نقص ایمنی در کودکان، علائم

اگر کودک‌تان مدام به عفونت‌های مختلف دچار می‌شود یا به یک‌نوع عفونت چندین‌بار در سال مبتلا می‌شود باید حتما با او به متخصص مراجعه کنید. چون ممکن است فرزند‌تان مبتلا به بیماری نقص ایمنی اولیه مبتلا باشد. به همین دلیل در گفتگو با دکتر عطیه قره‌باغی، پزشک عمومی، از او خواستیم تا درباره روش تشخیص این بیماری و درمان آن برای‌مان توضیح دهد.

دکتر قره‌باغی درباره تشخیص به‌موقع این بیماری و اهمیت نقش پدر و مادر در این کار می‌گوید: معمولا پدر و مادر‌کودک مبتلا به نقص ایمنی در شرح حالی که به پزشک می‌دهند می‌گویند که بار‌ها به پزشک مراجعه کرده‌اند اما نتیجه‌ای نگرفته‌‌اند و فرزندشان بهبود نیافته است. اما در این میان بالاخره پزشکی پیدا می‌شود که به کودک شَک بالینی پیدا کند و متوجه شود او به نقص ایمنی مبتلا است. تشخیص به موقع این بیماری بسیار مهم است چون اگر درمان به‌موقع صورت نگیرد، ممکن است به علت ناقص بودن ایمنی بدن کودک، عفونت به‌اندازه‌ای پیشرفت کند که منجر به مرگ شود.

بنابر‌این برای درمان این بیماری بسیار مهم است که در زمان تشخیص آن، پدر و مادر کودک بیمار، شرح حال خوبی به پزشک بدهند.

دکتر قره‌باغی با بیان اینکه معمولا عفونت‌های مکرر و عفونت‌های مشکوک مانند عفونت گوش که ۲ تا ۳ بار در سال طبیعی است می‌گوید: وقتی در شرح‌حال پدر و مادر مشخص می‌شود که فرزندشان بیشتر از ۶ تا ۷ بار دچار عفونت گوش شده، پزشک باید به نقص ایمنی مشکوک شود و آن را با آزمایش‌‌های ویژه بررسی کند. ما انتظار داریم که عفونتی مانند عفونت ریه ۲ تا ۳ بار در سال در کودک دیده شود اما اگر بیشتر از این تعداد اتفاق افتاد باید بررسی دقیق‌تری صورت بگیرد.

چون امکان دارد در مورد آن بیماری درمان به صورت کامل انجام نشده باشد، پدر و مادر مراحل درمان را پیگیری نکرده باشند،‌یا زمینه‌ای برای بیماری وجود دارد که با وجود درمان مناسب و دقیق، باعث می‌شود عفونت به صورت مکرر بروز کند. به همین دلیل از آزمایش‌های خاصی برای تشخیص دقیق بیماری استفاده می‌شود.

بسته به نوع نقص ایمنی نوع درمان و روند آن نیز متفاوت است. بر همین اساس این پزشک عمومی می‌گوید: اجزایی در چرخه‌سیستم ایمنی وجود دارد که وقتی همه آن اجزای در کنار هم قرار می‌گیرند، سیستم ایمنی وظیفه معمول خود را انجام می‌دهد. بنابر‌این اگر در هرکدام از پروتئین‌ها یا سلول‌ها نقصی باشد، باید آن را به صورت ویژه‌ای درمان کرد. حتی ممکن است بچه‌ها به دارو‌هایی مانند ایمونوگلوبولین‌ها نیاز پیدا کنند، لازم باشد دارو‌های قوی‌تری بگیرند یا به صورت دوره‌ای دارو‌‌هایی به آنها تزریق شوند. البته معمولا کودک تا یک سالگی ایمونوگلوبولین‌ها را از مادر می‌گیرد و انتظار نداریم از 6 ماهگی تا یک سالگی به عفونت خاصی مبتلا شود. بنابر‌این اگر اختلال شروع شود و علائم آن را ببینیم مراحل درمان را شروع می‌کنیم.

بسته به نوع اختلالی که در سیستم ایمنی بدن به وجود آمده و اینکه کار کدام نقطه مختل شده روند درمان کودک انجام می‌شود. بروز این بیماری سن مشخصی ندارد و بسته به اینکه چه زمان کودک به عفونت مبتلا شود و سیستم ایمنی او نتواند مقاومت کند، متفاوت است. معمولا پزشکان انتظار دارند علائم نقص ایمنی بعد از یک‌سال خود را نشان دهند مانند اینکه کودک بعد از یک‌سالگی به‌طور مکرر دچار عفونت ریه، گوش یا استخوان مش‌ود و یا بعد از یک سالگی هنوز در دهانش برفک مقاوم وجود دارد.

دکتر قره‌باغی با اشاره به این که نمی‌توان از این بیماری پیشگیری کرد می‌گوید: نقص ایمنی راه پیشگیری ندارد چون یک بیماری ارثی است و به دلیل اختلال در سیستم ایمنی کودک و نقص در آن که باعث می‌شود عملکردش کامل نباشد بروز می‌کند. این بیماری درمان قطعی ندارد و تنها می‌توان آن را کنترل کرد. به این صورت که هرماه به کودک مبتلا به نقص ایمنی، ایمونوگلوبولین تزریق می‌شود اما تا زمانی که آن نقص در بدن او وجود دارد هیچ راه پیشگیری و درمانی وجود ندارد. ما تنها با دادن ایمونوگلوبولین به بدن کودک را آماده می‌کنیم که در برابر بیماری‌ها مقاومت کند.