اختلال بیش فعالی در کودکان، پیشگیری تا درمان

بیماری بیش فعالی پرتحرکی یا ADHD وضعیتی است که توانایی کودک در تمرکز و توجه را از او می‌گیرد. کودکان مبتلا به این بیماری، پرتحرک هستند و به آسانی حواسشان پرت می‌شود. برای همین است که نمی‌توانند وظایف روزمره، یک تکلیف یا چیزی که از آنها می‌خواهیم را تا آخر انجام دهند یا در محیط کلاس به حرف‌های معلم گوش دهند!

علل بیماری بیش‌فعالی - کم‌توجهی ADHD
در کودکان مبتلا، فعالیت بعضی نواحی مغز که عهده‌دار کنترل توجه هستند، کم شده است. همچنین ممکن است عدم تعادلی در مواد شیمیایی مغز به نام نوروترانسمیتر ایجاد شده باشد. اینکه چرا این بی‌منظمی‌ها ایجاد می‌شود روشن نشده، ولی بعضی متخصصان امر معتقدند ممکن است ژنتیک نقشی داشته باشد.

تشخیص بیماری بیش‌فعالی - کم توجهی ADHD
تست تشخیصی خاصی برای این بیماری وجود ندارد. در واقع پزشک با گرفتن شرح حال دقیق از خود بیمار، توضیحات خانواده از مشکلات رفتاری و همچنین ارزیابی تحصیلی، تشخیص را مطرح می‌کند. چنانچه این بیماری وجود داشته باشد، کودک باید ترکیبی از بی‌توجهی، پرتحرکی و تکانشگری را برای حداقل «شش ماه» با شدتی که متناسب با سن رشدی او نباشد، از خود نشان دهد. لازم است بعضی علائم قبل از «دوازده سالگی» ظاهر شده باشند.

دارودرمانی در بیماری بیش فعالی - کم توجهی ADHD
ثابت شده که داروهایی از دسته محرک نظیر ریتالین که تحت‌نظر پزشک تجویز می‌شود، در افزایش توجه و همچنین کاهش پرتحرکی و رفتارهای تکانشی موثر است. مطالعات نشان می‌دهند که این داروها در ۷۰ تا ۸۰ درصد موارد موثر هستند، اگرچه با عوارض جانبی هم همراه است. پس حتما با تایید پزشک باید مصرف شود. داروهایی از دسته‌های دیگر دارویی هم وجود دارد که با توجه به هر کودک ممکن است انتخاب شود.

مشاوره و رفتار درمانی برای ADHD
این روش به بیماران کمک می‌کند تا بتوانند سرخوردگی‌های خود را کنترل کنند و اعتمادبه‌نفس آنها تقویت شود. همچنین این روش یک وضعیت حمایتی برای والدین فراهم می‌کند. آموزش یکسری از مهارت‌های اجتماعی، به کودک کمک می‌کند تا مشارکت و تحمل کردن را در خود ارتقاء بخشد. مطالعات نشان داده‌اند که در طولانی‌مدت مجموع درمان دارویی و رفتاردرمانی موثرتر از دارودرمانی به‌تنهایی است.

پیشگیری از بیماری
روش قطعی برای پیشگیری از این بیماری در کودکان وجود ندارد، اما می‌توان خطر ابتلا به بیماری را کم کرد. به عنوان مثال این خطر با سلامت ماندن در طی بارداری در کودک کاهش می‌یابد. برای این منظور باید از مصرف الکل، دارو، سیگار و دخانیات در دوران بارداری اجتناب شود. احتمال ابتلا به ADHD در کودکانی که مادرانشان در طی بارداری سیگار می‌کشند، دو برابر بیش از دیگر کودکان است.

عاقبت بیماری در ADHD
با درمان صحیح دسته قابل‌توجهی از بیماران بهتر می‌شوند. گرچه لازم است به طور منظم پیگیری شوند تا لزوم قطع دارو بررسی شود. به هر صورت بیشتر از نیمی از بیماران وقتی به بزرگسالی می‌رسند، همچنان علائمی از بیماری را تجربه می‌کنند.