علل کم شنوایی مادرزادی، چرا؟

شاید خیلی‌ها تصور کنند، کم‌شنوایی در کودکان ـ که منجر به محرومیت از حس شنوایی می‌شود ـ مشکل پنهانی است که در مقایسه با معلولیت‌های محسوسی مانند نابینایی، نداشتن دست و پا یا ناتوانی ذهنی، چندان مهم به نظر نمی‌آید، اما این تصور بسیار نادرست است.

توجه داشته باشید، کم‌شنوایی غیرقابل درمان که برای آنها به موقع اقدامات توانبخشی ارائه نشود، منجر به اختلال در برقراری ارتباط با دیگران و محیط پیرامون، همچنین اختلال در فهم و تولید گفتار می‌شود و از آنجا که بیش از ۹۰ درصد کودکان دچار کاهش شنوایی دارای والدین شنوا هستند، مهم‌ترین رکن هر نوع برنامه مداخله توانبخشی شنوایی، حمایت عاطفی از والدین و ارائه اطلاعات مناسب و مورد نیاز خانواده برای پذیرش واقعیت کم‌شنوایی فرزند است، اما والدین کودک کم‌شنوا برای کمک به درمان موثر فرزندشان طی دوره‌های توانبخشی و باز شنوایی چه اقداماتی را باید انجام دهند و به چه نکاتی باید توجه کنند؟

دکتر فرنوش جاراللهی، متخصص شنوایی‌شناسی در پاسخ این سوالات با تاکید بر این که در صورت مداخله درمانی به موقع، کم‌شنوایی باعث صدمه به قوای عقلانی، مغزی و هوشی کودک نمی‌شود، به والدینی که کودک کم‌شنوا دارند توصیه می‌کند کودکشان را از همه موهبت‌های دوران کودکی بهره‌مند کنند و او را در همه ابعاد زندگی توانمند پرورش دهند.

استادیار دانشگاه علوم پزشکی ایران در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: کم‌شنوایی یا ناشنوایی عاملی نیست که باعث شود والدین، خانواده‌ها یا افراد جامعه نسبت به چنین افرادی دچار حس ترحم و دلسوزی شوند، جز این که افراد باید یاد بگیرند با چنین کودکی چطور ارتباط برقرار کنند.

ابراز عشق و محبت به فرزند کم‌شنوا
«کودک کم‌شنوایتان را همان گونه که هست، بپذیرید و دوستش داشته باشید.»

این متخصص شنوایی‌شناسی با تاکید بر این مساله خطاب به والدین کودکان کم‌شنوا می‌گوید: فرزندتان را زیاد در آغوش بگیرید، نوازش کنید و مورد محبت قرار دهید. بگذارید عشق شما را نسبت به خودش با همه وجود درک کند. درباره احساس‌های مختلف مثل شادی، غم، محبت، تأسف و نگرانی با او صحبت کنید. به او یاد دهید احساسش را در چهره خود نشان دهد.

آموزش روش‌های بیان احساسات به کودک
والدین کودک کم‌شنوا باید به فرزندشان کمک کنند تا شیوه ابراز احساسات را بشناسد یعنی کودک باید یاد بگیرد احساسات خود را بنویسد، راجع به آن گفت‌وگو کند، نقاشی بکشد و در بازی‌های جمعی خوشحالی و ناراحتی خود را بروز دهد.

دکتر جاراللهی با تاکید بر این که هرگز نباید این کودکان را لوس کرد، می‌افزاید: باید اعتماد به نفس کودک را تقویت کرد و به وضع ظاهری و لباس او نیز توجه داشت. همچنین باید از امکانات و شرایط مناسب برای رشد و شکوفایی استعدادهای بالقوه‌اش استفاده کرد. والدین چنین کودکانی باید همواره به او بگویند که از داشتن فرزندی مانند او احساس غرور می‌کنند.

مقایسه و سرزنش ممنوع
یکی از مهم‌ترین توصیه‌ها به والدین کودک کم‌شنوا آن است که فرزندشان را در تصمیم‌گیری خانواده مشارکت دهند و شخصیت او را مستقل بار بیاورند.

به گفته این متخصص، نکته بسیار مهم دیگر آن است که او را مسخره، تحقیر، سرزنش یا با دیگران مقایسه نکنید بلکه موفقیت او را هر چند کوچک باشد مورد تشویق قرار دهید.

وی با تاکید بر این که والدین چنین کودکانی باید مدام با فرزندشان بازی کنند، می‌افزاید: باید چگونگی برخورد با غریبه‌ها به چنین کودکانی از سوی والدین آموزش داده شود.

پدر و مادرها باید درباره فعالیت خود به فرزندشان توضیح دهند و او را در جریان صحبت‌های خانوادگی قرار دهند. در مهمانی‌ها و جمع‌ها او را در گفت‌وگو داخل کنند و به دیگران نیز بیاموزند که چگونه با او ارتباط برقرار کنند. به جای او صحبت نکنند و به او فرصت دهند خودش منظورش را بیان کند.

تقویت روابط با همسالان شنوا
دکتر جاراللهی به والدین این کودکان توصیه می‌کند: فرزندتان را در جمع کودکان و همسالان شنوا و کم‌شنوا ببرید و بگذارید با آنها بازی کند. کمک کنید دوستان خوبی پیدا کند و با آنها رفت و آمد داشته باشد. قوانین، سنت‌ها، آداب و رسوم اجتماعی، ملی و مذهبی را به زبان ساده به او بیاموزید. خودتان الگوی خوبی برای او باشید. به او بیاموزید به حقوق دیگران احترام بگذارد، اما نگذارد حقش پایمال شود و پرخاشگری کند، بلکه با احترام و قاطعیت به خواسته‌هایش برسد.

بالاخره بگذارید فرزند کم‌شنوای شما از زندگی‌اش و از بودن با شما و دیگران لذت ببرد.