آموزش دستشویی رفتن به کودک، چه باید کرد؟

سوال
سلام من یه دختر 2سال و 5 ماهه دارم که خیلی با هوشه هر چیزی رو قشنگ میفهمه همه چی رو خیلی راحت حفظ میکنه .به اصرار اطرافیان از 1.5 ماهگیش شروع کردم توالت رفتن یادش بدم ولی هر بار با مقاومتش رو به رو شدم و بعد چند روز خسته شدم و چند ماه پوشکش کردم و دوباره شروع کردم. الان 2 هفته است که دوباره شروع کردم و دوباره همون آش وهمون کاسه .تو این مدت 1 سال از هر روشی استفاده کردم تو توالت پر عکسه. هر دفه بهش جایزه میدم .باهاش بازی میکنم کنارش میمونم و براش قصه میگم حتی از قهر. دعوا .حتی امروز کتکشم زدم ولی باز افاقه نکرد .هر بار میبرمش دسشویی به زور باید ببرمش واگه یه بار غافل شم خودشو خیس میکنه واصلا به روی خودش نمیاره مگه پدرش تو خونه باشه که با حالت شرمندگی میاد و میگه جیش کردم.چون خودمم باردارم میدونم هر بار که باهاش کل کل میکنم دارم به هر دو بچم لطمه میزنم .لطفا راهنماییم کنین .ممنون .

جواب
دوست گرامی تربیت توالت یک اموزش بسیار دشوار و زمان بر است. با کتک، تنبیه و .. مساله ای رفع نمی شود بلکه باید بسیار صبور باشید. از نجس کاری کودکتان نهراسید و ارامش را حفظ کنید. خصوصا چون فرزندی دیگر در راه دارید احتمالا فرزندتان بیشتر لجاجت به خرج دهد و حتی با تولد فرزند جدید امکان دارد کودکتان دوباره خودش را خیس کند و کنترل ادرار نداشته باشد پس با این اوصاف صبور باشید و مهربان تر رفتار کنید.
یک برنامه آموزشی فوری که که به عوامل مهم توالت رفتن کودک تاثیردارند عبارتند از:
۱- محیط بی محرک(یعنی کودک به توالت برده شود)
2- الگوبرداری(از یک عروسک)
۳- کوشش مکرر(مثلا به کودک مایعات داده شود و مکرر به توالت برده شود)
4- توجه به پاسخهای مولفه ای(مثل مولفه لباس درآوردن، نشستن و غیره..)
۵- تقویت فوری پاسخهای درست
6- پیدا کردن فوری پاسخهای نادرست(اشتباهات)
۷- تنبیه خفیف در برابر اشتباهات
8- کنترل محرک(متداعی کردن مثانه پر با توالت)
فراموش نکنید که عمدتا این آموزشها باید تا چهار ماه پیگیری شود.
در این میان کثیف کردنهای هر از گاهی و نجس شدن خانه خیلی طبیعی است. پس کودک را شماتت نکنید چون او در حال یادگیری است و نمی توان توقع یک تغییر ناگهانی را از انها داشت. آموزش موفقیت امیز توالت رفتن اگر با آرامش و به درستی صورت گیرد به کودک احساس تسلط و اعتماد به نفس می دهد.ضمنا به این نکات توجه کنید:
- خیلی از والدین تصور می کنند با ابزارهای جانبی می توانند مانع از کثیف کاری در منزل شوند. مثلا شورتهای آموزشی ابزاری است که در سالهای اخیر زیاد مورد استفاده والدین قرار می گیرد ولی بسیاری از کودکان شورت آموزشی را با پوشک اشتباه می گیرند و به محض پوشیدن این دست شورتها خود را خیس می کنند. پس اگر کودک شما هم این گونه است عصبانی نشوید . کودکتان را غیر طبیعی قلمداد نکنید. بهتر است که در این دست کودکان از شورت آموزشی استفاده نکنید هر چند که این دست شورتها برای خیلی از کودکان مفید است.
- تصور نکنید اگر کودکان درزمینه توالت رفتن اموزش لازم را دریافت، دیگر خودش مستقلانه می تواند عمل کند. تا مدتهای طولانی والدین باید مساله توالت رفتن را به کودک گوشزد کنند چون عمده کودکان توجهی به این مساله نداشته و لذا موجبات خیس شدن لباس را فراهم می کنند. در کودکانی که توانایی بیشتری در نگه داشتن ادرار دارند گاه شاهد عفونت و سوزش ادراری هستیم لذا والدین باید مساله ادرارکردن کودک را با فواصل منظم به او گوشزد کنند.
- در فرهنگ ما ایرانی ها چون کودکان عمدتا با شکل توالت فرنگی اشنایی لازم را ندارد لذا نباید توقع داشته باشید که کودکتان از لگنچه های کودک خوب استفاه کند. برخی از کودکان هرگز از این لگنچه ها استفاه نکرده و فقط ان را ابزار سرگرمی قرار می دهند. اگر کودک شما هم دارای چنین روحیه ای است اصرار بر استفاده از این ابزار نداشته باشید و کودکتان را به روشی که در خانواده تان عرف است به توالت ببرید. البته در سالهای نخست کودکان از شکل توالت هراس داشته و می ترسند که داخل آن سقوط کنند پس اصلا اصرار بر ای این امر نداشته باشید و فرزندتان را برای ادرار کردن کنار توالت بنشانید.
- نکته آخر اینکه در جریان اموزش توالت رفتن به کودکان، خود را درگیر نجس و پاکی منزل نکنید. اجازه دهید هم کودک راحت باشد هم خودتان چون در غیر این صورت این اموزش هم برای شما و هم کودکتان توام با استرس زیاد خواهد بود.در صورت امکان سعی کنید بخشی از خانه یا یک اتاق را پاک و مطهر نگه دارید تا در آن موقعیت به راحتی و با آرامش آداب دینی تان راانجام دهید یا حتی با ارامش در آن مکان استراحت کنید. پاک نگه داشتن یک بخش از خانه بسیار بسیار راحت تر از پاک نگه داشتن همه زوایای خانه است. پس اول شرایط روحی خود را آماده کنید و سپس تربیت توالت را در فرزندتان شروع کنید.