کودکم استرس دارد، چگونه با او رفتار کنم؟

مشکل اضطراب در میان کودکان و نوجوانان بسیار شایع است. بین ۱۰ تا ۲۰ درصد از کودکانی که به سن مدرسه رسیده‌اند، علائم اضطراب را تجربه می‌کنند. تعداد بیشتری از کودکان هم استرس که از اضطراب خفیف‌تر است را تجربه می‌کنند. حال شما چگونه می‌توانید به کاهش استرس و اضطراب فرزندتان کمک کنید؟

۱٫ کودک خود را تشویق کنید تا با ترس‌های خود روبه‌رو شود و از آن‌ها فرار نکند.

زمانی که ما از موقعیتی می‌ترسیم از آن اجتناب می‌کنیم. با این حال اجتناب از موقعیت‌هایی که اضطراب ایجاد می‌کنند، اضطراب را زنده نگه می‌دارد. حال اگر کودکی با ترس‌هایش روبه‌رو شود، می‌فهمد که اضطراب به شکل طبیعی در طول زمان از بین می‌رود. بدن ما نمی‌تواند که برای دوره‌های زمانی طولانی و به شکل پیوسته مضطرب باقی بماند. به همین خاطر است که در فیزیولوژی انسان سیستمی وجود دارد که بدن را آرام می‌کند. معمولاً اگر شما در موقعیت اضطراب‌آور باقی بمانید، این اضطراب پس از ۲۰ تا ۴۵ دقیقه کاهش می‌یابد.

۲٫ به کودک خود بگویید که اشکالی ندارد اگر کامل نباشد.

غالباً ما احساس می‌کنیم که لازم است که فرزندانمان در ورزش، مدرسه و موقعیت‌های دیگر موفق شود. اما گاهی فراموش می‌کنیم که بچه‌ها باید بچگی کنند.اگر ۱۸ خوب بوده اما کافی نباشد، مدرسه به دنبال نمره است و نه لذت یادگیری. این بدین معنا نیست که پیشرفت مهم نیست. مهم است که کودک خود را تشویق کنید تا به سختی کار کند، اما همین قدر هم مهم است که اشتباهات و نقص‌های کودک خود را بپذیرید و از آن‌ها حمایت کنید.

۳٫ بر روی نقاط مثبت تمرکز کنید.

بسیاری از اوقات کودکانی که مضطرب هستند و استرس دارند در افکار منفی و انتقاد کردن خودشان گم می‌شوند. ممکن است آن‌ها به جای نیمه پر لیوان، روی نیمه خالی آن تمرکز کنند و نگران آینده باشند. هر چه شما بیشتر روی مشخصه‌ها و توانایی‌های مثبت فرزندتان و نکات مثبت موقعیت‌ها تمرکز کنید، بیشتر به فرزندتان یادآوری می‌شود که روی نقاط مثبت تمرکز کند.

۴٫ برای استراحت برنامه‌ریزی کنید.

کودکان نیاز به زمان‌هایی دارند تا استراحت کرده و به اصطلاح "بچگی" کنند. متاسفانه حتی فعالیت‌های سرگرم‌کننده مثل ورزش می‌توانند تبدیل به موقعیت‌هایی شوند که موفقیت از سرگرمی و شادی مهم‌تر است. به جای این‌ها باید توجه کنید که فرزندتان تنها از روی سرگرمی بازی و تفریح کند. می‌توانید برای این امر برنامه‌ای بریزید که در آن هر روز فرزندتان زمانی را به بازی و ورزش اختصاص می‌دهد. او می‌تواند کارهایی را که دوست دارد انجام دهد و نباید در این فعالیت‌ها رقابت وجود داشته باشد.

۵٫ الگوی رفتار خوب، مراقبت از خود و تفکر مثبت باشید.

فرزند شما کاری را انجام می‌دهد که شما انجام می‌دهید. بنابرین اگر شما از موقعیت‌های اضطراب‌آور اجتناب کنید، فرزندتان هم همین کار را خواهد کرد. اگر شما مراقب خودتان باشید و برنامه‌هایی برای نیازهای شخصیتان بریزید، فرزندتان می‌آموزد که مراقبت از خود بخش مهمی از زندگی است. اگر به دنبال نکات مثبت موقعیت‌ها باشید، کودکتان نیز همین‌گونه خواهد بود. کودکان رفتار را از تماشا کردن والدینشان می‌آموزند. به همین خاطر زمانی که به سلامت و بهبود روانی فرزندتان می‌اندیشید، باید به فکر خودتان هم باشید.

۶٫ به رفتارهای شجاعانه فرزندتان پاداش دهید.

اگر فرزند شما با ترس‌ها خود رودررو شود، به او با تعریف‌کردن، در آغوش گرفتن یا حتی چیز کوچکی مثل برچسب یا شکلات پاداش دهید. این به معنای رشوه دادن نیست اگر پاداش دادن را پیش از حضور کودک در موقعیت به عنوان عامل انگیزه‌بخش مشخص کنید. اگر به رفتار کودک خود پاداش دهید، آن‌ها این رفتارها را بیشتر تکرار خواهند کرد.

۷٫ خواب خوب و منظم را تشویق کنید.

ساعت خوابی را برای کودک مشخص کنید و سعی کنید آن را تغییر ندهید، حتی در تعطیلات. همچنین برنامه‌ای ۳۰ تا ۴۵ دقیقه‌ای برای پیش از خواب داشته باشید که هر شب انجام شود. این امر به کودک شما کمک می‌کند تا از فعالیت‌های روزانه به حالت آسایش مورد نیاز برای خواب انتقال پیدا کند.

۸٫ کودک خود را تشویق کنید تا اضطراب خود را بروز دهد.

اگر فرزندتان می‌گوید که مضطرب است یا ترسیده، به نگویید که "نه، نیستی!" یا "حالت خوبه." زدن این حرف‌ها به بچه کمکی نمی‌کند. در عوض احتمال دارد که کودک این باور را پیدا کند که به او گوش نمی‌دهید یا او را نمی‌فهمید. به جای این تجربه کودکتان را تایید کنید، با گفتن "آره، معلومه ترسیدی. نگران چی هستی؟" بعد از این با کودکتان درباره احساسات و ترس‌هایش صحبت کنید.

۹٫ به کودک کمک کنید تا مشکل را حل کند.

زمانی که احساسات کودک خود را تایید کرده‌اید و اظهار کردید که تجربه او را می‌فهمید و به چیزی که می‌گوید گوش می‌دهید، به فرزندتان کمک کنید تا مشکلش را حل کند. این بدین معنا نیست که شما مشکل فرزندتان را حل کنید. منظور این است که باید به کودک کمک کنید تا راه‌حل‌های ممکن را شناسایی کند. اگر فرزندتان می‌تواند که راه‌حلی را ارائه کند، خیلی خوب است. اگر نتوانست، خود شما چند راه حل را پیش روی او بگذارید و از او بخواهید که راه‌حلی که از بقیه بهتر می‌داند را انتخاب کند.

۱۰٫ آرامش خود را حفظ کنید.

کودکان زمانی که می‌خواهند نسبت به موقعیتی واکنش نشان دهند، از والدین خود تقلید می‌کنند. به احتمال زیاد دیده‌اید که کودک کوچکی به زمین خورده است و به والد خود نگاه می‌کند تا بفهمد که چه واکنشی باید نشان دهد. اگر والد به نظر نگران برسد، کودک گریه می‌کند. این بدین خاطر است که کودکان به والدین خود نگاه می‌کنند تا پیامی را دریافت کنند که نشان می‌دهد باید چگونه به یک موقعیت واکنش نشان دهند. کودکان تمام سنین متوجه هیجانات والدین خود می‌شوند و تلاش می‌کنند تا با آن تطبیق پیدا کنند. اگر شما مضطرب هستید، کودکان متوجه آن می‌شود و افزایشی را در اضطراب خود تجربه می‌کند. بنابرین اگر می‌خواهید که اضطراب فرزند خود را کاهش دهید، باید اضطراب خود را مدیریت کنید. این ممکن است به این معنا باشد که از قصد کندتر صحبت کنید، چند نفس عمیق بکشید تا آرام شوید و تلاش کنید تا حالت چهره شما آرامش را نشان دهد.

۱۱٫ تمرین‌های تمدد اعصاب را با فرزند خود انجام دهید.

گاهی اوقات ساده‌ترین تمرینات تمدد اعصاب لازم هستند تا به کودک شما کمک کنند تا اضطراب و استرسش را کاهش دهد. این ممکن است به این معنا باشد که به فرزند خود بگویید که چند نفس آرام و عمیق بکشد. این در حالی است که خودتان هم باید همراه او نفس بکشید تا بتواند سرعت تنفسش را با شما تنظیم کند. از طرف دیگر می‌توانید از فرزند خود بخواهید که خود را در محیطی آرامش‌بخش تصور کند، مثلاً ساحل. از فرزندتان بخواهید تا چشمانش را ببندد و صدا، بو حواس دیگر مربوط به این تصویر را به خاطر بیاورد. به طور مثال: چشمانت را ببند و خود را روی ساحل تصور کن. به صدای رفت آمد موج‌ها گوش بده. به صدای مرغ‌های دریایی که در دوردست پرواز می‌کنند گوش بده. حالا روی شن‌های گرم زیر انگشتانت تمرکز کن که پوستت را گرم می‌کنند. کودک شما می‌تواند این تکنیک‌ها را به تنهایی و در موقعیت‌های اضطراب‌آور انجام دهد.

۱۲٫ هیچ‌وقت تسلیم نشوید.

اضطراب و استرس می‌توانند تقلایی همیشگی باشند و غالباً منبع اضطراب کودک در طول زمان تغییر می‌کند و ممکن است این احساس را داشته باشید که دائماً در حال خاموش کردن آتش هستید. با تکرار تکنیک‌های مدیریت استرس و اضطراب، فرزندتان می‌آموزد که چگونه سطح اضطراب خود را کاهش دهد و چگونه با موقعیت‌های استرس‌زا کنار بیاید. کلید موفقیت در اینجا تکرار است، بنابرین تسلیم نشوید.