درمان دل درد نوزاد زیر یک ماه با روشهای سریع و موثر
دل درد در نوزادان زیر یک ماه یکی از شایعترین نگرانیهای والدین، بهویژه در هفتههای نخست تولد است. دستگاه گوارش نوزاد در این سن هنوز نابالغ است و بهتدریج با شرایط جدید خارج از رحم سازگار میشود. این فرایند میتواند با علائمی مانند گریههای طولانی، جمع کردن پاها، نفخ شکم و بیقراری همراه باشد. آگاهی از علل دل درد و روشهای صحیح کاهش آن، نقش مهمی در آرامش نوزاد و والدین دارد. در این مقاله قصد داریم به روشهای سریع و موثر درمان دل درد نوزاد زیر یک ماه بپردازیم و سپس یاد بگیریم چگونه از بروز این اتفاق جلوگیری کنیم.
فهرست مطالب
- دلایل شایع دل درد در نوزادان زیر یک ماه
- علائم دل درد در نوزاد زیر یک ماه
- روشهای خانگی درمان دل درد نوزادان زیر یک ماه
- نقش شیر خشک در دل درد نوزادان
- درمان دل درد نوزاد زیر یک ماه دکتر خیراندیش
- بهترین قطره برای درمان دل درد نوزاد زیر یک ماه
- روشهای پیشگیری از دل درد در نوزادان زیر یک ماه
- چه زمانی دل درد نوزاد نیاز به بررسی پزشکی دارد؟
- سوالات متداول
دلایل شایع دل درد در نوزادان زیر یک ماه
یکی از مهمترین دلایل دل درد در این سن، تکامل نیافتن دستگاه گوارش است. حرکات رودهای هنوز منظم نیست و تجمع گاز میتواند باعث ناراحتی نوزاد شود. بلع هوا هنگام شیر خوردن، چه از سینه مادر و چه از شیشه شیر، عامل مهم دیگری است. همچنین حساسیت موقت به لاکتوز یا ترکیبات شیر خشک، رفلاکس معده به مری و تغییرات هورمونی پس از تولد نیز میتوانند در بروز دل درد نقش داشته باشند.
علائم دل درد در نوزاد زیر یک ماه
دل درد معمولا با گریههای شدید و بدون دلیل مشخص بروز میکند. نوزاد ممکن است پاهای خود را به سمت شکم جمع کند، صورتش قرمز شود یا شکمش سفت به نظر برسد. این گریهها اغلب بعد از شیر خوردن یا در ساعات عصر و شب بیشتر میشوند و با آرام شدن شکم، کاهش مییابند.
روشهای خانگی درمان دل درد نوزادان زیر یک ماه
درمان دل درد نوزاد زیر یک ماه بیشتر بر پایه روشهای ملایم و غیر دارویی است و هدف اصلی کاهش نفخ و آرامسازی نوزاد است. توصیه میشود در این سن ابتدا از روشهای خانگی برای کاهش علائم استفاده کنید و در صورت عدم تاثیرگذاری به سراغ درمان دارویی و پزشک بروید.
آروغ گرفتن صحیح نوزاد
پس از هر بار شیر خوردن، گرفتن آروغ به خروج هوای بلعیده شده کمک میکند. نگه داشتن نوزاد در وضعیت عمودی و ضربههای آرام به پشت او میتواند بسیار موثر باشد.
بیشتر بخوانید: تا چند ماهگی باید آروغ نوزاد را بگیریم؟
حرکت دادن پاها
حرکت دادن آرام پاهای نوزاد به شکل دوچرخه، یکی از روشهای ساده برای کاهش دل درد ناشی از نفخ است و به تخلیه گازهای روده کمک میکند. اما این حرکت را چطور باید انجام داد؟
به نقل از enfamil.comPlace your baby on their back, and gently move their legs like they're in a mini spin class. This bicycling motion can encourage stubborn gas to pass. Stop every once in a while and gently press both of your baby's knees toward the belly.کودک خود را به پشت بخوابانید و به آرامی پاهایش را مانند دوچرخه زدن حرکت دهید. این حرکت دوچرخهسواری میتواند به خروج گاز معدهی سخت کمک کند. هر از گاهی بایستید و به آرامی هر دو زانوی کودک خود را به سمت شکم فشار دهید.
استفاده از گرمای ملایم
قرار دادن یک پارچه ولرم روی شکم نوزاد میتواند باعث شل شدن عضلات شکم و کاهش درد شود. دمای پارچه باید کاملا ملایم باشد و تماس مستقیم و طولانی نداشته باشد.
توجه به تغذیه مادر
در نوزادانی که از شیر مادر تغذیه میکنند، رژیم غذایی مادر اهمیت زیادی دارد. مصرف زیاد مواد نفاخ مانند حبوبات، کلم، نوشابههای گازدار و غذاهای پر ادویه ممکن است دل درد نوزاد را تشدید کند.
ماساژ ملایم شکم
ماساژ آرام شکم نوزاد با حرکات دایرهای در جهت عقربههای ساعت، به حرکت گازهای روده و کاهش نفخ کمک میکند. این کار بهتر است زمانی انجام شود که نوزاد آرام است و بلافاصله بعد از شیر خوردن نباشد.
بیشتر بخوانید: نحوه اصولی ماساژ دادن نوزاد

نقش شیر خشک در دل درد نوزادان
برخی نوزادان به ترکیبات خاصی از شیر خشک واکنش نشان میدهند. در صورت تداوم دل درد و نفخ شدید، پزشک ممکن است تغییر نوع شیر خشک را پیشنهاد کند. تغییر خودسرانه شیر خشک بدون مشورت با پزشک توصیه نمیشود.
درمان دل درد نوزاد زیر یک ماه دکتر خیراندیش
از دیدگاه دکتر خیراندیش و طب سنتی ایرانی، دلدرد نوزاد زیر یک ماه اغلب ناشی از سردی مزاج و ضعف هضم است و تمرکز درمان بر گرمسازی ملایم و تقویت گوارش نوزاد قرار دارد. بر این اساس، توصیه میشود مادر شیرده از مصرف خوراکیهای سرد و نفاخ پرهیز کرده و غذاهای با طبع گرم و متعادل را در برنامه خود بگنجاند.
همچنین شکم نوزاد روزانه با مقدار بسیار کم روغن زیتون یا روغن بادام شیرین بهآرامی و در جهت عقربههای ساعت ماساژ داده شود و نوزاد پس از هر بار شیر خوردن بهدرستی آروغ گرفته شود تا گاز تجمعیافته خارج گردد. در این رویکرد، استفاده از هرگونه خوراکی، عرقیات یا داروی گیاهی برای نوزاد زیر یک ماه بدون نظر پزشک یا متخصص طب سنتی توصیه نمیشود و اقدامات باید محدود به روشهای موضعی و اصلاح تغذیه مادر باشد.
بهترین قطره برای درمان دل درد نوزاد زیر یک ماه
دارودرمانی دلدرد در نوزادان زیر یک ماه باید با احتیاط و نظر پزشک انجام شود. البته باید توجه داشت که این درمانها باید به عنوان درمانهای خط دوم استفاده شوند و قبل از آنها باید سعی کنید از طریق درمانهای خانگی علائم دل درد در نوزاد زیر یک ماه را کاهش دهید.
در این گروه، قطرههای دایمتیکون یا سایمتیکون (مانند دایمتیکون، گریپ میکسچر، کولیک اید، کولیک از یا بایوکولیک) با کاهش حبابهای گاز در معده و روده به تسکین دلدرد کمک میکند و جذب سیستمیک ندارد. قطره پروبیوتیک نوزادان (مانند بیوفلورا یا لاکتول) در برخی موارد با تنظیم فلور روده باعث کاهش گریه و نفخ میشود. در موارد خاص ممکن است قطره ضدنفخ ترکیبی گیاهی مخصوص نوزادان با فرمول ملایم تجویز شود. مصرف هرگونه دارو، تعیین دوز و مدت مصرف در نوزاد زیر یک ماه باید دقیقا طبق نظر پزشک باشد و از استفاده خودسرانه یا همزمان چند قطره بدون تجویز تخصصی پرهیز شود.

روشهای پیشگیری از دل درد در نوزادان زیر یک ماه
دلدرد در نوزادان زیر یک ماه اغلب به دلیل نارس بودن دستگاه گوارش و ورود هوا به معده هنگام شیر خوردن ایجاد میشود. هرچند این مشکل در بسیاری از موارد گذراست، اما با رعایت برخی اصول ساده در تغذیه، نحوه نگهداری و آرامسازی نوزاد میتوان احتمال بروز دلدرد و شدت آن را تا حد زیادی کاهش داد. پیشگیری در این سن بیشتر بر اصلاح عادتهای روزمره و توجه به واکنشهای نوزاد متمرکز است.
• آروغ گرفتن نوزاد پس از هر بار شیر خوردن و حتی در میانه شیر دادن
• نگه داشتن نوزاد در وضعیت نیمهعمودی هنگام شیر خوردن برای کاهش بلع هوا
• اطمینان از گرفتن صحیح سینه مادر یا مناسب بودن سرشیشه شیشه شیر
• پرهیز از تغذیه بیش از حد و توجه به علائم سیری نوزاد
• ماساژ ملایم شکم نوزاد بهصورت منظم و در زمان آرامش
• حرکت آرام پاهای نوزاد به شکل دوچرخه برای کمک به خروج گاز
• توجه مادر شیرده به رژیم غذایی و کاهش مصرف مواد نفاخ
• حفظ آرامش محیط و پرهیز از تحریک بیش از حد نوزاد
• تنظیم زمان خواب و بیداری برای جلوگیری از خستگی و بیقراری نوزاد
چه زمانی دل درد نوزاد نیاز به بررسی پزشکی دارد؟
اگر دل درد با علائمی مانند تب، استفراغ مکرر، اسهال شدید، بیحالی غیرعادی، کاهش وزن یا گریههای غیر قابل کنترل و طولانی همراه باشد، لازم است نوزاد توسط پزشک معاینه شود. در نوزادان زیر یک ماه، هرگونه تغییر غیر طبیعی در وضعیت عمومی باید جدی گرفته شود.
سخن پایانی
دل درد نوزاد زیر یک ماه معمولا بخشی از روند طبیعی رشد و تکامل دستگاه گوارش است. استفاده از روشهای سادهای مانند آروغ گرفتن صحیح، ماساژ شکم، تنظیم تغذیه و ایجاد آرامش میتواند به کاهش این مشکل کمک کند. با این حال، توجه به علائم هشداردهنده و مراجعه به پزشک در صورت لزوم، نقش مهمی در حفظ سلامت نوزاد دارد.
منبع:
babycenter.com
سوالات متداول
در بسیاری از موارد بله. دل درد اغلب به دلیل نارس بودن دستگاه گوارش ایجاد میشود و با رشد نوزاد بهتدریج کاهش مییابد.
مصرف هرگونه دارو در این سن باید فقط با تجویز پزشک انجام شود. استفاده خودسرانه از داروهای ضد نفخ توصیه نمیشود .
در اغلب نوزادان، دل درد طی چند هفته اول زندگی بیشتر است و معمولا تا پایان سه ماهگی بهطور قابل توجهی کاهش پیدا میکند.