چگونه از نفخ نوزاد جلوگیری کنیم؟

پرسش: نوزاد ما ۱۰ روزه است شبها خیلی نفخ میکند؟راه حل هایی برای رفع نفخ در نوزادان را در صورت امکان توصیه بفرمایید.

پاسخ: نفخ نوزادان حالتی است که با کولیت نوزادی مرتبط است. کولیت دل درد و دل پیچه همراه با قولنج در نوزادان است و نوزادان تازه متولد شده ای که از شیر مادر تغذیه می کنند از هفته دوم به بعد با این مشکل درگیر می شوند.دلیل این مشکل، نبود باکتری در دستگاه گوارش نوزاد و کم بودن فلور میکروبی در بدن است و پس از شکل گیری فلور میکروبی، مشکل نوزاد نیز رفع می شود. مشکل نفخ در بیشتر کودکان ایجاد و تا ماه سوم و چهارم زندگی رفع می شود و نیازی به استفاده از دارو ندارد و جایی برای نگران شدن مادران نیست.
دل درد، نا آرامی و کولیت که برخی از شیرخواران دچار آن می ‌شوند، می ‌تواند بر اثر غذایی که مادر خورده است، به وجود آمده باشد.
همچنین بو و طعم مواد غذایی وارد شده در شیر مادر ممکن است، شیرخوار را نسبت به خوردن شیر بی‌ میل کند.
مادران شیرده از مصرف غذاهای نفاخ، مواد بودار و مقادیر زیاد کافئین خودداری کنند‌ زیرا ترکیبات موجود در این مواد غذایی ممکن است از طریق شیر وارد بدن نوزاد شده و او را دچار ناراحتی‌های گوارشی می‌کند.
البته می ‌توان گفت که چنین رخدادهایی به طور دقیق قابل پیش ‌بینی و پیشگیری نیستند اما این مادران با توجه به نوع مواد غذایی مصرفی و عکس‌العمل فرزند شان، می ‌توانند تصمیم بگیرند که کدام ماده غذایی را حذف کنند یا از میزان مصرف‌ شان بکاهند.
برخی از مواد غذایی می‌ تواند طعم و بوی شیر مادر را تغییر دهد که می ‌توان به سیر، پیاز، کلم، شلغم، لوبیای سبز، حبوبات، ریواس و زردآلو اشاره کرد و احتمال دل‌ دردهای 24 ساعته شیرخوار را به وجود ‌آورد.
در ضمن مصرف زیاد هندوانه، خربزه، هلو و دیگر میوه‌ های نوبرانه، نرسیده و کال در ایجاد اسهال و دل ‌درد کودکان تأثیر می ‌گذارند.
در بعضی خانواده ‌ها مصرف برخی مواد غذایی توسط مادر در فرزند شیرخوارشان ایجاد حساسیت و آلرژی می ‌کند که می ‌توان به شیر گاو، تخم‌ مرغ، فرآورده‌ های گوشتی، بادام ‌زمینی و فرآورده ‌های سویا اشاره کرد که بهتر است از برنامه غذایی حذف شوند.
نفاخ ها :
موز نفاخ است و زیادخوردن آن خصوصا در سرد مزاجان تولید گاز معده می کند .
خیار نفاخ است .
مصرف زیاده از حد گوجه سبز باعث نفخ معده می شود .
انار برای کسانیکه دچار نفخ معده هستند ، ضرر دارد .
زردآلو به طور کلی دیرهضم و نفاخ است و علاج نفخ آن ، خوردن هسته زرد آلوی شیرین می باشد .
تمام حبوبات نفاخ هستند .
تخم مرغ بدلیل گوگرد موجود ، ایجاد نفخ در شکم می کنند .
پسته خصوصاً پسته خام ، نفاخ است .
شاه توت نفاخ است .
گیلاس طبیعتی سرد دارد و مصرف زیاد آن باعث نفخ معده می شود .
مصرف زیاد خربزه باعث نفخ می شود .
زرشک نفاخ است .
عسل برای کسانی که به نفخ شکم مبتلا هستند توصیه می شود .
شیر نفاخ است .
پوست انگور دیر هضم است و موجب دل درد ، نفخ و عوارض دیگر می گردد .
زیاده روی در مصرف انجیر تولید نفخ شکم و اسهال کرده و برای چشم نیز مضر است .
مصرف زیاد خاکشیر ، ممکن است سبب افزایش موقتی نفخ شکم شود .
زیاده روی در خوردن فندق ، ایجاد نفخ و گاز شکم می کند .
کشک نفاخ است .
تره ، ترب و پیاز ، نفاخ هستند .
کاهو دارای مقدر زیادی الیاف است که تولید گاز و نفخ در معده می کند .
زیاده روی در مصرف کلم موجب ایجاد نفخ و افزایش فشار خون می شود .
غیر نفاخ ها :
شلغم اشتها آور و بی نفخ است .
ماش بسیار زود هضم و غیر نفاخ است .
هلو با هر معده ای سازگار است و نفخ ایجاد نمی کند .
چغندر ، آرام بخش و خنک است و اگر پخته شود ایجاد نفخ نمی کند .
شوید نفخ شکم را از بین می برد .
گشنیز ضد نفخ است و دل درد را بر طرف می کند .
جعفری نفخ را کاهش می دهد .
عرق نعنای خالص بسیار ضدنفخ است .
مرباى پوست هندوانه مبارز سرسخت نفخ معده است .
از فلفل قرمز به عنوان داروی ضد نفخ استفاده می شود .
زیره سیاه خاصیت ضد نفخ دارد .
چای سبز باعث تقویت معده شده و ضمن دفع سموم بدن ، نفخ معده را نیز برطرف می کند .
آویشن کوهی ناراحتیهای معده را از نظر هضم و نفخ به طور کلی برطرف می کند .
کنگر فرنگی ، گاز و نفخ معده و روده را از بین می برد .
رازیانه خاصیت ضد نفخ دارد .
نوشیدن یک فنجان دم کرده ریحان ، نفخ و گاز معده را از بین می برد .
توصیه می شود در فرایند شیردهی نکات زیر رعایت شود:
مادران باید در موقعیت راحتی به نوزاد شیر بدهند. باید بنشینند و تکیه بدهند و بالشی زیر دستشان بگذارند و به نوزاد شیر بدهند تا هم خودشان در شرایط مناسبی باشند و خسته نشوند و هم نوزاد راحت باشد و با آرامش شیر بخورد، به اصطلاح مادران باید روی یک تخت چهار بالش بنشیند و بچه شیر بدهند چرا که شیر دهی یک مکانیسم ذهنی - جسمی می باشد.
همچنین به زور نباید سینه را داخل دهان کودک گذاشت چرا که نوزادان مقدار کمی شیر که می خورند، نفس می گیرند و مجدداً شیر می خورند و این امر نیاز به صبر و حوصله مادر دارد.
پس از شیردادن حتماً آروغ نوزاد را بگیرید. سر نوزاد را روی شانه خود قرار دهید و آرام آرام به پشت او بزنید تا باد گلو بزند.
برای رفع نفخ نوزادان نیز مادر هر روز یک لیوان جوشانده رازیانه و زیره همراه با عسل میل کنند.
همچنین مادران می توانند برای رفع نفخ در نوزاد، خودشان نیز عرق نعناع استفاده کنند .
برای کاهش نفخ نوزادان بهتر است مادر شیرده از غذاهای نفاخ استفاده نکند، آرامش داشته باشد و هنگام شیر دادن به کودک نیز استرس و نگرانی نداشته باشد.
بهترین درمان مشکل نفخ، بغل کردن نوزاد و نوازش است. می توان ازموسیقی ملایم نیز برای آرام کردن نوزاد استفاده کرد. در صورتی که نوزاد بیش از حد بی قرار بود می توان حوله گرم را روی شکم او قرار داده و او را نوازش کرد.
در صورتی که نفخ نوزاد با موارد بالا برطرف نشد، می توانید به متخصص کودکان مراجعه کنید و داروی ضد نفخ بگیرید.