شیوع سوء تغذیه در کودکان، مناطق مختلف کشور

خراسان جنوبی از دیرباز دارای مشکلاتی مانند قهر طبیعت، کمبود بارندگی و خشک‌سالی‌های پیاپی بوده است. این وضعیت تنها بر زندگی بزرگسالان تأثیر ندارد بلکه سرنوشت هزاران کودک معصوم را نیز به سیاهی می‌کشد.

این استان دارای روستاها و مناطق محرومی است که تنها منابع درآمدشان چند کیلو گندم و یا چند نهال زرشک است وهمان گونه که پیداست کشاورزی ازجمله موارد مهمی است که در مبحث غذای سالم باید بدان توجه شود تا بتواند در زندگی آن‌ها از بسیاری از بیماری‌ها پیشگیری کند.

اما اکنون دست یاری طبیعت نیز از میان برداشته‌شده و این قصه دردناک به‌جایی خاتمه می‌یابد که فرزندان همین خانواده‌ها نیز دچار بحران تغذیه‌شده و به بیماری دچار می‌شوند.

بنا به گفته کارشناسان لاغری، کوتاهی قد و دیگر سلامت‌های جسمی از موارد بوده که فقدان آن دچار بروز سوءتغذیه در کودکان می‌شود. حال باید پرسید که محله‌های فقیرنشین چگونه باید از پیدایش این وضعیت در فرزندانشان جلوگیری کنند، چراکه تأمین نیاز غذایی بدن که مانع بروز این مشکلات می‌شود، نیز نیازمند مصرف پروتئین، لبنیات، میوه و سبزی جات است.

بدون شک به دنبال این خشک‌سالی‌ها، فقر فزونی یافته و به دنبال آن نیز روند رشد انواع بیماری‌ها افزایش خواهد یافت.

اگرچه به‌صورت قدر مطلق نمی‌توان گفت همه کودکان مبتلابه سوءتغذیه از خانواده‌های فقیر هستند و اتفاقاً گاهی خانواده‌های متمول نیز دقیقاً نمی‌دانند کدام دسته از مواد غذایی برای رشد و سلامت کودکان ضروری است. اما گروهی همان کودکان مناطق محروم هستند که به دلیل شرایط اقتصادی بد خانواده‌هایشان از تغذیه مفید محروم‌اند و خراسان جنوبی نیز در این‌چنین وضعیتی قرار دارد.

معرفی ۴۶۳۰ کودک دچار سوءتغذیه به کمیته امداد

معاون حمایت و سلامت خانواده کمیته امداد امام خمینی خراسان جنوبی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، بابیان اینکه از ابتدای سال جاری چهار هزار و ۶۳۰ کودک دچار سوءتغذیه به این اداره معرفی‌شده‌اند، افزود: از این تعداد سه هزار و ۵۰۰ کودک تحت پوشش قرار گرفتند.

علی‌اکبر نخعی ادامه داد: از ابتدای سال جاری تاکنون نُه میلیارد و ۱۹۱ میلیون ریال اعتبار برای تأمین سبد غذایی این کودکان هزینه شده است.

وی بابیان اینکه از ابتدای سال جاری ۱۲ هزار و ۳۳۰ سبد به ارزش ۷۰۰ هزار ریال در بین کودکان توزیع‌شده است، افزود: این سبدها شامل اقلامی مانند مواد پروتئینی، لبنیات، ریزمغذی‌ها و غیره است.

نخعی از بهبود هزار و ۵۰۴ کودک در طرح تغذیه در سال گذشته خبر داد و گفت: سال گذشته سه هزار و ۵۰۰ کودک دچار سوءتغذیه از این طرح برخوردار بوده‌اند.

تنها ۹ درصد کودکان مبتلابه سوءتغذیه تحت پوشش کمیته امداد هستند

معاون حمایت و سلامت خانواده کمیته امداد امام خمینی خراسان جنوبی بابیان بروز این پدیده در روستاها بیشتر از مناطق شهری است، ادامه داد: از این تعداد، هزار و ۹۸ کودک شهری و دو هزار و ۴۰۲ کودک ساکن مناطق روستایی هستند.

وی ادامه داد: فقط نُه درصد کودکان دچار سوءتغذیه تحت حمایت کمیته امداد بوده و ۹۱ درصد غیر تحت حمایت امداد هستند.

نخعی خواستار توجه والدین به کودکان شد و افزود: توجه به تغذیه و ایمنی غذا در کودکان ازجمله مسائل مهمی است که خانواده‌ها باید به آن توجه داشته باشند.

مصرف ناکافی غذای روزانه در کمین سلامتی کودکان

معاونت بهداشت و درمان دانشگاه علوم پزشکی بیرجند در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با اشاره به شاخص‌های سوءتغذیه در کودکان، بیان کرد: کم‌وزنی، لاغری و کوتاه‌قدی ازجمله شاخص‌های سوءتغذیه در کودکان است.

کامبیز مهدی زاده ادامه داد: وزن کودکان در هر سن اگر کمتر از دو انحراف معیار از میانگین استاندارد باشد، به‌عنوان شاخصی برای ارزیابی وضعیت تغذیه جامعه مورداستفاده قرار می‌گیرد.

وی ادامه داد: کوتاه‌قدی به‌طور مستقیم روی نمو مغزی کودک تأثیر ندارد بلکه عوامل زمینه‌ای مانند تولد نوزاد با وزن کم، محرومیت از شیر مادر و غذای کمکی باکیفیت نامطلوب دچار بروز سوءتغذیه می‌شوند.

مهدی زاده بابیان اینکه عوامل متعددی ازجمله وضعیت اقتصادی و فرهنگی مردم تأثیر بسزایی بر سوءتغذیه دارند، اظهار کرد: سوءتغذیه در ابتدایی‌ترین سطح خود یکی از پیامدهای بیماری و مصرف ناکافی غذای روزانه است.

وی با اشاره به پیامدهای نامطلوب سوءتغذیه کودکان، اظهار کرد: اختلال در رشد و تکامل مغزی، افزایش هزینه‌های درمانی، افت تحصیلی ازجمله این پیامدها است.

معاونت بهداشت و درمان دانشگاه علوم پزشکی بیرجند ادامه داد: همچنین تحمیل هزینه‌های سنگین به آموزش‌وپرورش و از دست دادن روزهای کاری والدین از دیگر این پیامدها است.

علی‌رغم پیگیری‌های خبرنگار مهر اما دانشگاه علوم پزشکی بیرجند آماری از وضعیت کودکان مبتلابه سوءتغذیه ارائه نکرد و در این گزار آخرین گزارش عملکرد مسئولان مرتبط در کارگروه سلامت استان در دی‌ماه سال گذشته ارائه می‌شود که مطمئناً با توجه به وضعیت حاد و بحرانی خشک‌سالی در استان این شاخص‌ها رشد چشمگیری را باید داشته باشد.

۱.۶ درصد کودکان استان از لاغری شدید رنج می‌برند

عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند در کارگروه سلامت استان با تأکید بر اینکه سوءتغذیه ازجمله بیماری‌های است که به تمام ابعاد زندگی ما ارتباط پیدا می‌کند، اظهار کرد: سوءتغذیه نوعی بیماری است که به دلیلی مصرف ناکافی یا مصرف بیش‌ازحد مواد غذایی بروز پیدا می‌کند.

غلامرضا فعال ادامه داد: همین امر سبب می‌شود که در کشورهای غنی سوءتغذیه به‌صورت چاقی و در کشورهای فقیر به‌صورت لاغری مفرط بروز پیدا کند و کشور ما نیز از هر دو این نوع رنج می‌برد.

وی، سوءتغذیه نسبت به ریزمغذی‌ها، سوءتغذیه ثانویه به بیماری و سوءتغذیه به دلیل کمبود پروتئین و انرژی را ازجمله عوامل بروز سوءتغذیه عنوان کرد و افزود: مهم‌ترین نوع سوءتغذیه ارتباط مستقیم با فقر، غذای ناکافی و کیفیت پایین غذا دارد.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند به وضعیت سوءتغذیه در خراسان جنوبی اشاره کرد و گفت: تحقیقات انجام‌شده در سال ۸۵ نشان می‌دهد که ۵۲ درصد کودکان زیر شش سال استان کم‌وزنی طبیعی، ۱۱ درصد متوسط و ۱.۲ درصد کم‌وزنی شدید دارند.

فعال اضافه کرد: همچنین این تحقیقات نشان می‌دهد که ۱.۶ درصد کودکان زیر شش سال استان از لاغری شدید و ۵.۹ درصد از لاغری متوسط رنج می‌برند.

وی، اجرای طرح حمایت تغذیه‌ای از زنان باردار را یکی از اقدامات دانشگاه علوم پزشکی برای کاهش سوءتغذیه در خراسان جنوبی برشمرد و افزود: در سال گذشته ۱۱ هزار و ۴۵۰ مادر باردار تحت پوشش این طرح قرارگرفته‌اند.

هرچند آماری از سوی دانشگاه علوم پزشکی برای بررسی سوءتغذیه و مقایسه روند افزایشی یا کاهش این پدیده در خراسان جنوبی ارائه نشد، اما از وضعیت روستاها و فقر روستاییان پیداست که نیازمند توجه جدی از سوی مسئولان هستند.