اصلاح رفتار کودکان بیش فعال، اصلا گوش نمیکنه

برای اصلاح رفتار کودکی که حرف گوش نمی کند یک مثال آورده ایم.

مثال) پویا که 5 سال دارد، در کلاس راه می‌رود، کمتر به حرف مربی گوش میدهد و مدام اجازه می‌گیرد که از کلاس بیرون برود.

اقدامات ناموفق انجام شده در آموزشگاه
- استفادۀ زیاد از نصیحت، تذکر، تهدید و ... توسط مربی یا مدیر آموزشگاه که یا اثربخش نبوده یا اثر موقتی داشته‌اند.
- از جدول امتیاز استفاده کرده، هروقت اشتباه می‌کند از امتیازاتش کم می‌کنند.

- چندین بار والدین را خواسته، موضوع را به‌اطلاع آنها رسانیده‌اند. از والدین پویا خواسته‌اند او را مدرسه نفرستند چون کلاس را به‌هم ریخته است.

توصیه‌های روانشناس
- اگر بیش از 4 ماه است پویا در خانه و مدرسه زیاد راه می‌رود، تمرکز ندارد و به‌صحبت‌ها و درخواست‌ها توجهی نمی‌کند احتمالاً بیش فعال است و باید توسط روانشناس بررسی شده و در صورت لزوم به‌روانپزشک جهت اقدامات دارویی ارجاع شود. نکتۀ مهم این‌که دارو درمانی بدون روان درمانی راه به جایی نخواهد برد پس همزمان با مصرف دارو باید از خدمات روانشناسی و مشاوره‌ای نیز استفاده نمایید.
- اگر کودک دارو می‌خورد در مدرسه بر مصرف درست و به‌موقع داروهایش نظارت داشته باشید.
- از پویا بخواهید قبل از شروع کلاس چند دور در اطراف حیاط مدرسه بدود و یا به‌صورت درجا و ایستاده به‌زمین پا بکوبد. این کار باعث خواهد شد انرژی مازاد او تخلیه شود. مواظب باشید این دانش‌آموز توسط سایرین مورد تمسخر قرار نگیرد.
- از والدین پویا بخواهید او را در یک کلاس ورزشی مثل ژیمناستیک، شنا و ... ثبت نام کنند.
- در زمانهای مناسب به‌صورت قاطع از تذکر استفاده کنید.
- اگر با والدینش صحبت می‌کنید و کودک نیز حضور دارد از او شکایت نکنید، این‌کار شخصیت او را زیر سؤال خواهد برد.
- وقتی از دستش عصبانی می‌شوید به او پیامِ من بدهید: وقتی در کلاس راه می‌روی یا بدون اجازه از کلاس بیرون می‌روی خیلی عصبانی می‌شوم چون کلاس جای راه رفتن نیست. اگر این پیام مؤثر نبود او را به یک محیط خلوت ببرید و با صدای بلند ولی بدون توهین همین پیام را به او بدهید.
- دلایل این رفتار را پیدا کنید. ممکن‌است محیط کلاس جذاب نباشد یا مدت زمان حضور در کلاس بیشتر از توان او باشد.

اگر از شیوه‌های تقویتی استفاده می‌کنید نکات زیر را مدنظر داشته باشید:

1- فقط به رفتارهای مطلوب او امتیاز داده، در صورت بروز رفتارهای نامطلوب، به‌هیچوجه از امتیازات مثبت او کم نکنید زیرا او را بی‌نهایت عصبانی خواهد کرد یعنی ممکن‌است جدول امتیازات را پاره کند یا بگوید: نه این کار را انجام میدهم و نه امتیاز می‌خواهم.
۲- کارتهای امتیاز یا مهرهای تشویقی را در زمانهای متفاوت بدهید. یعنی در ابتدا همۀ رفتارهای مثبت او را تشویق کنید بعد از دو هفته به‌هر چند رفتار مثبت او فقط یک کارت یا مهر بدهید. زمانهایی فقط یک روز خاص مثلاً شنبه‌ها او را تشویق کنید و زمانهایی نیز نه روز خاصی و نه نسبت خاصی را مدنظر داشته باشید. بلکه گاهی هر دو روز، گاهی ۴ روز و ... او را تشویق کنید. هدف از این روشها، پیشگیری از شرطی شدن و رشوه‌گیر شدن کودک است.
3- در فاصله زمانی که کودک کارت یا مهر دریافت می‌کند نباید هیچ جایزه‌ای از طرف والدین یا اطرافیان به او داده شود زیرا این‌کار اثر جایزۀ اصلی را خنثی خواهد کرد.
- اگر جایزه برای پویا ارزشی ندارد و در او ایجاد انگیزه نمی‌کند، استفاده از روشهای تشویقی سودی نخواهد داشت. از طرفی سعی کنید بیشتر از پاداشهای فعالیتی مثل بردن به سینما، شهربازی، باغ وحش و ... استفاده کنید.
- جوایزی را که والدین می‌آورند نگویید فرشتۀ مهربان آورده و یا از طرف مدرسه تهیه شده‌اند بلکه با صداقت بگویید، چون من و مامان از کارهای تو راضی بوده‌ایم مامان این جایزه را تهیه کرده‌ تا در اینجا به تو بدهیم.
- بهتر است جوایز را در محیط خلوتی مثل دفتر مدرسه به کودک بدهید و از دادن آن در حضور سایر کودکان خودداری کنید زیرا این‌کار، یک نفر را خوشحال و چند نفر را ناراحت خواهد کرد.
- تا می‌توانید او را در کلاس، مشغول نگه دارید. او هرچه بیکار باشد تحرکش بیشتر خواهد بود.
- اگر در طول یکساعت چند بار کلاس را ترک می‌کند و بیرون می‌رود می‌توانید صندلی‌اش را از کلاس بیرون بگذارید. این رفتار می‌تواند او را به‌تفکر وادارد که چرا صندلی‌اش بیرون از کلاس گذاشته شده است.
- از این گونه عبارتها که دروغگویی را آموزش می‌دهند استفاده نکنید: من با کامپیوترم رفتار شما را در خانه می‌بینم؛ فرشتۀ مهربان برایم خبر می‌آورد؛ آقا کلاغه خبر آورد که ... .