تست عدم تحمل لاکتوز، جایگزین داره؟

عدم تحمل لاکتوز در کودک‌تان نباید باعث شود که او هیچ یک از مواد لبنی را نخورد چون به کلسیم و ویتامین D و پروتئین لبنیات نیاز دارد.

برای بسیاری از کودکان یک بستنی و یا یک لیوان شیر خنک پس از ناهار به‌معنای انقباضات معده، گاز و اسهال در بعدازظهر است.

کودکانی که چنین ناراحتی‌ای را دارند، پس از خوردن محصولات لبنی ممکن است دچار مشکلی شوند که عدم تحمل لاکتوز نامیده می‌شود. لاکتوز قند اصلی شیر و فرآورده‌های تهیه شده از آن است.

عدم تحمل لاکتوز زمانی اتفاق می‌افتد که بدن دچار کمبود آنزیم تجزیه کننده لاکتوز، یعنی لاکتاز، باشد. این آنزیم لاکتوز را به قندهای کوچک‌تری مانند گلوکز و گالاکتوز تجزیه می‌کند. وقتی آنزیم لاکتاز به میزان کافی در بدن وجود نداشته باشد، لاکتوز به اجزای کوچک‌تر تجزیه نمی‌شود و در نتیجه توسط بدن جذب نشده و به روده بزرگ راه پیدا می‌کند؛ یعنی جایی‌که در آن باکتری‌ها بر روی لاکتوز تأثیری نامطلوب گذاشته و آن‌را به گاز و اسید تبدیل می‌کنند. این فرآیند می‌تواند، ۳۰ دقیقه تا ۲ ساعت پس از خوردن ماده حاوی لاکتوز، موجب انقباضات و دردهای شکمی، گاز و اسهال شود.

در برخی از کودکان این علائم بسیار شدید و جدی است، چون بدن‌شان قابلیت تحمل هیچ میزانی از لاکتوز را ندارد. در عوض در برخی دیگر این علائم بسیار کمتر و ملایم‌تر است و مشکل‌شان تنها با کم کردن میزان استفاده از فرآورده‌های لبنی بر طرف می‌شود.

عدم تحمل لاکتوز و دردهای شکمی ناشی از آن می‌توانند با اعمال تغییراتی در رژیم غذایی برطرف شوند. اگر مشکوک هستید که کودک‌تان به عدم تحمل لاکتوز مبتلاست، برای بررسی‌های دقیق‌تر او را نزد پزشک ببرید.

چه کسانی دچار عدم تحمل لاکتوز می‌شوند؟

عدم تحمل لاکتوز در میان آسیایی‌ها، آفریقایی‌ها، و بومیان آمریکا رایج‌تر است.

در بسیاری از افراد این مشکل در تمامی طول عمر باقی می‌ماند. اما در برخی از کودکان می‌تواند مشکلی گذرا باشد که پس از استفاده از برخی آنتی بیوتیک‌ها و یا در اثر عفونت‌های گوارشی به‌وجود آمده و اندکی بعد برطرف می‌شود.

تشخیص عدم تحمل لاکتوز

پزشکان معمولا عدم تحمل لاکتوز را از طریق یک آزمایش ساده هیدروژن موجود در تنفس، تشخیص می‌دهند. فرد درون یک لوله فوت می‌کند تا نمونه‌ای از تنفس خود را در اختیار پزشک قرار دهد. سپس پس از نوشیدن یک محلول حاوی لاکتوز و یا خوردن غذای حاوی لاکتوز نیز دوباره آزمایش را تکرار می‌کند.

اگر فرد به عدم تحمل لاکتوز مبتلا باشد، «متان» و «هیدروژن» بیشتری در هوای بازدمی‌اش مشاهده می‌شود. این امر به این علت است که لاکتوز تجزیه و هضم‌نشده این گاز‌ها را در بدن فرد تولید می‌کند، که می‌توانند از طریق تنفس بیرون آمده و کشف شوند.

چون برخی غذا‌ها، دارو‌ها و یا قرارگیری در معرض دود سیگار می‌توانند نتیجه آزمایش را تحت تأثیر قرار دهند، پزشک توصیه‌هایی احتیاطی را قبل از انجام آزمایش گوش‌زد می‌کند.

علاوه‌بر انجام این آزمایش، پزشک تست فیزیکی نیز به‌عمل آورده و تاریخچه بیماری‌های فرد را مورد بررسی قرار می‌دهد تا مطمئن باشد که علت مشکل فرد بیماری دیگری نیست.

مشکل در هضم لاکتوز می‌تواند توسط بیماری‌های گوارشی دیگری نیز ایجاد شود که باید از طریق پزشک مورد بررسی قرار بگیرد.

زندگی با مشکلِ عدم تحمل لاکتوز

شدت این مشکل می‌تواند در میان کودکان بسیار متفاوت باشد. چون هر مورد در هر کودک متفاوت است، یک راه‌کار مشترک و یکسان برای حل این مشکل وجود ندارد. هر کودکی باید بسته به علائمش و میزان آن‌ها راهکار خاص خود را به‌کار بگیرد. شما می‌توانید بر اساس تجربه متوجه شوید که چه غذا‌ها و نوشیدنی‌هایی و تا چه میزان از آن‌ها به کودک‌تان می‌سازد و یا نمی‌سازد.

بسیاری از غذا‌ها وجود دارند که مخصوص این افراد تولید شده‌اند، برای مثال شیر بدون لاکتوز و فرآورده‌های دیگر بدون لاکتوز در سوپر مارکت‌ها موجودند. همچنین در داروخانه‌ها قطره‌ها و قرص‌هایی به فروش می‌رسند که حاوی آنزیم تجزیه کننده لاکتوز (یعنی لاکتاز) هستند و می‌توانند با توصیه پزشک تهیه شوند. پزشکان توصیه می‌کنند کودکان به‌دلیل این مشکل به‌طور کامل از مصرف لبنیات دوری نکنند تا کلسیم، ویتامین D، و پروتئین مورد نیازشان را دریافت کنند. برخی کودکان که این مشکل در آن‌ها خفیف‌تر است، می‌توانند تا دو لیوان شیر را بدون بروز مشکل در روز مصرف کنند، به‌خصوص در صورتی‌که آن‌ها را به همراه مواد غذایی دیگر غیر لبنی مصرف کنند.

همچنین خوب است کودک‌تان را به خوردن غذاهای دیگری که غیر لبنی و در عین حال غنی از کلسیم هستند، مانند بروکلی، کلم، سالمون، بادام، سویا، میوه خشک، آب پرتقال غنی‌شده و توفو تشویق کنید.

می‌توانید با یک متخصص تغذیه نیز صحبت کنید تا جایگزین‌های غیر لبنی که مواد لازم برای رشد کودکان را فراهم می‌کنند، به‌طور متعادل در رژیم غذایی او بگنجاند.