شیردهی در دوران کرونا، آنچه باید بدانیم

هنوز اطلاعات علمی کافی در مورد اثر ویروس کرونا بر زنان باردار وجود ندارد؛ اما می ‌دانیم که زنان باردار بیشتر از دیگران در معرض تغییرات سیستم ایمنی و فیزیولوژیک هستند و این باعث می‌شود دربرابر عفونت‌های دستگاه تنفسی مقاومت کمتری داشته باشند. همچنین، با وجود اینکه که در موارد دیگری از سندرم ویروس کرونا، مانند سندرم ویروس کرونای حاد تنفسی (ویروس سارس/ SARS-CoV) و سندرم ویروس کرونای خاور‌میانه (مرس/ MERS-CoV) و دیگر بیماری های عفونی ویروسی مانند آنفولانزا دیده شده است، خطر تشدید بیماری و مرگ برای زنان باردار بیشتر از مردم عادی است.

آیا احتمال سقط جنین در زنان باردار مبتلا به کرونا بیشتر است؟
درمورد ویروس کرونای جدید، اطلاعات علمی کافی وجود ندارد؛ اما سقط‌ جنین و به‌ دنیا آوردن نوزاد مرده در زنانی که به دیگر موارد ویروس کرونا مبتلا بوده‌اند (سارس و مرس)، دیده شده است. تب بالا در سه‌ماههٔ ابتدای بارداری می‌تواند خطر بیماری‌های مادرزادی را افزایش دهد.

آیا پرستاران بارداری که از بیماران مبتلا به کرونا پرستاری می‌کنند در خطر سقط جنین قرار دارند؟
پرستاران باید هنگام مراقبت از بیماران مبتلا یا مشکوک به کرونا دستورالعمل کنترل عفونت و ارزیابی خطر را اجرا کنند. به‌کار‌گیری دقیق این دستورالعمل‌ها نقش مهمی در محافظت از تمامی پرستاران دارد. متأسفانه اطلاعات علمی درمورد اثر ویروس کرونا بر پرستاران باردار بسیار کم است؛ با‌این‌حال، تا حد امکان بهتر است پرستاران باردار در معرض بیماران مشکوک یا مبتلا به کرونا نباشند.

آیا زنان باردار مبتلا به کرونا این ویروس را به جنین یا نوزاد تازه‌ متولد‌ شده انتقال می ‌دهند؟
راه اصلی انتقال ویروس کرونا تماس نزدیک با فرد مبتلا است. هنوز مشخص نیست که آیا زن باردار می‌تواند این ویروس را به جنین یا نوزادش (قبل، حین یا بعد از زایمان) انتقال دهد یا نه؛ با‌این‌حال، در موارد معدودی که اخیرا از نوزادان متولد‌شده از زنان مبتلا به ویروس کرونا مشاهده شده، آزمایش کرونای هیچ‌کدام از نوزادان مثبت نبوده است. همچنین، ویروس در مایع آمنیوتیک یا شیر مادر دیده نشده است.
سعی کنید لوازم موردنیاز خودتان و کودکتان (مثل پوشک بچه) را به اندازه‌ای بخرید که کمتر از خانه بیرون بروید. بسته‌بندی و روکش پوشک و لوازمی را که از فروشگاه به خانه می‌آورید، ضدعفونی کنید تا از ویروس‌های احتمالی روی سطح لوازم در امان بمانید.

آیا نوزادانی که مادرانشان در حین بارداری به کرونا مبتلا شده‌اند در خطر هستند؟
بر اساس گزارش‌های بسیار کمی که وجود دارد، برای مادرانی که در حین بارداری به کرونا مبتلا شده‌اند، خطراتی مانند زایمان زودرس وجود دارد؛ با‌این‌حال، هنوز به‌صورت قطعی مشخص نیست که آیا این نتایج به بیماری مادر مربوط بوده‌اند یا خیر. با‌توجه‌به داده‌های کمی که وجود دارد، در دیگر موارد بیماری‌های عفونی مانند آنفولانزا، مشکلات مربوط به زایمان مانند تولد نوزاد کم‌وزن و زایمان زودرس دیده شده است؛ به‌علاوه، سرماخوردگی و آنفولانزا با تب شدید در دوران ابتدایی بارداری، خطر بیماری‌های مادرزادی را افزایش می‌دهند. همچنین تولد نوزاد نارس و زایمان زودرس در مادرانی که در طول بارداری به دیگر انواع ویروس کرونا مبتلا بوده‌اند نیز دیده شده است.

آیا ابتلای مادر به ویروس کرونا در حین بارداری می‌تواند اثرات بلندمدتی بر سلامتی نوزاد داشته باشد؟
در حال حاضر هیچ اطلاعاتی درمورد اثرات بلند‌مدت ویروس کرونا بر نوزادان وجود ندارد؛ اما، در کل، تولد به‌صورت نارس و کم‌وزن، در بلند‌مدت بر سلامت کودکان اثر می‌گذارد.

ویروس کرونا چه اثری بر زنان شیرده دارد؟
هنوز درباره سرایت ویروس کرونا اطلاعات جامع و دقیقی وجود ندارد. انتقال ویروس کرونا از فردی به فرد دیگر، از طریق قطرات تنفسی آلوده‌ای اتفاق می‌افتد که از عطسه یا سرفهٔ فرد بیمار تولید می‌شوند. در مطالعاتی که روی موارد معدود زنان شیرده مبتلا به ویروس کرونای جدید و ویروس‌های کرونای قدیمی مانند سارس انجام شده، هیچ ویروسی در شیر مادر دیده نشده است؛ با‌این‌حال، هنوز نمی‌دانیم آیا ویروس کرونا از طریق شیر مادر قابل‌انتقال هست یا خیر.

راهنمای مادران شیرده مبتلا به بیماری‌ های عفونی
شیر مادر در مقابل خیلی از بیماری ها از نوزادان محافظت می‌کند؛ فقط در موارد بسیار نادری، تغذیه با شیر مادر توصیه نمی‌شود. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها در آمریکا (CDC) دستورالعمل خاصی درمورد شیردهی در طول بیماری های ویروسی مشابه مانند سارس و مرس ندارد؛ اما در مواردی مانند آنفولانزا توصیه می‌کند که مادران مبتلا به آنفولانزا با رعایت کامل نکات بهداشتی به شیر دادن به نوزادشان ادامه دهند.
اطلاعات درمورد ویروس کرونای جدید بسیار کم است و مادران شیردهی که مبتلا به این ویروس هستند بهتر است برای تصمیم گیری درمورد شیر دادن به فرزندشان با پزشک مشورت کنند. البته این مادران بیشتر از دیگران باید نکات بهداشتی برای پیشگیری از انتقال ویروس کرونا را جدی بگیرند: نکاتی مانند شستن صحیح دست ها قبل از هر بار در آغوش گرفتن نوزاد و استفاده از ماسک در حین شیردهی (در صورت امکان). همچنین، هنگام دوشیدن شیر با شیردوش هم باید دست‌های خود را خوب بشویند و در صورت امکان، از فرد سالمی بخواهند که شیر دوشیده‌شده را به نوزادشان بدهد.
این روزها ویروس کرونا افراد و خانواده‌های زیادی را تحت تأثیر خود قرار داده است. مطمئنا مادران باردار و شیرده باید بیشتر از افراد عادی، نکات بهداشتی را رعایت کنند. البته مادران سالم شیرده می‌توانند با خیال راحت‌تری به نوزادشان شیر بدهند؛ ولی مادران مشکوک به کرونا باید مراقب باشند و حتما با پزشک مشورت کنند.
البته نباید از تغذیه سالم و تقویت سیستم ایمنی بدن هم غافل شد. بهترین راه برای مقابله با ویروس کرونا و شکست‌دادن آن، رعایت همین دو توصیه است.