رازدار بودن کودکان، سن خاصی دارد؟

والدین گاهی اوقات در حضور کودکان، با این گمان که آنها قادر به درک برخی موضوعات نیستند، سخنانی به زبان می‌آورند. البته ممکن است گمان آنها درست باشد اما کودکان جملاتی را که شما به زبان می‌آورید، حتی بدون این که مفهوم آنها را درک کنند، به خاطر می‌سپارند و آن را در زمانی نامناسب تکرار می‌کنند. والدین نمی‌توانند چنین کودکانی را تنبیه کنند ولی می‌توانند مراقب حرف زدن خود در حضور کودکان باشند، هنگام صحبت با دیگران، به تأثیری که گفته‌های شما روی فرزندتان خواهد داشت، توجه کنید و به خاطر داشته باشید که کودکان خیلی ساده هستند. آنها آنچه را که می‌شنوند باور می‌کنند و به سهولت دچار سوءتفاهم می‌شوند و از سخنان شما، مفاهیمی نادرست استنباط می‌کنند. یکی از والدین ممکن است عصبانی شود و به همسر خود بگوید که او را ترک می‌کند. فرزند آنها با شنیدن این گفت‌وگو گمان خواهد کرد که والدین او قصد دارند از یکدیگر جدا شوند.

کودکان در مورد حرف‌هایی که می‌شنوند، نگران می‌شوند و آنها را برای دوستان و بستگان و آموزگاران خود بازگو می‌کنند تا بتوانند حوادثی را که ممکن است روی دهد پیش‌بینی کنند، حتی اگر سخنان والدین را بازگو نکنند، نگرانی آنها باقی خواهد ماند.

گاهی اوقات، مدتی طول می‌کشد تا کودکان بتوانند سخنان ما را تکرار کنند. خانم روت، (۱) رنج فراوانی متحمل شد تا دختر پرورشگاهی او پذیرفت که آنها همانند والدین اصلی او هستند. یک روز بعدازظهر که در خیابان قدم می‌زدند دخترش یکی از همسایگان را دید و به او گفت: «اسم واقعی من تینا (۲) ست، چهار سال سن دارم و مادرم مرا از پرورشگاه آورده است». مادرش از شنیدن این سخنان، شگفت‌زده شد و به خنده افتاد. وقتی سرگرم برخوردهای روزمره با فرزند خود هستید، کمی در باره‌ی امکان بروز سوءتفاهم برای فرزندتان تأمل کنید زیرا فرزند شما خیلی ساده است.

اکنون به نکاتی کلیدی اشاره می‌کنیم که یادآوری آنها می‌تواند هنگام ارتباط با فرزندتان و یا زمانی که در حضور فرزندتان قصد صحبت کردن دارید، مفید واقع شود.

۱. یکی از مواردی که موجب ایجاد سوءتفاهم در کودکان می‌شود، این است که قسمت‌هایی از یک گفت وگو را به طور ناقص بشنوند. اگر در وضعیتی قرار گرفتید که ناگزیر بودید در حضور فرزندتان مکالمه‌ی تلفنی انجام دهید، سعی کنید نظرات خود را با جملات ساده و کوتاه بیان کنید و چیزی را از قلم نیندازید. انسان‌ها دوست دارند که هر ماجرایی را از آغاز تا پایان دنبال کنند، اما اگر فقط قسمتی از یک داستان را بشنوند، بقیه‌ی داستان را با تخیلات خود تکمیل خواهند کرد. تخیلات کودکان نیز در اکثر مواقع واقعی نیست.

۲. گاهی اوقات می‌کوشیم تا از بروز سوءتفاهم برای کودکان جلوگیری کنیم ولی آنها را دچار وحشت می‌کنیم. مادری به یاد می‌آورد که در دوران کودکی‌اش شنیده بود که پدر یکی از دوستانش مرده است. او کلماتی مثل «تابوت» و «تشییع‌ جنازه» را شنیده بود ولی چون معنی این کلمات را نمی‌دانست، تخیلات وحشتناکی درباره‌ی آنها در ذهن خود ساخته بود و مدت‌ها دچار کابوس‌های شبانه می‌شد.

۳. لازم نیست هر نوع اطلاعاتی را در اختیار فرزندتان قرار دهید. کودکان نیازی به دانستن جزئیات ماجرا ندارند زیرا ممکن است در اثر برخورداری از آگاهی‌های بیشتر دچار پریشانی شوند. اگر درباره‌ی ماجرایی صحبت می‌کنید که میل ندارید فرزندتان بشنود، به هنگام گفت‌وگو سعی کنید او حضور نداشته باشد.

۴. بدیهی است که ما نمی‌توانیم صددرصد سخنان سنجیده‌ای به زبان آوریم ولی می‌توانیم مطالب خود را به سادگی بیان کنیم تا فرزندمان دچار سوءتفاهم نشود.

۵. اگر فرزندتان سخنان شما را برای کسی نقل کرد، او را تنبیه نکنید زیرا او نمی‌داند که این کار اشتباه است، شما می‌توانید مفهوم «راز» و «حرف خصوصی» را به کودکان سه ساله آموزش دهید.