روی پنجه راه رفتن بچه ها، علت چیست؟

مهرداد منصوری، ارتوپد؛ خیلی از کودکان نوپا در سنین ۱۸-۱۰ ماهگی وقتی تازه راه رفتن را یاد می‌گیرند روی پنجه پا راه می‌روند. بسیاری از این کودکان مشکلی ندارند و بتدریج راه رفتن را روی کف پا یاد خواهند گرفت. با این حال وقتی سن بچه به بالای ۱۸ ماه می‌رسد و هنوز روی پنجه راه می‌رود باید علت آن بررسی شود.

راه رفتن روی پنجه پا در تقریبا ۵ درصد بچه‌ها دیده می‌شود. این طرز راه رفتن ممکن است گاهگاهی باشد. وقتی که کودک مشکلاتی در دفع دارد (مانند یبوست) ممکن است روی پنجه پا راه برود. با این حال بعضی بچه‌ها در غالب موارد روی پنجه راه می‌روند.

مهم‌ترین علل روی پنجه راه رفتن بچه‌ها عبارتند از:
اسپاسم عضلات پشت ساق: اسپاسم عضلات پشت ساق بیشتر در کودکان مبتلا به فلج مغزی دیده می‌شود. بسیاری از این کودکان مشکلاتی در حین زایمان داشته‌اند. اسپاسم و سفتی عضلات ممکن است در دیگر نواحی بدن این کودکان هم باشد ولی معمولا در پا بیشتر خود را نشان می‌دهد. این اسپاسم عضلات ساق با بزرگتر شدن کودک ممکن است بیشتر شود.

وقتی به علت اسپاسم عضلات پشت ساق، پای بچه به سمت پایین متمایل می‌شود به تغییر شکل بوجود آمده اکواینوس Equinus می‌گویند. در مراحل ابتدایی ممکن است بتوان اکواینوس را با اسپلینت کنترل کرد. با بزرگتر شدن کودک ممکن است نیاز به عمل جراحی وجود داشته باشد.

سفت بودن تاندون آشیل: در بعضی کودکان تاندون یا زردپی آشیل بصورت مادرزادی کوتاه و سفت بوده و قابلیت انعطاف کمتری دارد. درمان این وضعیت هم مانند قبل است.

دیستروفی عضلانی: کودکان مبتلا به دیستروفی عضلانی در ابتدا خوب راه می‌روند ولی در سنین 6-3 سالگی شروع به راه رفتن روی پنجه می‌کنند.

راه رفتن عادتی روی پنجه: گاهی اوقات کودک در معاینه پزشک هیچ مشکل را نشان نمی‌دهد. وقتی از او می‌خواهند درست راه رفته و کف پایش را زمین بگذارد این کار را می‌کند ولی در حالت عادی و وقتی حواسش نیست روی پنجه راه می‌رود. این نوع راه رفتن در کودکان مبتلا به اوتیسم و بیش‌فعالی بیشتر دیده می‌شود.

بسیاری از این مشکلات بدون درمان خاصی خودبه‌خود خوب می‌شوند بطوریکه تا قبل از رفتن به مدرسه نیمی از این کودکان درست راه می‌روند. گاهی مواقع استفاده از یک بریس AFO به مدت 6تا3 ماه برای اینکه کودک عادت به درست راه رفتن کند، می‌تواند به وی کمک کند.