مثبت آن، ادامه داد: به خاطر نبود این غربالگری در گذشته، بعد از شش‌ماهگی نوزادان علائم ظاهری مانند درشت شدن زبان، شل ماندن پنتانل که یک ناحیه جلوی سر است، فسخ نافی و اختلال در رشد پیدا می‌کردند که با مشاهده این علائم پزشک معالجه و درمان را شروع می‌کرد که ممکن بود علائم جسمی بیماران تا حدی برطرف شود ولی آسیب‌های مغزی جبران‌ناپذیر بود.
این پزشک متخصص هشدار داد: در صورت عدم‌تشخیص بیماری در زمان تولد، فرد در آینده با ایجاد اختلال ذهنی در یادگیری و افت تحصیلی مواجه می‌شود. در موارد محدودی هم با انجام این غربالگری تشخیص به کم‌کاری تیروئید داده نمی‌شود، زیرا نوزاد تا زمانی که در رحم مادر است از هورمون تیروئید مادر استفاده می‌کند و ممکن است بعد از تولد هم همچنان هورمون تیروئید مادر در بدن نوزاد وجود باشد که در عرض چند ماه و عدم ترشح هورمون تیروئید علائم کم‌کاری را پیدا می‌کند.
طباطبایی با اشاره به اینکه با انجام غربالگری در بدو تولد می‌توان از بسیاری از بیماری‌ها پیشگیری کرد، ادامه داد: در کشورهای اروپایی با غربالگری از ۱۸۶ بیماری جلوگیری می‌کنند و امیدوار هستیم در کشور ما هم این غربالگری ها انجام شود تا بیماری‌های بسیاری پیشگیری و درمان شوند.