نوزادی که شیر مادرش را استفراغ می‌کند؛ آن چه باید بدانید

نی‌نی‌پلاس: تصور کنید در شرایطی هستید که فرزند شیرخوار شما تمام شیری را خورده است، استفراغ کرده است، حال نمی‌دانید که باید به او شیر بدهید یا خیر؟ از آنجا که تف کردن در تمامی نوزادان به چشم می‌خورد و بسیاری از شیرخواران، استفراغ را تجربه می‌کنند، بنابراین این سوال را بیشتر والدین می‌پرسند. استفراغ به دلایل متعددی رخ می‌دهد و اغلب آنها جدی نیستند. در پاسخ کوتاه به این پرسش باید گفت اگر کودک بعد از استفراغ می‌خواهد دوباره به وضعیت قبل برگردد، بله! می‌توانید پس از استفراغ نوزادتان روی ژاکت، مبل و فرش، دوباره به او شیر بدهید. 

علل استفراغ و تف در نوزادان

استفراغ نوزاد و تف کردن نوزاد دو چیز متفاوت هستند و به دلایل مختلف رخ می‌دهند. تف کردن بیرون ریختن بدون فشار شیر و بزاق از دهان کودک است و اغلب بعد از شیرخوردن اتفاق می افتد .تف کردن بیشتر در شیرخواران زیر یک سال دیده می شود.

تف در نوزادان سالم طبیعی است و دلایل متعددی دارد. حدود نیمی از نوزادان 3 ماهه و کمتر دچار نوعی رفلاکس اسید به نام رفلاکس نوزاد هستند. اگر شکم نوزاد پر باشد، تف کردن ناشی از ریفلاکس نوزاد اتفاق می افتد. در شیرخوارانی که با شیشه شیر می خورند، باید مراقب بود که بیش از حد غذا نخورند. تف کردن معمولاً تا یک سالگی متوقف می شود.

از سوی دیگر، به خارج شدن محتویات معده با فشار استفراغ می‌گویند. در استفراغ شیرخواران، شیر و در کودکانی که غذای جامد می‌خورد، غذا از معده خارج می‌شود. استفراغ زمانی اتفاق می‌افتد که مغز به ماهیچه‌های اطراف معده سیگنال می‌دهد که منقبض شوند. استفراغ (مانند تهوع) یک عمل بازتابی است که به دلایل متعدد اتفاق می‌افتد، برخی از این دلایل عبارتند از :

• تحریک ناشی از عفونت ویروسی یا باکتریایی، مانند آنفلونزای معده

• تب

• درد، مانند تب، گوش درد، یا واکسیناسیون

• انسداد در معده یا روده

• مواد شیمیایی موجود در خون، مانند دارو

• وجود آلرژن ها که در نوزادان زیر یک سال نادر است

• استفراغ ناشی از حرکت که به آن ماشین گرفتگی نیز می گویند

• سرگیجه، که ممکن است به دلیل چرخاندن بیش از حد رخ دهد

• ناراحتی یا استرس

• بوی تند

• عدم تحمل شیر

استفراغ در نوزادان سالم نیز رایج است، اما ممکن است به این معنی باشد که کودک مبتلا به آنفلوآنزای معده شده یا کمی ناخوش احوال است.

چه زمانی به نوزاد خود پس از استفراغ شیر بدهید؟

استفراغ بیش از حد باعث کم آبی بدن و حتی کاهش وزن در موارد بسیار جدی شود. شیر دادن مانع از بروز هر دو مشکل خواهد شد. بعد از اینکه استفراغ قطع شد، شیرخوار می‌تواند شیر بخورد. اگر کودک گرسنه است و بعد از استفراغ تمایل به شیر خوردن دارد، بلافاصله به او شیر بدهید.

حتی گاهی اوقات غذای مایع بعد از استفراغ می‌تواند به رفع حالت تهوع کودک کمک کند. با مقدار کمی شیر شروع کنید و کمی منتظر بمانید تا ببینید دوباره استفراغ می کند یا خیر. اگرچه ممکن است کودک دوباره استفراغ کند، اما بهتر است به او شیر بدهید.

اگر کوچولوی شما حداقل 6 ماهه است و نمی‌خواهد بعد از چندین بار استفراغ غذا بخورد، با شیشه یا قاشق به او آب بدهید تا به جلوگیری از کم آبی بدن کمک کند. کمی صبر کنید و دوباره به کودک خود شیر بدهید.

چه زمانی پس از استفراغ نباید به نوزاد شیر داد؟

در برخی موارد، بهتر است بلافاصله پس از استفراغ به نوزاد شیر ندهید. اگر کودک به دلیل گوش درد یا تب استفراغ می کند، ممکن است نیاز به دارو داشته باشد. اکثر متخصصان داروهای ضد درد مانند استامینوفن کودک را برای زیر یک سال توصیه می کنند. در مورد دارو و دوز مناسب نظر پزشک را جویا شوید.اگر بر اساس تجویز پزشک به کودک دارو می دهید، حدود 30 تا 60 دقیقه صبر کنید سپس به کودک غذا بدهید. شیر یا غذا دادن زودهنگام به کودک، باعث برگشت دارو می شود در حالیکه هنوز دارو اثر نکرده است.

ماشین گرفتگی در نوزادان زیر 2 سال شایع نیست، اما برخی از نوزادان حساس تر هستند. اگر فکر می کنید فرزندتان به دلیل حرکت استفراغ می کند، بهتر است به او شیر ندهید. اگر کودک در ماشین شیر نخورد، بهتر است. صبر کنید بعد از رسیدن به مقصد و پیاده شدن به او شیر بدهید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

استفراغ نوزاد با همه نگرانی که ایجاد می کند، حتی اگر از آنفلونزای معده باشد، خود به خود از بین می رود. اکثر نوزادان مبتلا به گاستروانتریت نیازی به درمان پزشکی ندارند. این بدان معناست که در بیشتر مواقع، باید منتظر واکنش خود کودک بمانید.

اما گاهی اوقات، قضیه فقط استفراغ نیست، به حس مادرانه خود اعتماد کنید و وقتی می بینید حال کودک چندان مساعد نیست به پزشک مراجعه کنید. علاوه بر این، اگر استفراغ نوزاد به مدت 12 ساعت یا بیشتر طول کشید، فوراً به پزشک مراجعه کنید. نوزادان و کودکان در اثر استفراغ به سرعت کم آب می شوند.همچنین اگر کودک علاوه بر استفراغ، مدام گریه می کند، درد یا ناراحتی دارد، از خوردن آب و غذا امتناع می کند، به مدت 6 ساعت ادرار نمی کند، اسهال دارد، پوستش خشک است، بدون اشک گریه می کند، بی حال است، خواب آلوده است، در استفراغ خون یا مایعی با لکه های سیاه وجود دارد، لبخند نمی زند، واکنش نشان نمی دهد، مایع استفراغ سبز رنگ است، شکم متورم است، در مدفوع خون وجود دارد، حتما در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.

به حداقل رساندن استفراغ همراه با شیر دادن چه کنیم؟

شما معمولا نمی توانید زمان یا میزان استفراغ کودک را کنترل کنید. هر زمان فرزندتان استفراغ کرد، با خود بگویید کودکان سالم نیز استفراغ می کنند تا بر خود مسلط باشید. با اقدامات پیشگیرانه زیر تا حدی شرایط را تحت کنترل خود در آورید:

• به کودک زیاده از حد غذا ندهید

• وعده های شیر دهی به نوزاد باید کم و مکرر باشد.

• نوزادان باید بین شیر خوردن و بعد از آن آروغ بزنند.

• کودک را حداقل تا 30 دقیقه پس از شیر دادن به حالت ایستاده نگهدارید و اگر خوابید نباید زیر سر او در گهواره یا تخت بلند باشد.

اگر کودک آنفلوانزای معده دارد و به اندازه کافی بزرگ شده است که غذاهای جامد بخورد، حدود 24 ساعت از دادن مواد جامد به او خودداری کنید. رژیم غذایی مایع می تواند به آرام شدن معده پس از یک دوره استفراغ کمک کند.

کلام آخر

استفراغ و تف کردن در نوزادان سالم شایع است. در بیشتر موارد، مدت کوتاهی پس از استفراغ، می توانید به نوزاد شیر بدهید تا بدنش کم آب نشود.در برخی موارد بهتر است کمی صبر کنید و سپس به نوزاد شیر بدهید. اگر به فرزندتان داروهایی مانند مسکن‌های درد و تب می‌دهید، کمی منتظر بمانید تا داروها اثر کنند و برنگردند.  اگر فرزند شما زیاد استفراغ می کند یا حال عمومی خوبی ندارد، فوراً با پزشک اطفال تماس بگیرید. اگر در مورد شرایط کودک، مطمئن نیستید، توصیه می شود برای اطمینان به پزشک مراجعه کنید.